Ünlü ressamlar denilince genellikle ilk akla gelen Picasso ve Leonardo Da Vinci gibi dünyaca ünlü isimler olsa da resim tarihinde önemli bir yere sahip pek çok ünlü Türk ressamımız da bulunuyor. Eğer sen de Türk ressamlar ve eserleri hakkında bilgi almak istiyorsan gel birlikte bakalım.
İçindekiler
19. Yüzyılda Yaşayan Ünlü Türk Ressamlar ve Eserleri
Natürmort resimleriyle tanınan Şeker Ahmet Paşa “Narlar ve Ayvalar” isimli eseriyle öne çıkar. Kendisi hayattayken eseri Paris Louvre Müzesi’ne kabul edilen ilk Türk ressam olması Şeker Ahmet Paşa'nın önemli özelliklerindendir (1).
“Kaplumbağa Terbiyecisi” resminin sanatçısı olan Osman Hamdi Bey de dünyaca ünlü Türk ressamlar arasında yer alır. Dönemin ünlü Fransız ressamlarından eğitim alan Osman Hamdi Bey bugünkü adıyla Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ve İstanbul Arkeoloji Müzelerinin kurucusudur (2).
Hoca Ali Rıza manzara ve natürmort resimleriyle bilinen sanatçımızdır. Çağdaşları içinde doğaya açılan ve manzarayı görerek çizen ilk Türk ressamdır. Doğada gördüklerini kendi süzgecinden geçirerek yansıtan Hoca Ali Rıza’nın en meşhur eserleri arasında “Göl Kenarı” yer alır (3).
“Peçeli Kadın” gibi portre çalışmalarıyla tanınan Mihri Müşfik Hanım Türkiye tarihindeki çağdaş resim çalışmalarına öncülük eden ilk kadın ressamdır. Portresini yaptığı kişiler arasında Mustafa Kemal Atatürk de vardır. Pek çok kadın ressama öğretmenlik yapan Mihri Müşfik Hanım, aynı zamanda kızların eğitim gördüğü Güzel Sanatlar Akademisinin ilk kadın yöneticisidir (4).
19. yüzyılda yaşayan diğer ünlü Türk ressamlar ve eserleri ise şöyledir:
- Halil Paşa, "Göksu Sefası"
- Hüseyin Zekai Paşa, “Üsküdar”
- Abdülmecid Efendi, "Haremde Beethoven"
- Halid Naci, "Ormanda Karacalar"
20. Yüzyılda Yaşayan Ünlü Türk Ressamlar ve Eserleri
Özgün ve dışavurumcu eserler veren Fikret Muallâ’nın “Caz Orkestrası” ve diğer eserlerinde farklı akımların etkileri görülür. Bunlar arasında ekspresyonizm, kübizm, Rus konstrüktivizmi, fovizm, Alman ve Japon baskı sanatı bulunur (5).
“Şezlongda Pembeli Kadın” eseriyle adından söz ettiren 1881 doğumlu ressam Nazmi Ziya Güran, Hoca Ali Rıza’dan dersler alarak yetişir ve sanat anlayışında da hocasının önemli etkileri görülür. (7) Signac’ın eserlerinden oldukça etkilenen ressamın çalışmalarında empresyonizmin etkileri de kendisini belli eder.
Hem muhteşem şiirleri hem de başarılı resim çalışmaları ile sanat dünyasına adını altın harflerle yazdıran Bedri Rahmi Eyüboğlu, Doğu-Batı sentezi özelinde ortaya koyduğu eserlerinde Anadolu kilimleri, Bizans mozaikleri ve İslam kaligrafisi gibi unsurlardan etkilenir. Non-figüratif anlayışına sahip olan Eyüboğlu, 1945’lerde içinde Azra Erhat, Sebahattin Eyüboğlu gibi unutulmaz isimlerin yer aldığı bir grubun içerisindedir. (11) Hümanizma anlayışıyla hareket eden bu grup Mavi Yolculuk adı altında Anadolu kültürünü daha yakından tanıma amaçlı çalışmalara imza atar. Eyüboğlu’nun hem edebiyatında hem de resim sanatında bu anlayışın etkileri açıkça görülür. İstanbul’da Hilton Oteli'nde bulunan duvar resmi “Mor Takkeli Hacı” en ünlü tabloları arasında yer alır. Aynı zamanda Ankara, İstanbul, Brüksel ve Paris gibi birçok şehirde duvar resimlerine imza atan sanatçı günümüzde de eserleri ve sanat anlayışıyla hak ettiği değerini korur.
