Nazım Birimi Nedir?

Nazım Birimi Nedir?

Nazım birimi, temelde şiirleri oluşturan dizelerin bir araya getirilmesidir. Şiir yazarken yararlanılan çeşitli birimler mevcuttur. (1) Şiirlerde dizelerin kullanılmasının nedeni nazım şekillerinin belirlenmesidir. Bu aşamada dizeler bir ölçü görevi üstlenerek şiirin oluşmasını sağlar. Örneğin kafiye düzeni sadece dizelerin sonunu etkilerken nazım birimi ise şiiri bir bütün olarak ele alır. Benzer şekilde “Hece ölçüsü nasıl bulunur?” sorusunun yanıtı sadece kelimeleri inceleyerekken, nazım biriminde anlam ve duygu aktarımı için tüm mısralara bakılır.  

Hece Ölçüsü Nedir?

Hece ölçüsü, edebiyatımızda kullanılan nazım ölçülerinden bir tanesidir. Her dizedeki hece sayısının birbirine eşit olması anlamına gelir. (2) Türkçedeki hecelerin uzunluğu birbirine yakın olduğu için kullanımı diğer dillere oranla daha kolaydır. Bununla birlikte şiirde kullanımı noktasında kendine has bir inceliği, düzeni ve özelliği mevcuttur. Nazım birimi ne demek ve hece ölçüsü ne işe yarar sorularının ardından “Şiirde ölçü nedir?” sorusuna yanıt arayabiliriz.  

Şiirde Ölçü Nedir?

Şiirde ölçü, dizelerdeki hecelerin belirli bir ölçü birimi kullanılarak yazılmasıdır. Şiirin ahengi ve düzeni noktasında son derece önemlidir. (3) Türk şiirinde kullanılan çeşitli ölçü birimleri mevcuttur. Her dizedeki hece sayısının eşit olduğu hece ölçüsünden bahsetmiştik. Buna ek olarak aruz ölçüsü ve serbest ölçü kullanılır. Aruz ölçüsünde mısralardaki hecelerin uzunluk kısalık dengesine bakılır. Bununla birlikte serbest ölçüde ise herhangi bir kalıba bağlılık yoktur. Şiirde nazım birimi tüm bu ölçüleri de kapsayarak genele yayılır. Şiirin biçim özellikleri ve ölçüleri birimlerin içerisinde yer alır.

Nazım Birimleri

Türk edebiyatında çeşitli nazım biçimi örnekleri görmek mümkündür. Şiirin şekil özellikleri ve duygu aktarımında şairler kelimelerine göre tercihini yapar. Aynı şiir içinde birden fazla birim bir arada kullanılabilir. Edebiyatımızda yer alan nazım birimleri şu şekildedir: 

• Dize: Şiiri oluşturan en küçük birim yanı satırlara dize denir. 
• Beyit: Sadece iki dizeden oluşan ve kendi içinde anlam bütünlüğüne sahip birimdir.  
• Dörtlük: Dört dizenin anlam açısından bozulmadan kullanılmasıdır. En sık tercih edilen birimlerden bir tanesidir.
• Bent: Yukarıdaki birimlerin dışında kalan mısra kümeleridir. Genel olarak üçlü ve beşli dizeler biçiminde kullanılır. (4)
  
  

Şiirlerin temel yapı taşlarından olan nazım birimlerini artık sen de çok daha rahat kullanabilirsin. Şiir yazarken ya da incelerken ölçü ve birimleri yakından inceleme fırsatı yakalayabilirsin. 

 

Kaynaklar: 

http://nek.istanbul.edu.tr   (1)

https://www2.anglistik.uni-freiburg.de   (2)

https://liberalarts.oregonstate.edu   (3)

https://turgutkarakus.files.wordpress.com   (4)

 

Benzer İçerikler