AYT Konuları ve Soru Dağılımları

AYT (Alan Yeterlilik Testi), Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nın (YKS) ikinci oturumudur ve adayların üniversiteye yerleşme sürecinde büyük bir öneme sahiptir. Bu sınav, öğrencilerin kendi alanlarına göre bilgi ve becerilerini ölçmek için hazırlanmıştır ve sayısal, eşit ağırlık, sözel ve dil alanlarından oluşan farklı ders gruplarını içerir.

AYT Edebiyat konuları genel olarak edebi dönemler, sanat akımları, metin incelemeleri ve dil bilgisi başlıklarında toplanır. Dil bilgisi ve anlam bilgisi, metinlerin yapısal ve anlamsal yönlerini kavramaya yönelikken; güzel sanatlar ve edebiyat, edebi türlerin ve sanat dallarının incelenmesini amaçlar. Metinlerin sınıflandırılması, edebi metinlerin türlerine göre ayrılmasını sağlarken; şiir bilgisi ve edebi sanatlar, şiirin yapı ve anlatım özelliklerini detaylandırır. Türk edebiyatı dönemleri başlığı altında İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, Geçiş Dönemi, Halk Edebiyatı, Divan Edebiyatı, Tanzimat, Servet-i Fünun, Fecr-i Ati, Milli Edebiyat ve Cumhuriyet Dönemi gibi önemli dönemler yer alır. Ayrıca edebiyat akımları ve dünya edebiyatı konuları, sanat anlayışlarını ve dünya edebiyatındaki önemli eserleri analiz etmeye yöneliktir. Bu konular, edebi eserleri daha derinlemesine anlamayı ve eleştirel düşünceyi geliştirmeyi amaçlar.
AYT Matematik konuları, sayısal yetkinliği geliştirmeye ve analitik düşünme becerisini artırmaya yönelik geniş kapsamlı konulardan oluşur. Temel kavramlar ve sayı basamakları, matematiğin temel yapı taşlarını oluştururken, bölme ve bölünebilme, EBOB-EKOK gibi konular sayı teorisinin temelini öğretir. Rasyonel sayılar, üslü ve köklü sayılar, çarpanlara ayırma ve mutlak değer konuları sayı sistemlerini detaylandırır. Oran-orantı, denklem çözme ve basit eşitsizlikler, cebirsel işlemleri ve denklemleri anlamayı amaçlar. Problemler, günlük yaşamda karşılaşılan matematiksel durumları çözmeyi hedeflerken; kümeler, Kartezyen çarpım ve mantık, mantıksal akıl yürütme becerilerini geliştirir. Fonksiyonlar, polinomlar, 2. dereceden denklemler ve parabol gibi konular ise fonksiyonel analiz ve grafik yorumlamayı kapsar. Permütasyon, kombinasyon, binom ve olasılık konuları, olasılık hesaplamaları ve sayma yöntemlerini öğretir. İstatistik, veri analizi üzerine odaklanırken, karmaşık sayılar ve 2. dereceden eşitsizlikler daha ileri düzeyde cebirsel beceriler kazandırır. Trigonometri, açı ve uzunluk ilişkilerini analiz etmeye yönelikken; logaritma, diziler, limit, türev ve integral konuları, ileri matematiksel kavramları içeren analiz konularıdır. Bu konular hem temel hem de ileri düzey matematik becerileri kazandırmayı amaçlar.
AYT Geometri konuları, geometrik şekillerin özelliklerini, açılar, uzunluklar ve alan hesaplamalarını anlamaya yönelik kapsamlı başlıklardan oluşur. Temel kavramlar ve doğruda açılar, geometriye giriş yaparken; üçgende açılar, özel üçgenler, açıortay ve kenarortay gibi konular üçgenlerin temel elemanlarını öğretir. Üçgende alan ve benzerlik konuları, üçgenlerin alan hesaplamaları ve benzerlik kriterlerini ele alır. Açı-kenar bağıntıları, çokgenler ve özel dörtgenler başlıkları, geometrik şekillerin özelliklerini ve bağıntılarını incelemeyi amaçlar. Çember ve daire konuları, çember üzerindeki açı ve uzunluk ilişkilerini detaylandırırken; analitik geometri, geometrik şekillerin koordinat düzleminde incelenmesini sağlar. Katı cisimler, prizma, piramit, küre gibi uzay geometrisine ait şekilleri kapsar. Çemberin analitiği, çember denklemleri ve koordinat düzlemindeki çemberle ilgili problemlere odaklanır.
AYT Fizik konuları, vektörler, kuvvet, tork ve denge, kütle merkezi, basit makineler, hareket, Newton’un hareket yasaları, iş, güç ve enerji, atışlar, itme ve momentum gibi temel mekaniği kapsar. Elektrik alan ve potansiyel, paralel levhalar, sığa, manyetik alan, manyetik kuvvet, indüksiyon ve alternatif akım elektrik ve manyetizma konularını içerir. Çembersel hareket, dönme, yuvarlanma, açısal momentum, kütle çekim ve Kepler yasaları gök mekaniğiyle ilgilidir. Basit harmonik hareket, dalga mekaniği, elektromanyetik dalgalar, atom modelleri, büyük patlama, parçacık fiziği, radyoaktivite, özel görelilik, kara cisim ışıması, fotoelektrik ve Compton olayı modern fiziğin temelini oluşturur. Modern fiziğin teknolojideki uygulamaları da konular arasındadır.
