Davranış ve düşünme biçimine göre insan beyni sağ beyin ve sol beyin olmak üzere ikiye ayrılır. Buna göre sağ beyin sol beyin özellikleri birbirinden farklıdır ve beynin iki tarafı farklı şekillerde çalışır. Beynin çalışma şeklini geliştirmek için çeşitli yöntemlere başvurulabilir. Bu gelişim bazen doğal yollarla olurken bazen de çeşitli egzersizler uygulanabilir. Sağ ve sol beyni geliştiren uygulamalarla bu iki beyin lobunu dengeli bir şekilde kullanmak mümkündür. Hangi beyin lobunuzun baskın olduğunu analiz ettikten sonra diğer lobunuzu çalıştırmaya yönelik egzersizler yapabilirsiniz.
Beynin sağ ve sol taraflarının özellikleri ve bu lobları geliştirmek için yapılabilecek egzersizlere gelin birlikte bakalım.
İçindekiler
Sağ Beynin Özellikleri
Sağ beyin, yaratıcı zeka olarak da bilinir ve bilgiyi bir bütün olarak, resimlerle işler. Genellikle tasvir etmeye çalışır ve sembollere başvurur. Daha çok şekillere, renklere ve resimlere tepki verir. Ayrıca sözel ifadeler haricinde vücut dili, müzik, dokunma gibi durumlara da tepki gösterir. Önsezileri ve hisleri takip etme eğiliminde olan sağ beyin, sezgicidir. Nesnelerle ilişki kurarken soyutluktan değil, duygusallıktan yararlanır. Görerek ve duyarak öğrenen sağ beyin, üretici bir konumdadır. Şiir, hayal ve mecaza merakı vardır. Vücudun sol kısmında bulunan duyusal organların ve vücut hareketlerinin kontrolünden sorumludur. Sağ beyin özellikleri kısaca şu şekilde sıralanabilir:
- Görsel ve işitsel süreçlerle ilgilenir.
- Yüzleri hatırlar.
- Çizimi ve nesneleri kullanarak ifade etmeyi tercih eder.
- His, mutluluk, duygusallık ve şefkat gibi hislerin hepsinin etkisindedir.
- Sanatsal konularla ilgilenir.
- Gerçeküstü hayaller kurar ve olguları kapsar.
- Gidişat ve ilerleyiş odaklı çalışır.
- Sezgisel konularda oldukça yeteneklidir.
- Problemleri çözerken bütüne bakar.
- Daha az kontrollüdür ve risk alma eğilimindedir.
- Eş anlamlı bir şekilde düşünür ve benzerlikleri arar.
Sağ Beyni Geliştirme Yöntemleri
Sağ beynin baskın olması, kişide estetik zekanın yüksek olduğu anlamına gelir. Genellikle sanatçıların, mimarların ve mühendislerin sağ beyni daha baskındır. Sağ beyin lobunu geliştirmek için ise çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bunlar:
- Çizim yapmak
- Şarkı söylemek
- Bir enstrüman çalmak
- Oyun oynamak
- Okumak
- Kurgu yöntemleri ve kurmacalarla ilgilenmek
- Görsellik içeren etkinliklerle uğraşmak
Sol Beynin Özellikleri
Mantıksal zeka olarak öne çıkan sol beyin, konuşmanın ve dilin merkezidir. Analitik bir şekilde adım adım düşünür. Mantıklı ve sistematik bir şekilde ilerler. Bilgiyi işleme süreci ardışık ve doğrusaldır. Ayrıntıları düşünmeye eğilimlidir. Sayısal işlemleri hızlı bir şekilde gerçekleştirebilir. Herhangi bir problemi çözmede sebep sonuç ilişkilerini kullanır. Vücudun sağ tarafında bulunan duyu organlarından sorumludur. Sol beyin özellikleri şunlardır:
- İşitsel ve görsel yollarla öğrenir.
- Genellikle kontrollüdür ve çok az risk alır.
- Mantıksaldır.
- Matematiksel bir şekilde düşünür.
- Duyguları kontrol eder.
- Sözlü talimatlara uyar.
- Plan yapmaya eğilimlidir.
- İsimleri hatırlama işlevine sahiptir.
- Problemleri çözerken öncelikle detaylara odaklanır.
