Pozitif disiplin kısa bir tanımlamayla, çocuklara hangi davranışlarının kabul göreceğini bilmelerini öğreterek, onları eğitme yöntemidir. Nazik, fakat fazla taviz vermeyen bir yöntemdir. Geleneksel eğitimde ise sıkça kullanılan ceza yöntemi, çocuğun kurallara ya da emirlere uymasının talep edildiği ve istenmeyen davranışlarının cezalandırıldığı bir kontrol yöntemini kapsar. Pozitif disiplinin ne olduğu ve nasıl uygulandığıyla ilgili bilgilere yazımızdan ulaşabilirsiniz.
İçindekiler
Disiplinin Pozitifi mi Olurmuş Demeyin!
Pozitif Disiplin Nedir?
Pozitif disiplin çocuklara ve gençlere sorumlu, saygılı ve becerikli bireyler olmalarını öğretmek için planlanmış bir ebeveynlik öğretisidir. Pozitif disiplin uygulanarak eğitilen çocuklar, kendilerine saygı duyulduğunu hisseder ve yaşam için gerekli becerileri edinir. [1] [2]
Pozitif disiplinli ebeveynlik hem nazik hem de disiplinli olmak anlamına gelir. Bu uygulama uzun vadede çocukların ebeveynleriyle bağ kurmalarına da yardımcı olur.
Bilimsel araştırmalar, bireylerin kendilerini güvende hissederek diğerleriyle bağlantılı olmaları halinde en iyi şekilde öğrenebildiğini göstermiştir.[2] Bu bilgi temel alınarak, pozitif disiplinin amacının, çocuklarla güvenli ilişkiler kurarak onları eğitmek olduğu söylenebilir. Böylece güvenli bağlanma ilişkisinin öğrenmeden önce gelmesi, verilen eğitimin uzun vadede etkili olmasını sağlar.
Pozitif Disiplin Teknikleri
Çocukların davranışlarını yönetmeleri ve sağlıklı bir şekilde gelişebilmeleri sağlanırken, aynı zamanda zarar görmelerini de engellemek gerekir. Bu nedenle pozitif disiplin uygulamasında bazı stratejiler kullanılabilir. Bu kapsamda en sık uygulanan başarılı pozitif disiplin uygulama teknikleri şunlardır:
Gösterin ve Anlatın
Sakin bir dille çocuklara doğru ve yanlışı anlatabilirsiniz. Çocuklarınızda olmasını istediğiniz davranışlar için rol modeli olabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse, kitap okuma alışkanlığı kazandırmak istediğiniz çocuğunuz için öncelikle siz evde kitap okuma rutini oluşturabilirsiniz. Sizin kitap okuduğunuzu gören çocuk, zamanla kitaplara merak salacaktır.
Sınırlar Belirleyin
Çocuklarınızın kolayca izleyebileceği anlamlı kuralları açık biçimde ifade edebilirsiniz. Çocuğun yaşına göre ev ve toplumsal hayat kurallarını çizerek anlatabilir veya yeri geldikçe 2-3 cümlelik açıklamalar halinde onun anlayacağı şekilde açıklayabilirsiniz.
Sonuç Örneği Verin
Çocuklar kurallara uygun davranmadıklarında, sonuçlarını kesin ve sakin bir dille anlatabilirsiniz. Sözgelimi oyuncaklarını toplamazsa, onları öğleden sonra kendisine vermeyeceğinizi belirtebilirsiniz. Bu sayede davranışların sebep ve sonuçlarını anlamasına destek olabilirsiniz.
Onları Dinleyin
Çocuğunuzda kıskançlık gibi onaylamadığınız davranışlar gördüğünüzde onu yargılamadan, dinleyin. Dilerseniz onaylamadığınız davranışlar konusunda çok detaylı olmaksızın yaşına uygun tavsiyeler verebilirsiniz.
Dikkatinizi Onlara Yönlendirin
İstisnasız bütün çocuklar ebeveynlerinin dikkatini ister. Sizin dikkatiniz çocuklarınızın iyi davranışları içselleştirmesini sağlar. Çocuğunuzu kendisi için önemli bir konuyu anlatırken, ona konu hakkında sorular sorarak, ilgiyle dinlediğinizi hissettirebilirsiniz.
Olumlu Davranışları Fark Edin ve Ödüllendirin
İyi davranışları övmekten kaçınmayın. Buna karşın kötü davranışı görmezden gelebileceğiniz zamanı iyi ayarlayın. Çocuğunuz iyi davranışlar için hevesli ise kötü davranışı görmezden gelmek, onu durdurmak için etkili bir yoldur. Bazı olumsuz davranışlara tepki verilmemesi, çocuğun doğal sonuçları görmesini de sağlayabilir. ‘'Oyuncağı fırlatmak onun kırılmasına yol açar'' gibi.
Problem Çıkabileceğini Unutmayın
Çocuğunuzun uyum göstermekte güçlük çekebileceği durumlar için önceden hazırlıklı olun. Ani öfke sonucu verilen tepkiler, çocukları olumsuz bir şekilde etkiler. Bu sebeple problem çıkabileceğini tahmin ettiğiniz durumlar için takınacağınız tavır ve davranışlar için önceden hazırlıklı olmayı deneyebilirsiniz.
Kötü Davranışları Başka Yöne Kanalize Edin
Çocuklar sıkıldıkları ya da daha iyi bir yöntem düşünemediklerinde yaramazlık yapabilirler. Böyle durumlarda çocuğunuza oyalanacak bir şey bulabilirsiniz. Örneğin, duvar karalamayı seven çocuğu o an bu istenmeyen davranıştan uzaklaştırmak için birlikte boyama yapma etkinliğine davet edebilirsiniz.
Mola Verin
Belirli bir kural uygulanmadığına mola vermesini isteyin. Mola süresi genellikle her yaş için 1 dakika şeklindedir. Süre tutmak yerine ‘'Kendini kontrol altında alabileceğine emin olunca geri gel'' diyerek zaman ayarlamasını ona bırakmak da çocuğunuzun öz yönetim becerilerini geliştirmesine yardımcı olacaktır.
Çocuğunuzla kuracağınız sağlıklı bir ilişki, ortaya çıkması ve kalıcı olması muhtemel olumsuz davranışların önüne geçebilmenize yardımcı olur. Ebeveyniyle ilişkisinde kendisini güvende ve önemli hisseden çocuk, geleceğe daha kararlı adımlarla ilerleyebilir. Siz de pozitif disiplin teknikleriyle çocuğunuzun bilişsel ve davranışsal gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.
Kaynaklar:
https://srhd.org/media/documents
Benzer İçerikler
