Dünyanın en iyi üniversiteleri, araştırma kuruluşlarının hummalı çalışmaları sonucunda her yıl kamuoyuyla paylaşılıyor. Dünyanın en iyi üniversiteleri denildiğinde akla ilk gelen üniversiteler; QS World University Rankings, CWUR Global List 2000 ve Times Higher Education World University Rankings (THE) listelerine göre belirleniyor. Farklı performans göstergelerini baz alan listelere göre en iyi üniversiteler sıralaması 2022 yılı için ilk sonuçlar yayınladı. Böylece yükseköğretimin günümüz ihtiyaçlarına yanıt verebilen en iyi üniversiteleri belli oldu.
Dünyanın en iyi üniversiteleri 2022 yılında hangileri seçildi diye merak etmeye başladığınız değil mi? Amerika kıtası mı, Avrupa mı, yoksa Asya’da bulunan üniversiteler mi “en iyileri” kapsıyor? Peki Türkiye’deki üniversiteler 2022 yılında dünyanın en iyileri arasına girebildi mi? İşte tüm bu soruların yanıtları için şimdi gelin, World University Rankings yani Dünya Üniversiteleri Sıralaması nasıl oluşturuluyor yakından bakalım.
İçindekiler
Dünya Üniversiteleri Sıralaması 2022
Yükseköğretim kurumlarını şeffaf ve ortak kriterlere göre değerlendiren “en iyi üniversite sıralamaları” hem Türkiye’de hem de dünyada oldukça ses getirir. Pek çok araştırmacının bir arada çalıştığı, yoğun veri girişleri ve analizlerle ortaya çıkan bu listeler, aslında yükseköğretimin ülkeler bazında hangi yönde geliştiğini anlamaya imkan sunar. Bu listelerde ilk 100’e girebilmek ve yıllarca orada kalabilmek ciddi bir altyapı ve sürdürülebilirliğin olması gerekir. En iyi üniversiteler dünya sıralaması içinde ilk 500’e girmiş olmak da bir üniversitenin geleceği yakalayabilecek donanıma ve vizyona sahip olduğunu öğrencilerine ve paydaşlarına kanıtladığı anlamını taşır. Kısacası, ister QS ister CWUR isterse THE olsun, yükseköğretimde yayın kalitesi, eğitim, uluslararasılaşma, üniversite-sanayi iş birliği gibi günümüz trendlerinin üniversiteler tarafından hangi ölçüde yakalanabildiğini gözler önüne serer.
En İyi Üniversiteler Dünya Sıralaması Göstergeleri
En İyi Üniversiteler Dünya Sıralaması için titiz bir çalışma yapıldığından bahsetmiştik. Araştırmanın nasıl yapıldığını merak edenler için göstergelere ve verilerin nasıl toplandığına ilişkin birkaç bilgiyi paylaşalım:
Times Higher Education 2022 yılında 99 ülkeden 1600 üniversiteyi taradığını ve analizlerini bu şekilde oluşturduğunu bildirdi. (1) Öğretim, araştırma, bilgi transferi temelinde oluşturulan 13 göstergeyi esas alacak biçimde anketler oluşturulmuş ve dünya çapında yaklaşık 22000 araştırmacıdan anketlere geri dönüş sağlanmıştır. Aynı zamanda 14.4 milyon araştırma içerikli yayın ve bunlardaki 108 milyon atıfın da tarandığı yetkililer tarafından bildirilmiştir.
Bu yarıştaki bir diğer isim olan QS, 1300 yükseköğretim ve araştırma kurumunu 6 temel ölçütle değerlendirir. (2) Buradaki önemli bir husus, genel sıralamanın temel alanlara göre değişebileceğinin dikkate alınmasıdır. Üniversiteler, Sanat ve Beşeri Bilimler, Mühendislik ve Teknoloji, Doğa Bilimleri, Tıp ve Yaşam Bilimleri ile Yönetim ve Sosyal Bilimler olarak adlandırılan temel alanların altında ayrı ayrı puanlanırlar. (3) Bu şekilde, en iyi üniversitelerin hangi alanlarda liderlik ettiğini de öğrenebilirsiniz.
Center for World University Rankings, kısaca CWUR, yaptığı analizleri ayrıntılı bir biçimde listeleyen ve kamuoyuna duyuran bir sıralama listesine sahiptir. Eğitim, öğretim üyeleri, istihdam edilebilirlik ve araştırma temel kriterlerine göre üniversiteleri, tıpkı yükseköğretimde öğrencilerin notlandırılmasına benzer biçimde, A+ ile başlayan bir derecelendirmeye tabi tutar. Bu dört göstergeye ek olarak CWUR her üniversiteyi, hem toplam puana hem de kendi ülkesine ait üniversiteler arasında sıralar. (4) Bu karşılaştırmalı tablo sayesinde bir üniversitenin hem ulusal hem uluslararası başarısını aynı anda inceleyebilirsiniz.
En iyi üniversiteler sıralanırken nasıl bir metodoloji kullanıldığını incelediğimize göre artık dünyanın en iyi üniversitelerini tanımaya başlayabiliriz.
