Okuma ve yazmayı öğrenmek çocuklar için zorlu bir süreçtir. Çoğunlukla okulda başlayan bu süreç ebeveynlerin yardım ve destekleriyle çok daha kolay hale gelebilir. Ebeveyn olarak çocuğunuzla çeşitli aktiviteler yapmanız, onun okuma ve yazma becerilerini ilerletmesine yardımcı olabilir. Bu aşamada uygulayabileceğiniz çok fazla etkinlik ve oyun bulunur. Çocuğunuza her gün farklı kitaplar okumak, ardından kitap üzerine sorular sorarak konuşmak, kelime oyunları oynamak yapabileceklerinizden sadece birkaçıdır.
Eğer siz de, çocuğum okuma yazmayı öğrenemiyor ne yapmalıyım diye düşünüyorsanız, temel okuma ve yazma becerisine katkı sağlayabilecek ve her gün uygulayabileceğiniz bazı yöntemlere gelin birlikte bakalım.
İçindekiler
Okuma Yazma Öğrenme Konusunda Sıkıntı Yaşayan Çocuklarda Nelere Dikkat Edilmeli?
- Harf ve ses uyumu konusunda öğrenciyi dikkatli dinlemek ve gelişim açısından değerlendirmek gerekir. Bedensel ve zihinsel gelişiminin yaşıyla uyumlu olması gerekir.
- Alfabedeki sesler anlatılırken resimlerden, eğlenceli grafiklerden faydalanılabilir. Dil gelişimini desteklemek için gün içinde tekerleme ve şarkı nakaratları tekrarlamak yararlı olabilir.
- Resimli kitap okumaları, çocukların sözcükleri daha iyi kavramasına ve harfleri birlikte bağdaştırmasına yardımcı olur. Harfleri bağlamakta sıkıntı çeken çocuklar için resimli kitaplar destekleyicidir.
- Heceleme ve metin okutma uygulamalarını sık tekrar etmek, okumakta zorluk çeken çocuklar için faydalı olur. Çalışma yaparken çocuğun sıkılmaması için mola verebilir, motive edici sözler söyleyebilirsiniz.
- Arkadaşlarından geri kaldığını düşünmemesi için evde ve okulda özen gösterilmesi önemlidir. Okuma ve yazma konusunda sıkıntı yaşayan çocuklar için öğretmenler ve ebeveynler birlikte çalışmalı ve uygun bir metot geliştirmelidir.
- Resimli öyküler, kısa metinler üzerinden alıştırma yapmak, yanlış okunan kelimeleri tekrar etmek, önce heceleyerek daha sonra kelimeler ve cümlelerle devam etmek etkili sonuç verebilir.
Okuma ve Yazma Öğrenme Sürecinde Önemli Noktalar
Çocukların yazmaya uygun olması için bebeklikten itibaren aktif olarak el gelişimini tamamlamış olmaları gerekir. Küçük yaşlardan itibaren yemeğini kendi yemesi, dişlerini fırçalaması, giyinme ve ayakkabı bağlama işlemlerini yapabilmesi ellerindeki kasların gelişmesi için önemlidir. Motor becerileri yeterli şekilde gelişen çocuklar, kalem tutma ve yazı yazma konusunda daha yüksek performans gösterebilir.
Okuma ve yazma sürecinde çocukların harfleri öğrenmesi için verilen dikte ödevleri çok uzun olduğunda olumsuz sonuçlara neden olabilir. Sayfalar dolusu aynı harfi yazan çocuklar sıkılabilir ve sonlara doğru harfi yanlış yazmaya başlayabilir. Bu nedenle çocukların yaşına uygun şekilde hazırlanan ödev uygulamaları daha iyi sonuç verir. İlkokul birinci sınıf çocuklarının dikkati çabuk dağılır. Kısa süren ama etkili olan çalışmalar sayesinde bu zorlu süreci verimli hale getirebilirsiniz.
Çocukların okuma yazma becerisini geliştirme amaçlı evde çalışmalar yapabilirsiniz. Resimli kitap okuma rutinleri, keyifli tekerleme yarışmaları, şiir okuma akşamları gibi aktiviteler sayesinde çocuğunuzun dil gelişimini destekleyebilir, okuma yazma konusunda onu cesaretlendirebilirsiniz. İsim şehir oyunu, ev içinde kısa mektuplaşmalar ve minik sevgi kartlarıyla yazı yazmayı eğlenceli hale getirebilirsiniz.