AYT Kimya konuları, kimya bilimi, atom ve periyodik sistem, kimyasal türler arası etkileşimler, kimyasal hesaplamalar, kimyanın temel kanunları, asit, baz ve tuz gibi temel kavramlarla başlar. Maddenin halleri, karışımlar, doğa ve kimya, kimya her yerde konuları günlük yaşamda kimyanın uygulamalarına odaklanır. Modern atom teorisi, gazlar, sıvı çözeltiler, kimyasal tepkimelerde enerji, hız ve denge konuları kimyanın teorik ve hesaplamalı yönlerini ele alır. Asit-baz dengesi, çözünürlük dengesi ve kimya ve elektrik konuları denge ve elektrokimyayı içerir. Organik kimyaya giriş ve organik kimya, karbon bileşiklerini ve organik tepkimeleri kapsarken; enerji kaynakları ve bilimsel gelişmeler ise modern kimyanın teknolojideki uygulamalarını anlatır.
AYT Biyoloji konuları, insan vücudunun işleyişini ve biyolojik sistemleri detaylı şekilde ele alır. Sinir sistemi, endokrin sistem ve hormonlar, duyu organları, destek ve hareket sistemi, sindirim, dolaşım ve bağışıklık, solunum, üriner ve üreme sistemleri gibi konular vücut sistemlerinin yapısını ve işlevlerini kapsar. Embriyonik gelişim, komünite ve popülasyon ekolojisi, canlıların çevre ile ilişkilerini inceler. Genden proteine, canlılarda enerji dönüşümleri ve bitki biyolojisi konuları moleküler biyoloji ve bitkisel süreçleri ele alırken, canlılar ve çevre konusu ekosistem dengesini ve biyolojik çeşitliliği anlamayı hedefler.
AYT Tarih konuları, insanlık tarihinin başlangıcından günümüze kadar olan süreci kapsamlı şekilde ele alır. Tarih ve zaman kavramıyla başlayan konular, insanlığın ilk dönemleri, Orta Çağ’da dünya, İlk ve Orta Çağlarda Türk dünyası, İslam medeniyetinin doğuşu ve Türklerin İslamiyet’i kabulü gibi erken dönem tarihine odaklanır. Selçuklu ve Osmanlı tarihine geniş yer verilerek, Osmanlı’nın kuruluşu, yükselişi ve klasik dönem toplumsal yapısı incelenir. Değişen dünya dengeleri, Avrupa ile ilişkiler ve Osmanlı’nın modernleşme çabaları detaylandırılır. XIX. ve XX. yüzyıldaki siyasi, ekonomik ve toplumsal değişimlerle birlikte Milli Mücadele, Atatürkçülük ve Türk İnkılabı derinlemesine işlenir. II. Dünya Savaşı ve sonrası Türkiye ile dünya tarihine odaklanırken, XXI. yüzyılın eşiğinde Türkiye ve dünya konuları günümüz tarihsel gelişmelerini kapsar.
AYT Coğrafya konuları, ekosistem ve doğal çevre etkileşimleriyle başlayarak, ilk medeniyetler ve şehirlerin oluşumu, nüfus politikaları, göç ve şehirleşme gibi demografik ve kültürel süreçleri ele alır. Türkiye’nin jeopolitik konumu ve Türkiye ekonomisi, ülkenin coğrafi konumunun stratejik önemini ve ekonomik yapısını incelerken; doğal afetler konusuyla ülkenin risk faktörleri analiz edilir. Türkiye ve dünyada bölgeler, iklim ve yer şekilleri, ülkeler arası etkileşim ve küresel örgütler gibi konular, dünya coğrafyasını ve küresel ilişkileri anlamayı amaçlar. Üretim alanları ve ulaşım ağları ise kaynak kullanımı ve ticaret yollarını ele alırken, ülkeler konusu farklı coğrafi bölgelerin özelliklerini detaylandırır.
AYT Felsefe konuları, mantık, psikoloji, sosyoloji ve felsefenin temel alanlarını kapsar. Mantık konuları; mantığa giriş, klasik mantık, mantık ve dil ile sembolik mantık başlıklarında, doğru düşünme ve akıl yürütme süreçlerini ele alır. Psikoloji konuları, psikoloji biliminin tanıtılması, temel bilişsel süreçler, öğrenme, bellek, düşünme ve ruh sağlığının temellerini içerir. Sosyoloji konuları; sosyolojiye giriş, birey ve toplum, toplumsal yapı, değişim, gelişme, kültür ve toplumsal kurumlar üzerinden toplumsal dinamikleri inceler. Felsefe konularında bilgi, varlık, ahlak, sanat, din, siyaset ve bilim felsefesi temel felsefi disiplinler olarak ele alınır. Ayrıca İlk Çağ'dan 20. yüzyıla kadar farklı dönemlerin felsefi akımları ve filozofları detaylı olarak incelenir. Bu konular, eleştirel düşünme, analiz etme ve tarihsel düşünce sistemlerini anlamayı hedefler.
AYT Din Kültürü konuları, temel dini inanç ve kavramları ele alarak manevi ve ahlaki değerleri anlamayı amaçlar. Dünya ve ahiret konusu, ölüm ve sonrası inançlarını ele alırken; Kur’an’a göre Hz. Muhammed ve Kur’an’da bazı kavramlar, İslam peygamberinin hayatı ve Kur’an'daki temel terimleri açıklar. Kur’an’dan mesajlar, kutsal kitabın öğretilerini vurgular. İnançla ilgili meseleler, iman ve dini sorumlulukları ele alırken, İslam ve bilim konusu, din ve bilimin ilişkisini inceler. Anadolu'da İslam, bölgedeki dini gelişmeleri ve etkilerini anlatır. Tasavvufi yorumlar ve mezhepler, İslam düşüncesindeki farklı ekolleri açıklarken; güncel dini meseleler, modern dönemde karşılaşılan dini sorunlara değinir. Yaşayan dinler, dünya üzerindeki farklı inanç sistemlerini tanıtmayı amaçlar.