Dünyaca ünlü Türk ressamlar arasında yer alan Eren Eyüboğlu ise Matisse, Braque ve Picasso’dan etkilenir; kübist çalışmalara imza atar. 1936’da Bedri Rahmi Eyüboğlu ile evlendikten sonra Türkiye’ye yerleşen sanatçının en bilinen eserleri arasında Milaslı Ağaç, Natürmort, Manzara sayılabilir. (9)
1929 - 2013 yılları arasında yaşayan ve sanat dünyasına büyük katkılar sağlayan Burhan Doğançay ise en bilinen eseri “Dünya Duvarları” ile ayrı bir yere sahiptir. Sanatçının 1975 yılında başladığı bu fotoğraf projesi, toplamda 114 ülkeyi kapsar. Doğançay’a göre duvarlar; hızla geçip giden yaşamın ardında kalan “her şeyi” yansıtır. (7) Bu çalışmanın ürünleri 1982 yılında Paris’te “Fısıldayan Duvarlar” ismiyle de sergilenir. 2009 yılında Doğançay’ın 1987’deki ilk İstanbul Bienali için ortaya koymuş olduğu ‘Mavi Senfoni‘ adlı tablosu 1.7 milyon dolara satılır ve ünlü Türk ressamların eserleri arasında öne çıkarak Türkiye sanat piyasasında rekor kırar. (8)
Güngör Taner’in çalışmaları ise Burhan Doğançay’ın bir uzantısı olarak gösterilir. Ritim ve hareketliliğin yanı sıra dinamik figürleri çağrıştıran soyut eserleri, sanat duruşunu ortaya koyar. (8)
Çağdaş Türk ressamlarından Ferruh Başağa, Cumhuriyet dönemi Türk resmini kuran öncü isimlerden biridir. Leopold Levy’den ve Zeki Kocamemi, Nazmi Ziya Güran gibi usta isimlerden dersler alan sanatçı soyut resme yönelir. 1960’larda lekesel kurgulu resimler ortaya koyan Başağa’nın eserlerinde barış ve özgürlüğün temsili olan güvercin motiflerine rastlamak da mümkündür.
1932 yılında Ankara’da doğan yetenekli ressam Erol Akyavaş ise geleneksel hat sanatı ve minyatür çalışmalarına duyduğu ilgi vesilesiyle ilhamını tasavvuftan alan eserler ortaya koyar. “Miraçname” ve “Padişahların İhtişamı” gibi eserleriyle sanat dünyasında önemli bir yere sahip olan ressamın İstanbul ve Ankara, dünyada ise New York, Londra, Berlin ve Stuttgart gibi yerlerde eserlerini görmen oldukça mümkün. (8)
Yağlı boya, mozaik ve gravür gibi alanlarda çeşitli eserlere imza atan Devrim Erbil, 1937 Uşak doğumludur. İstanbul Resim Heykel Müzesi Müdürü olarak da görev alan sanatçının eserlerinde doğa, İstanbul ve Anadolu manzaralarına rastlayabilirsin. (10)
Ressam, Ritim ve Devinim gibi kişisel sergilerde eserlerini sanatseverlerle buluşturan yetenekli sanatçı Güngör Taner, Türk ressamlar listesinde soyut çalışmalarıyla yankı uyandıran isimler arasındadır. Hareketli form ve çizgilerin öne çıktığı çalışmalarında lekeler ve renkler başlıca unsurlardır. (10)
“Uzun Yürüyüş” isimli tablosuna Nazım Hikmet tarafından şiir yazılan Abidin Dino, çağdaş Türk resminin öncülerindendir. Picasso’nun en düzgün el ve parmak çizen iki kişiden biri olarak tanımladığı Abidin Dino mükemmel el çizimleriyle öne çıkar (7).
20. yüzyılda etkili olan en iyi Türk ressamlar ve eserleri arasında şunlar da vardır:
- Ali Sami Yetik, "Anadolu’da Köylüler"
- İbrahim Çallı, "Üsküdar"
- Feyhaman Duran, "Celaleddin Arif Bey"
- Namık İsmail, "Sedirde Uzanan Kadın"
- Mahmut Cûda, "Sara"
- Hale Asaf, "Otoportre"
- Nuri İyem, "Üç Güzeller"
- Nurullah Berk, “Ütücü Kadın"
Sen de resim sanatına ilgi duyuyor ve sanat tarihi hakkında bilgilerini geliştirmek istiyorsan, dünyaca ünlü Türk sanatçılarımızın eserlerini inceleyebilirsin.
Kaynaklar:
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/seker-ahmet-pasa (1)
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/osman-hamdi-bey (2)
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/hoca-ali-riza- (3)
https://www.researchgate.net (4)
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/fikret-mualla-saygi (5)
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/eren-eyuboglu (9)
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/bedri-rahmi-eyuboglu (11)