Çocuklara Okuma Yazma Becerisi Kazandırmanın Yolları
Okuma ve yazma becerisi edinmek bazen zorlu bazen oldukça kolay geçen bir yolculuktur. Bu yolculuğu çocuğunuzla birlikte keyifle geçirmeniz için bir çocuğun okuma yazmayı öğrenirken geliştirmesi gereken beş beceri hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir. Bunlar:
- Kelimelerin farklı ses bileşenlerini tanıma yeteneği olan fonemik farkındalık
- Farklı harflerden çıkan seslerin tanınması
- Kelimelerin anlamlarını ve cümlelerde nasıl kullanıldığı anlama yeteneği olan kelime bilgisi
- Bir metni okuduğunda onu anlama becerisi
- Okunanları hızlı, doğru ve akıcı bir şekilde okuma yeteneği
Yedi yaşındaki çocuklar okuma ve yazma yolculuklarına yeni başlar. Çevrelerindeki dünyanın daha fazla farkına varırlar. Her şey hakkında daha meraklı olabilirler. Bu okuma yazma öğrenme aşamasında bir ebeveyn olarak çocuğunuzun doğal merakını kullanabilirsiniz. Okuma ve yazma becerilerini geliştirmek için onları eğlenceli yollara kanalize edebilirsiniz. Bunu yapmanın bir yolu, okuma ve yazma içeren dersleri oyuna dönüştürmektir. Bu sayede çocuğunuzla hem kaliteli bir şekilde zaman geçirebilir hem de okuma ve yazma becerilerini ilerletmesine yardımcı olabilirsiniz.
Kelime İçinde Kelime Bulma Oyunu
Kelimelerin içerisindeki diğer kelimeleri bulma oyunu, okuma becerilerini geliştirmenin eğlenceli bir yoludur. Bu oyun aynı zamanda çocuğunuzun kelime dağarcığını da geliştirir. Bu kelimelere örnek olarak çiftlik, sonbahar, yazı ve çok daha fazlası verilebilir.
Seviyesine Uygun Kitap Seçme
Çocuğuma okumayı nasıl öğretebilirim sorusunun cevabı aslında oldukça basittir. Kitaplar bu okuma öğretme konusunda elbette en büyük yardımcınızdır. Çocuğunuzun seviyesine ve ilgi alanına uygun, ilginç kitaplar seçmeniz, onun kitabı okumaya çalışmak için daha çok çabalamasını sağlar.
Bir Kelimeden Alternatif Kelimeler Üretme Oyunu
Bir başka eğlenceli ve ilginç okuma geliştirme oyunu da mevcut kelimeyi kullanarak alternatif ve benzer kelimeler türetmektir. Buna örnek olarak ocak-yemek pişirici, baca-duman geçidi ikilileri verilebilir.
Kartlara Kelimeler Yazma Oyunu
Çocuğunuzun aynı kelimeden iki tane olacak şekilde kartlara farklı kelimeler yazmasını isteyebilirsiniz. Ardından her seferinde iki kartı çevirerek eşleşen her kart seti için puan kazanmasını sağlayabilirsiniz. Bu oyun hafızayı, okumayı ve yazmayı güçlendirir. Çocuğunuzun ilgisini çeken kategorileri seçmesine izin vermek oyunu daha çekici kılabilir.
Sesli Kitaplar
Birinci sınıfta okuma yazma öğrenemeyen öğrenciler kitapları dinleyerek okuduğunu anlama becerisini geliştirebilir. Elbette, sesli kitaplar çocuğunuzla birlikte okuduğunuz okuma zamanının yerini tutmaz. Ancak sesli kitapların sunduğu akıcı okuma, kelime bilgisi becerilerini güçlendirir.
Ekran Kullanımını Azaltma
Fazla ekran kullanımı, çocuğunuzun okul gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle çocuklarınızın ekran başında geçirdiği süreyi takip etmeli ve fazla ise onları farklı alternatiflere teşvik etmelisiniz. Bu konuda size karşı çıkarsa şaşırmamalısınız. Sakin ve doğru şekilde ona bunun zararlarını anlatmalısınız. Mümkünse birlikte yapabileceğiniz daha fazla etkinlik planlamalısınız.
Günlük İşleri Oyunlaştırma
Günlük rutininizde yaptığınız işleri öğretme ve öğrenme fırsatlarına dönüştürebilirsiniz. Örneğin, markete giderken gördüğünüz yol tabelaları ve reklam panolarını birlikte okuyabilirsiniz. Bu okuma oyununu görsellerde belirli kelimeleri arayarak daha dikkat çekici hale getirebilirsiniz.
Meslek Oyunları
Yazmayı oyun zamanınıza dâhil etmeniz çocuğunuzun hayal dünyasına gerçeklik katabilir. Bu oyuna başlamak için çocuğunuza ne olmak istediğini sorabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz doktor cevabını verdiyse ondan bir teşhis veya reçete yazmasını talep edebilirsiniz. Çocuğunuz oyun sırasında öğretmen olduysa ona size kelimeleri hem yazarak hem de okuyarak öğretmesini isteyebilirsiniz.
Çocuğunuzla bu oyunları oynarken birbirinize meydan okuyarak hem eğlenebilir hem de öğrenebilirsiniz. Tüm bu etkinlikler çocuğunuzu okumaya ve yazmaya teşvik eder ve bunu yaparken de çocuğunuzun eğlenmesine fırsat verir. Ancak bahsettiğimiz bu etkinlik ve oyunlara rağmen çocuğunuz hala okuma yazmayı öğrenme zorluğu yaşıyorsa bir uzmandan yardım almayı unutmamalısınız.
Benzer İçerikler