Dünyanın En İyi 20 Üniversitesi 2022
Oxford Üniversitesi, ”dünyanın en iyi üniversitesi” olma iddiasını, THE 2022 sıralamasında 6. kez en yüksek puanı alarak sürdürdü. Çin’den Pekin Üniversitesi ve Tsinghua Üniversitesi 2022’de en iyi 20 üniversite arasına girerek, ülkedeki yükseköğretimin iddialı bir biçimde geliştiğini kanıtladı. Bu yıl ilk kez ilk 20 arasına giren Toronto Üniversitesi bu gruptaki tek Kanada üniversitesi olma özelliğini taşıyor.
Times Higher Education Dünyanın En İyi Üniversiteler Listesi 2022:
- Oxford Üniversitesi
- Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü
- Harvard Üniversitesi
- Stanford Üniversitesi
- Cambridge Üniversitesi
- MIT
- Princeton Üniversitesi
- Kaliforniya Üniversitesi
- Yale Üniversitesi
- Chicago Üniversitesi
- Columbia Üniversitesi
- London Imperial College
- Johns Hopkins Üniversitesi
- Pennsylvania Üniversitesi
- ETH Zürich
- Pekin Üniversitesi
- Tsinghua Üniversitesi
- Toronto Üniversitesi
- UCL
- Kaliforniya Üniversitesi
Bu üniversitelerin en iyi kabul edilmesi çok da şaşırtıcı değil. Örneğin QS sıralamasında, Oxford Üniversitesi beş temel alanda; Harvard Üniversitesi de dört temel alanda dünyanın en iyi ilk 3 üniversitesi arasına girmiştir. London School of Economics (LSE) Sosyal Bilimler ve Yönetim Bilimlerinde; Johns Hopkins ise Tıp ve Yaşam Bilimlerinde dünyanın üçüncü en iyi üniversitesi seçilmiştir. (3) MIT ise Doğa Bilimleri alanında 2022 dünyanın en iyi üniversitesi olarak ipi göğüslemiştir.
CWUR’un en iyi 20 üniversitesi Harvard ile başlarken; THE listesinde gördüğümüz 15 yükseköğretim kurumunun da aynı listede ilk 20 üniversite arasında kaldığı görülür. CWUR’da 13. sıradaki Tokyo Üniversitesi Japon yükseköğretiminin ne kadar iddialı olabileceğini vurgular. ABD’den Northwestern Üniversitesi, Michigan Üniversitesi ve İngiltere’den Duke Üniversitesi bu sıralamadaki en iyi 20 arasında yerlerini korur. (4)
Türkiye’nin En İyi Üniversiteleri
Peki en iyi dünya üniversiteleri sıralamasını incelerken, Türkiye’yi seçtiğimizde, karşımıza nasıl bir sonuç çıkıyor? Bu sorunun yanıtını çoğumuz merak ederiz. 2022 sıralamalarına baktığımızda Türkiye’den Çankaya Üniversitesi’ni ilk 500 arasında THE listelerinde görebiliriz. Burada dikkat çeken, THE 2022 sıralamasında Türkiye’den dört vakıf üniversitesinin ilk 400-800 bandında yer almasıdır. Çankaya Üniversitesi (401-500), Koç Üniversitesi (501-600), Sabancı Üniversitesi (601-700) ve Bilkent Üniversitesi (701-800) dünyanın en iyi üniversiteleri arasında yer alma başarısını gösterdi. (5) Dünyanın en iyi 1000 üniversitesi sıralamasına dahil olan diğer Türk üniversiteleri de sırasıyla 601-800 bandındaki Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile 801-1000 bandındaki Bahçeşehir Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi oldu.
Dünyanın En İyileri Arasında Türk Üniversiteleri
CWUR sıralamasının karşılaştırmalı bir izleme şansı yarattığından söz etmiştik. Hem dünya sıralaması hem ülke sıralamasını bir arada görme fırsatı sunan CWUR 2022’ye göre; Türkiye’nin en iyi üniversitesi dünya genelindeki 595. sıra ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi oldu. Boğaziçi Üniversitesi 647. sıra ile Türkiye'nin en iyi 2. üniversitesi olurken, 652. sıradaki Hacettepe Üniversitesi de 2022’de Türkiye’nin en iyi 3. üniversitesi seçilmiştir. (6) Bu sıralamada İstanbul Üniversitesi, İTÜ, Ege Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi “dünyanın en iyi 1000 üniversitesi” arasında yer alma başarısını gösteren diğer Türk yükseköğretim kurumlarıdır. Bu noktada, eğitim kalitesi açısından dünya sıralamasında 464. olan İstanbul Üniversitesi ile istihdam edilebilirlik kriterine göre 314. sıradaki ODTÜ ve 564. sıradaki Boğaziçi Üniversitesi Türk üniversitelerini üst sıralara taşıyan yükseköğretim kurumları olarak tescillenmiştir.
Türk üniversitelerinin sayısı ve sıralamadaki yükselişleri, dünya üniversiteleriyle rekabet edebilecek düzeyde eğitim verdiklerinin bir göstergesidir. Siz de Türkiye’nin en iyi üniversitelerinde yüksek öğrenim görerek geleceğinizi güvenle şekillendirebilirsiniz.
Kaynaklar:
https://www.timeshighereducation.com (1)
https://www.topuniversities.com (2)
https://www.topuniversities.com/subject (3)
https://cwur.org/2022-23.php (4)
https://www.timeshighereducation.com/world (5)
https://cwur.org/2022-23.php (6)