Okul Fobisi Nedir?

İçindekiler

Okul Fobisi Kimlerde Görülür?

Okul fobisi sıklıkla, ilk kez okul ile tanışan anaokulu ya da ilkokul öğrencilerinde görülmektedir. Bununla birlikte bu dönemlerde herhangi bir sorun yaşamayan bir çocuk da ilerleyen dönemlerde okul fobisi ile yüzleşebilir. Özellikle sınava hazırlanan ve gelecekleriyle ilgili önemli kararlar alma döneminde olan öğrenciler okul fobisi yaşayabilirler.

Okul Fobisinin Sebepleri Nelerdir?

Çocuklarda okul fobisinin ortaya çıkmasının pek çok sebebi olsa da, bu durumu tetikleyen en önemli faktörün okul öncesi dönemde çocuğa bakım veren kişinin (anne, bakıcı, büyükanne...) aşırı koruyucu tutumu olduğunu söylemek mümkündür. Çocuğu koruyan, denetleyen, besleyen kişinin aynı zamanda çocuğun her isteğini yerine getirmesi, ona sorumluluk vermemesi, dış ortam faktörlerini (yabancı insanlar, hayvanlar vb.) birer tehlike kaynağı olarak tanımlayarak bunu çocuğa aşılaması, çocukta okul fobisinin ortaya çıkma riskini artırabilir.

Bunların yanı sıra, aşırı mükemmeliyetçi ailelerin çocuktan üstün performans beklemesi, aile içi şiddet, boşanma, yakın zamanda yaşanan kayıplar, aileye yeni bir kardeşin katılması, hastalık gibi durumlarda da okul fobisi ortaya çıkabilir.

Okul Fobisi Yaşayan Çocuklara Nasıl Davranmak Gerekir?

Okul fobisi yaşayan çocuğa kızmak ve öfkelenmek sorunu çözmeyeceği gibi, daha da içinden çıkılmaz bir hale getirebilir. İstemediği halde çocuğu zorlayarak okula götürmek çözüm olmamalıdır. Diğer yandan sorunu görmezden gelmek, çocuğun kaygılarının anlaşılmadığını düşünmesine yol açarak, okul fobisini daha da tetikleyebilir. Başka bir yanlış tutum da çocuğu adaptasyon konusunda zorlamaktır. Bazı çocuklarda okul fobisinin üzerine gitmek, tüm akademik yaşamını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle hem okuldaki öğretmen ve idarecilerin hem de ebeveynlerin çocuğun okula uyum sürecinde sabırlı ve anlayışlı davranması gerekir. Peki, süreç nasıl planlanmalıdır?

Okul fobisi yaşayan çocuk ile ebeveyni/ bakım vereni arasındaki ayrılık süreci kademeli olmalıdır. Bunun için ilk zamanlar çocuğu tüm gün yalnız olmaya zorlamadan ve uzun saatler yalnız bırakmadan beklemek en iyi çözümdür. İlk etapta ebeveyn veya bakım veren kişi, sınıfın önü gibi çocuğun görebileceği bir yerde durabilir. Sonraki günlerde biraz daha uzaklaşarak bekleme alanına geçerken, daha sonra okul dışında bir süre bekleyebilir. Fakat tüm bunlar yapılırken mutlaka çocukla uzlaşma yoluna gidilmelidir. Çocuk hazır olduğunda ve kendisi istediğinde uzaklaşma gerçekleştirilmelidir.

Özellikle çocuğun ebeveyni/ bakım vereni göremediği durumlarda asla yalan söylenmemelidir. Örneğin 'Okul çıkışında seni bekleyeceğim.' deniyorsa, çocuk mutlaka çıkışta sözü veren kişiyi görmelidir. Bunun gibi kademeli ayrılıklar, bu durumun sürekli gündem maddesi yapılmaması ve çocuğun gerektiğinde sakinleştirilmesi sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır. Okul fobisinin çözümünde unutulmaması gereken en önemli nokta; sürecin öğretmenler, okul idarecileri ve ebeveynler ya da bakım verenlerin iş birliğinde ve doğru yaklaşımlarla yürütülmesi gerektiğidir. Yanlış tutumlar, sorunun daha da kemikleşmesine ve çocukta hem sosyal hem de akademik problemlerin artmasına neden olabilir. Uzun süre çözüm bulunamayan durumlarda ise çocuk gelişimi ve eğitimi alanındaki bir uzmandan destek alma yoluna gidilebilir.