Deprem, yer kabuğunun derin katmanlarında kırılma ve yer değiştirme ya da volkanik patlamalar sonucunda oluşan sarsıntıları ifade eder. Şiddetine ve gerçekleştiği bölgedeki yapıların sağlamlığına bağlı olarak son derece yıkıcı sonuçlar doğurabilen deprem, can ve mal kaybına sebep olan doğal afetlerin başında gelir. (1) Ülkemiz deprem kuşağı üzerinde bulunduğundan önlemlerin alınması, deprem öncesinde, anında ve sonrasında yapılması gerekenlerin bilinmesi hayati önem taşır. Deprem önlemleriyle ilgili bilgi edinmek için gelin detaylara birlikte göz atalım.
İçindekiler
Depremden Korunma Yolları
Beklenmedik bir anda oluşan deprem, can ve mal kaybına yol açmakla birlikte ülkenin ekonomik durumunu ve sosyal hayatını felç eden bir doğal afettir. Depremin ne zaman olacağı günümüz teknolojileriyle belirlenemediğinden depremin neden olacağı olumsuz etkilere karşı hazırlıklı olmak gerekir. Depremden korunma yolları titizlikle dikkate alınmalıdır.
Evde Deprem Öncesi Almanız Gereken Önlemler
Deprem öncesi alınan önlemler ve depremde yapılması gerekenler ile hem can kayıplarının hem de maddi kayıpların en aza indirilmesi mümkün olabilir. Deprem öncesinde alınması gereken önlemlerin başlıcaları şunlardır:
- İlk olarak yaşadığınız binanın depreme dayanıklılığını araştırmalısınız.
- Deprem sigortası yaptırmalısınız.
- Evinizdeki beyaz eşya ve mobilyaları yere ya da duvara sabitlemelisiniz. Sabitlenmemiş devrilebilecek eşyaları ise pencerelerden uzağa yerleştirmelisiniz.
- Kitaplık gibi yüksek mobilyaların kapaklarına eşyaların düşmesini önlemek için sürgüler takabilir, dolaplarda çocuk kilitleri kullanabilirsiniz.
- Gece yatarken oda kapılarını açık bırakmalısınız.
- Karyolanızı pencerenin ve üzerinize devrilebilecek ağır dolapların yanına koymamalısınız.
- Evinizde yangın söndürme cihazı bulundurmalı ve bu cihazı nasıl kullanacağınızı öğrenmelisiniz.
- Gaz, su ve elektrik şebekelerini kapatmayı öğrenmelisiniz.
- Yangına ve gaz kaçağına karşı elektrik sigortaları ve gaz vanasını otomatik hale getirmelisiniz.
- Aile bireylerine özel deprem çantası hazırlayabilirsiniz. İçerisinde el feneri, ilk yardım malzemesi, düdük, kuru gıda, hijyen malzemelerini vb. bulunan deprem çantasını kolayca ulaşabileceğiniz yere koymalısınız.
- Devrem Güvenlik Planı hazırlayabilir, zaman zaman tatbikat yapabilirsiniz. (1)
Evde Depreme Yakalanırsanız Ne Yapmalısınız?
Deprem sırasında yapılması gerekenler, can güvenliğiniz açısından önemli bir husus teşkil eder. Deprem anında evdeyseniz neler yapılır? Deprem esnasında yapılacaklar nelerdir, birlikte bakalım. (2)
- Deprem sırasında mümkün olduğunca sakin olmalısınız.
- Yaralanmanıza neden olabilecek ve düşme ihtimali olan dolap, raf gibi mobilya eşyalardan uzak durmalısınız. Camlar, merdivenler, asansörler ve balkonlar uzak durmanız gereken yerler arasındadır.
- Acil durum çantanızı yanınıza alarak önceden belirlediğiniz güvenli ve hayat üçgeni oluşturabileceğiniz bir yerde başınızı ve ensenizi korumalı, dizlerinizi karnınıza çekerek sarsıntı geçene kadar beklemelisiniz.
- Sarsıntı geçene kadar saklandığınız yerden çıkmamalısınız.
- Asansörü kesinlikle kullanmamalısınız.
- Asansördeyseniz çıkış düğmesine basarak hemen asansörü terk etmelisiniz.
- Yer sarsıntısı durduktan sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatmalısınız.
- Ocak, şömine ve ısıtıcıdan uzak durmalısınız.
- Elektrik düğmelerine dokunmamalı, kibrit ve çakmak yakmamalısınız.
Deprem Sonrası Yapmanız Gerekenler
Deprem öncesi ve deprem anında yapılacaklar önemlidir, fakat deprem sonrası yapılması gerekenler de can güvenliğinizin tam olarak sağlanması için oldukça gereklidir. Deprem sonrası alınacak önlemler:
- Öncelikle sakin olmaya çalışmalısınız.
- Elektrik fişlerini prizden çekmeli ya da şalteri kapatmalı; elektrik, su, tüp ve varsa doğalgazı kontrol etmelisiniz.
- Gerekli emniyet tedbirlerini aldıktan sonra hazırladığınız deprem çantasıyla gereksinim duyduğunuz diğer malzemeleri yanınıza alarak bulunduğunuz yeri hızlı ve dikkatli bir şekilde terk etmelisiniz.
- Sarsıntı sonrası dışarı çıktıktan sonra binanızın önünden uzaklaşmalısınız.
- Aile bireylerinizle iletişimi sağlamak için belirlediğiniz toplanma bölgesine gidebilirsiniz.
- Deprem sonrası yetkililerden haber almaya çalışın. Yalnızca resmi kaynakların açıklamalarını ve uyarılarını dikkate almalısınız.
- Depremin ilk saatlerinde yangınları ve acil durumları bildirmek dışında telefonlarınızı kullanmamaya özen göstermelisiniz. Mutlaka telefonunuzda bulunması gereken acil durum uygulamaları sayesinde internet ya da GSM operatörü bağlantısına ihtiyaç olmadan iletişim kurabilirsiniz.
- Çakmak, kibrit gibi patlamalara neden olabilecek nesneleri kullanmamalısınız. Işık kaynağı olarak yalnızca fener tercih etmelisiniz.
- Gerekmedikçe trafiğe çıkmamalısınız.
- Deniz kenarından olabildiğince uzak durmalısınız.
- Depremden sonra artçı depremler meydana gelebilir. Bundan dolayı sarsıntılar tamamen geçene kadar binalara girmemelisiniz.
- Güvenliğinden emin olmadığınız yerlere girmekten kaçınmalısınız.
- Dışarı çıkarken komşularınızı kontrol edebilirsiniz. Yardıma ihtiyacı olanlara ilk yardım, kurtarma ve enkaz çalışmalarında yardımcı olabilirsiniz. (3)
Deprem kaçınılmaz ve önlenemez bir afettir ancak bu önlemler sayesinde hem kendinizi hem de sevdiklerinizi korumanız mümkün olabilir. Siz de deprem hakkında daha detaylı bilgiler edinerek, kendiniz için bir deprem planı oluşturabilirsiniz.
Kaynaklar:
https://www5.tbmm.gov.tr/yayinlar (1)
https://www.afad.gov.tr/deprem-aninda-neler-yapmalisiniz (2)
https://www.afad.gov.tr/deprem-oncesi-ani-ve-sonrasi (3)