- Daha çok yazmayı ve konuşmayı tercih eder.
- Yapısaldır.
Sol Beyni Geliştirme Yöntemleri
Sol beyni geliştirmek için pek çok egzersiz yapılabilir. Bunlar arasında şu yöntemler yer alır:
- Kitap okumak
- Dil öğrenmek
- Matematik problemleri çözmek
- Yazı yazmak
- Bulmaca çözmek
- Zeka ve stratejiye dayalı oyunlar oynamak
- Puzzle yapmak
- Hayal gücü gerektiren oyunlar oynamak
Özellikle sol beyin meslekleri arasında cerrahlık öne çıkar. Mali müşavirlik, muhasebecilik, yöneticilik gibi meslekler de sol beyni baskın olan kişilerin yapabileceği mesleklerdendir.
Sağ ve Sol Beyin Dengesi
Herkesin sağ ve sol beyni aynı derecede çalışmaz. Bazılarının sağ beyni daha baskınken bazılarının sol beyni baskındır. Bu da gün içinde düşünme ve davranış biçimlerine etki eder. Ancak önemli olan her iki beyin lobunu da dengeli şekilde kullanmaktır. Bunun için de sağ ve sol beyni geliştirmek için çeşitli aktiviteler yapılabilir. Sol beyin, sağ beyin özelliği ve işlevlerini inceledikten sonra hangi beyin lobunuzun daha baskın olduğunu öğrenebilir ve diğer lobunuzu geliştirmek için farklı egzersizler yapabilirsiniz. Sağ ve sol beyninizi geliştirmek için yapabileceğiniz aktivitelerden bazıları şunlardır:
Elleri Kullanmak
Eğer aktif olarak sağ elinizi kullanıyorsanız sol elinizle; aktif olarak sol elinizi kullanıyorsanız da sağ elinizle bir şeyler yazmayı ve çizmeyi deneyebilirsiniz. Bu sayede beyninizin diğer tarafını da çalıştırabilirsiniz. Olabildiğince düzgün yazmaya ve çizmeye çalışmalısınız. Bu aktiviteyi yaparak beyninizi her iki lobunu kullanmaya itersiniz. Sağ ve sol beyninizi birbirine bağlamak için yapabileceğiniz en iyi egzersizlerden biridir.
Nefes Egzersizi Yapmak
Beyin aktiviteleri, beynin zıt tarafına yönelik gerçekleşir. Yani sağ burun deliğinden nefes almak sol beyin lobunu, sol burun deliğinden nefes almak ise sağ beyin lobunu çalıştırır. Bu yüzden beyin loblarınızı çalıştırmak için önce sağ burun deliğinizi kapatarak yalnızca soldan, sonra solu kapatarak sağ taraftan nefes alabilirsiniz.
Eşleştirme Oyunu Oynamak
Beynin sağ lobu görsel hafızadan sorumludur. Yani sağ beyin baskınsa yüzleri tanıma konusunda daha başarılı olmak mümkündür. Görsel hafızanız yeterince iyi değilse, sağ beyninizi çalıştırmak için bir deste kart kullanabilirsiniz. Bu kartları ters çevirerek eşlerini bulabilirsiniz. Bu oyunu oynayarak beyninizin sağ tarafını geliştirmekle birlikte dikkatinizi ve hafıza yeteneğinizi de artırabilirsiniz.
Bulmaca Çözmek
Bulmaca çözerek beyninizin sol tarafını geliştirebilirsiniz. Sol lob, mantıksal düşünmeyi gerektirir ve bulmaca çözerken beyninizi buna zorlayabilirsiniz. Her gün bir bulmaca, sudoku çözmeye çalışabilirsiniz. Aynı zamanda dikkat becerilerinizi de geliştirebilirsiniz.
Yabancı Dil Öğrenmek
Sol beyin lobu yazılı ve sözlü dil faaliyetlerinden sorumlu olduğu için yeni bir dil öğrenmeye çalışırken sol beyniniz harekete geçer. Dil öğrenme sürecinde sol beyninizi kullanarak konuşma merkezinizi de çalıştırabilirsiniz. Böylece gün içinde ana dilinizde kendinizi ifade ederken de gelişme kaydedebilirsiniz.
