İşaret Dili Nedir? Nasıl Öğrenilir?

İçindekiler

İşaret Dili Nedir?

İşaret dili, işitme ve konuşma engeli olan bireylerin iletişim kurabilmeleri amacıyla geliştirilmiş olan, görsel ve jest yolunu kullanan sessiz bir dil olarak tanımlanabilir. (1) İşaret dilinde kişiler ellerini ve mimiklerini hareket ettirerek vücut dillerini kullanırlar ve bu şekilde iletişim kurmaya çalışırlar.

Ancak işaret dili sadece harflerin parmaklar aracılığıyla aktarılarak kelimeler oluşturulması anlamına gelmez. Bu tekniğe heceleme adı verilir ve aslına bakarsan, bu durum işaret dilinin sadece küçük bir bölümünü oluşturur.

İşaret Dili Nasıl Öğrenilir?

İşaret dili, sanıldığının aksine evrensel değildir. Türkiye’de öğrendiğin işaret dili, Almanya, İngiltere ya da başka herhangi bir ülkede büyük farklılıklar gösterebilir. Bunun anlamı ana dili Türkçe olan birinin öğrendiği Türk işaret dili ile ana dili Almanca olan birinin öğrendiği Almanca işaret dilinin iletişim kurmaya yetmeyeceği gerçeğidir. İşaret dili ülkeden ülkeye, hatta aksandan aksana ve lehçeden lehçeye farklılık gösterir.

İşaret dili öğrenmek için, yüz yüze veya çevrim içi hizmet veren kurumlardan eğitim alınabilir. Videolar ve kitaplardan destek alarak da işaret dili öğrenilebilir. İnternetten Türk İşaret Dili (TİD) Sözlüğü’ne kolayca ulaşmak mümkündür.

Türk İşaret Dili

Türk işaret dilinin tarihi, Osmanlı saraylarına kadar uzanmaktadır. Fatih Sultan Mehmet döneminde saray içerisinde işitme engeli olan kişilerin bulunduğu ve onların kendi aralarında işaret dilini kullanarak iletişim kurdukları söylenmektedir. II. Abdülhamit dönemiyle birlikte ise, işitme engelliler için çeşitli okullar açılmaya başlanmıştır. O günlerden bu yana ülkemizde bu yönde çalışmalar yapılmaya devam edilmektedir.

Türk işaret dili yapısı itibariyle, Türkçeden çeşitli yönleriyle ayrılmaktadır. Örneğin, Türk işaret dili içinde eylem bildiren ifadelerde ek, sonda bulunmaz. Bunu şöyle açıklayabiliriz: Türkçedeki “koşuyorum” ifadesi, Türk işaret dilinde “ben koşmak” şeklinde ifade edilir.

Türk işaret dilinin Türkçeden ayrılan bir başka özelliği de, soru eklerinde görülür. İşaret dilinde soru eki kullanılmaz. Soru ifadesi ek yerine jest ve mimikler ile sağlanır.

Engelli bireyler, engeli olmayan bireyler ile iletişim kurabilmek üzere yoğun bir efor harcarken, onlara eşlik edebilmek ve iletişimin tek taraflı olmasının önüne geçebilmek için işaret dilinin öğrenilmesi büyük önem taşır. Sen de işaret dilini öğrenerek, konuşma ve işitme engelli bireylerle sağlıklı bir şekilde iletişim kurabilirsin.

Kaynak:

https://dergipark.org.tr