Dünyanın Şekli ve Hareketlerinin Etkileri

İçindekiler

Dünyanın Geoit Şeklinin Sonuçları

Dünyanın şekli ve hareketleri pek çok olaya neden olur. Dünyamız şu andaki şeklini bu hareketlerin sonucunda almıştır. Dünyanın geoit şeklinin sonuçları şu şekilde sıralanabilir:

Dünyadan kutup yıldızının gözlemlenmesi ve açısının belirlenmesi, bulunduğumuz bölgenin enlem açısını tespit eder.
Dünyamızın şeklinin net olarak tespit edilememesinden dolayı harita çizimlerinde bazı hatalar oluşabilir.
Dünyanın sahip olduğu eliptik yapıdan dolayı ekvatordan kutuplar bölgesine gidildikçe dünyanın kendi ekseninde dönüş hız azalır.
Ekvator hizasından kutuplara doğru gidildikçe meridyen çizgileri ve paralel boylamlar arasındaki uzaklık azalır.
Kutuplar yerin merkezine Ekvator bölgesine nazaran daha yakın konumdadır. Dolayısıyla kutuplardaki yer çekimi kuvveti ekvatora göre daha fazladır.
Dünyanın şeklinin geoit olması, sıcaklık dağılışını da etkiler. Ekvator hizasından kutup bölgesine gidildikçe sıcaklık seviyesi düşer.
Dünyamızın yarısı gündüzü, diğer yarısı da geceyi yaşamaktadır. Bu olay meydana gelirken ise aydınlanma çemberi uzaydan gözle görülebilir.
Dünyanın eliptik bir şekle sahip olmasından dolayı, güneşten dünyaya gelen ışınlar farklı açılara sahiptir.

Dünyanın Hareketleri Sonuçları ve İnsan Hayatına Etkileri

Dünyanın şekline bağlı olarak ortaya çıkan sonuçlar, günlük hayatı da büyük oranda etkilemektedir. Dünyamızın hem kendi ekseninde hem de güneşin etrafında dönmesinin sonucunda meydana gelen olaylar şu şekilde sıralanabilir:

Dünyanın kendi etrafında dönmesi: Günlük olarak gerçekleşen bu hareket, dünyamızın kendi ekseni etrafındaki bir tam dönüşüne denir. Bu tur 24 saat (1 gün) içerisinde tamamlanır (2). Dünyamızın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucunda meydana gelen olaylar (1, 2):

1. Güneş doğudan doğar, batıdan batar. Gündüz ve gece oluşur.

2. Dünya üzerinde farklı bölgelerde basınç kuşakları, rüzgâr çeşitleri meydana gelir.

3. Dünyadaki bölgesel saat farkları ortaya çıkar.

4. Güneş ışınlarının yeryüzüne geliş açıları değişiklik gösterir.

5. Dünyamızda merkez kaç kuvveti meydana gelir.

Dünyamızın güneş etrafında dönmesi: Dünyanın şekli ve güneş etrafında dönmesi sonucunda dünya ve güneşin birbirine olan konumları yıl içinde farklılık gösterir. 365 gün 6 saat içerisinde dünyamız güneş etrafındaki bir tam dönüşünü gerçekleştirir. Bu hareket sonucunda meydana gelen olaylar şunlardır:

1. Dünyanın güneşe göre olan konumu değiştikçe hem denizde hem de karadaki sıcaklık seviyeleri değişiklik gösterir.

2. Gündüz ve gece süreleri yıl genelinde değişiklik gösterir.

3. Dünyamız güneşe göre açı değiştirdikçe dört mevsim (sonbahar-kış-ilkbahar-yaz) açığa çıkar.

4. Muson dahil farklı rüzgâr çeşitleri oluşur.

5. Yıl genelinde 23 Eylül, 21 Aralık, 21 Mart ve 21 Haziran dönenceleri meydana gelir.

Dünyamızın kendi ekseninde dönmesi ve güneşin yörüngesinde dönmesi aynı anda gerçekleşir ve günlük hayatın düzenini belirler. Sen de dünyamız hakkında daha fazla bilgi edinerek, merak ettiğin sorulara cevap bulabilirsin.

Kaynaklar:

1) http://www.e-ijer.com

2) https://dergipark.org.tr