Sağ ve Sol Beyin ile İlgili İpuçları
Sağ mı yoksa sol beyin lobunuzun mu daha baskın olduğunu anlamak için çeşitli testler yapabilirsiniz. Sağ sol beyin testi renkler üzerinden çeşitli şekillerde yapılır. Resimde gördüğünüz renge göre hangi beyin lobunuzun baskın olduğunu anlayabilirsiniz. Bunun dışında gün içindeki düşünme ve davranma biçimlerinizden de sağ ve sol beyin kullanma durumunuza dair ipuçları elde edebilirsiniz.
Sol Beynin Kelimeleri “Fakat” ve “Eğer”
Kelimeler ve sayılarla ilgilenen sol beyin, sağ beyne göre daha çok geçmiş üzerinde durur. Sol beyni baskın olan kişiler genellikle daha soğuk, mesafeli, sert ve katı kurallıdır. “Ama” ve “eğer” kelimelerini sıkça kullanırlar. Bu da hemen karar verememe durumuna dair bir ipucu verir. Beyninin sol lobunu kullanan kişiler, herhangi bir şeyi anlamaya çalışırken aynı zamanda ertelemeye de eğilim gösterirler. Benmerkezci tavra sahiptirler; bu nedenle kendilerini mutlu hissedeceği şeylerle ilgilenirler.
Sağ Beyin Duygusallığı
Sol beynini kullanan kişiler genellikle yeni fikirlere kapalıdırlar ve koruyucu, savunmacı, tutucu davranırlar. Sağ beyni baskın olanlar ise değişikliklere çok açıktır. Deneme yanılma yoluyla karar verirler. Duygusal yoğunluğa sahip oldukları için istedikleri şey hemen gerçekleşsin isterler. Stratejik düşünmeden ziyade taktiklerle ilerlerler. Arzularını ve isteklerini ertelemekten hoşlanmazlar. Aceleci davranır ve hızlı karar verip hemen harekete geçmek isterler.
Sağ Beyin için Niyet, Sol Beyin için Süreç
Sol beyni baskın olanlar için genellikle niyet değil; süreç ve sonuç önemlidir. Sağ beyni baskın olanlar ise tam tersi niyete bakarak karar verir. Sağ beynini kullananlar hayal kurmaya eğilimliyken sol beynini kullananlar hayal kurmaktan uzaktırlar. Sağ beyni baskın olanların en çok değer verdiği şeylerden biri sezgilerdir. Sol beyni baskın olanlar ise görsel unsurlara, sağ beyin ise duygusal unsurlara hızlı yanıt verir. Sağ beynini kullanan insanların özellikleri arasında sezgilere çok fazla güvenme durumu söz konusudur. Doğru kararı vermek ve sonuca ulaşmak için ise her iki beyin lobunu da dengeli bir şekilde kullanmak oldukça önemlidir.
Sol Beyin için Gerçekler, Sağ Beyin için Duygular Önemli
Sağ beyni baskın olan kişiler, gerçeklerden uzak hayaller kurmaya eğilimlidir. Sol beynini kullananlar ise hayallerden uzaktır ve sezgilere önem vermez. Sağ beyin lobunu kullananlar dişil özellikler taşır ve sezgisel düşünürler; genellikle sezgileri doğru çıkar. Sol beynini kullananlar ise sezgilerini süzgeçten geçirir ve bu sezgilerin doğru olup olmadığını anlamaya çalışır. Sağ beyni baskın olanların analiz ederken öncelik verdiği şey duygular, sol beyin lobu baskın olanların önceliği ise gerçeklerdir. Ön beyin ise doğrulara öncelik vererek onları analiz eder.
Sempatik ve Empatik Beyin Lobları
Beyninin sol tarafı baskın olanlar, önceliği kendine verirken sağ beynini kullananların önceliği başkalarıdır. Ön beyin ise önceliği kime vereceğini, hangi şartlarda nasıl davranacağını iyi belirler. Ön beyni baskın olanlar empatik bir şekilde düşünür. Mesela sol beyni baskın olan biri yol tarifi verirken, yönleri karşısındakine göre değil kendine göre belirtir.
Siz de beyninizin hangi tarafının baskın olduğunu belirledikten sonra öğrenme stilleri ve çalışmalarını yaparak diğer tarafın da çalışmasını sağlayabilirsiniz.
Benzer İçerikler
