Türkiye Siyasi Haritası: İller, Bölgeler, Komşu Ülkeler

İçindekiler

Türkiye’nin Bölgeleri

Türkiye siyasi haritası temelde ülkemizin illerini, bölgelerini, komşu ülkelerini gösterir ve bu detayların belirli oranda ölçeklendirilerek işlenmesiyle oluşturulur. Ülkemiz Asya ve Avrupa kıtalarının arasında yer alan, bu kıtaları birbirine bağlayan bir konumda yer alır, üç tarafı denizlerle çevrilidir. Bu nedenle, jeopolitik konumu oldukça önemlidir. Türkiye siyasi haritasına göre; Türkiye 7 coğrafi bölgeye ve 81 şehire sahiptir. İllerin konumları da Türkiye siyasi haritası içerisinde gösterilir.

Türkiye 7 farklı bölgeden oluşur. Kuzeyde; Karadeniz Bölgesi, kuzey batıda; Marmara Bölgesi, batıda; Ege bölgesi, güneyde; Akdeniz Bölgesi, güneydoğuda; Güneydoğu Anadolu Bölgesi, merkezde; İç Anadolu Bölgesi, doğuda ise; Doğu Anadolu Bölgesi yer alır. Her bölgenin yüz ölçümü, iklim özellikleri, beşeri ve coğrafi nitelikleri, illeri farklılık gösterir.

Marmara Bölgesi

Türkiye’nin kuzeybatısında yer alan Marmara Bölgesi, Asya ve Avrupa kıtasının bağlandığı yerdir. İstanbul ve Çanakkale Boğazları, Marmara Denizi, bu bölgede yer alır. Ekonomi açısından en gelişmiş bölge olduğu söylenebilir. Marmara Bölgesi’nin yüz ölçümü Doğu Anadolu Bölgesinden daha azdır ancak diğer bölgelere göre daha kalabalık nüfusa sahiptir. Sanayi, ticaret, turizm, ulaşım bu bölgede gelişmiştir. Bölgede en gelişmiş sanayi tesisleri, İstanbul, Kocaeli, Bursa ekseninde yer alır. İstanbul, Kocaeli, Bursa, Sakarya, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale, Balıkesir, Bilecik, Yalova; Marmara Bölgesi’nde yer alan illerdir. Marmara Bölgesi, Çatalca-Kocaeli, Yıldız Dağları, Ergene, Güney Marmara bölümlerinden oluşur.

Ege Bölgesi

Ege Bölgesi, Türkiye’nin batısında yer alır. Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Akdeniz Bölgesine komşudur. Batısında ise Ege Denizi bulunur, bölge adını bu denizden almıştır. İzmir, Manisa, Muğla, Aydın, Afyonkarahisar, Kütahya, Denizli, Uşak bölgenin illeridir. Ege Bölgesi, kıyı Ege ve İç Batı Anadolu bölümlerinden oluşur. Sanayi, ticaret, ulaşım, tarım kıyı Ege bölümünde, İç Batı Anadolu bölümüne göre daha gelişmiştir. Özellikle İzmir, Aydın, Manisa, Muğla bölgenin öne çıkan illeridir. Ege Bölgesi aynı zamanda Türkiye’nin en uzun kıyı şeridine sahiptir. Bu bölgede koy, körfez fazladır, deniz turizmi açısından gelişmiştir. Ayrıca, sıcak su kaynaklarına dayalı termal turizm açısından da Ege Bölgesi’nde potansiyel fazladır.

Karadeniz Bölgesi

Karadeniz Bölgesi Türkiye’nin kuzeyinde yer alır. Karadeniz Bölgesinin batısında Marmara Bölgesi, güneyinde İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri bulunur. Bölgenin kuzeyinde ise Karadeniz vardır, bölge adını bu denizden alır. Karadeniz Bölgesi, Batı Karadeniz, Orta Karadeniz ve Doğu Karadeniz bölümlerine ayrılır. Karadeniz Bölgesinin kıyı şeridi, iç kesimlere göre sanayi, tarım, ticaret ve ulaşım yönünden gelişmiştir. Düzce, Bolu, Bartın, Karabük, Zonguldak, Çorum, Sinop, Samsun, Kastamonu, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Amasya, Tokat, Gümüşhane, Bayburt Karadeniz Bölgesinde yer alan illerdir. Batı Karadeniz bölümünde; Düzce, Bolu, Zonguldak, Orta Karadeniz bölümünde; Samsun, Çorum, Amasya, Doğu Karadeniz bölümünde; Trabzon, Giresun, Rize öne çıkan illerdir.

Akdeniz Bölgesi

Akdeniz Bölgesi Türkiye’nin güneyinde yer alır. Akdeniz bölgesinin batısında Ege bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu bölgesi, kuzeyinde ise İç Anadolu Bölgesi bulunur. Akdeniz bölgesinin güneyinde ise Akdeniz vardır, bölge adını bu denizden alır. Akdeniz bölgesi, Adana bölümü ve Antalya bölümünden oluşur. Akdeniz’de Isparta, Burdur, Antalya, Mersin, Adana, Kahramanmaraş, Osmaniye, Hatay illeri bulunur. Deniz turizmi, kongre aktiviteleri açısından Antalya, Akdeniz bölgesinin öne çıkan ilidir. Tarım, sanayi, ticaret açısından Adana ve çevresi daha ön plandadır. Akdeniz bölgesi, nüfus ve yüz ölçüm açısından Türkiye’nin bölgeleri arasında 4.sıradadır.

İç Anadolu Bölgesi

İç Anadolu Bölgesi, konum olarak Türkiye’nin merkezindedir. Türkiye’nin başkenti Ankara da bu bölge yer alan iller arasındadır. İç Anadolu bölgesinin kuzeyinde Karadeniz bölgesi, batısında Ege bölgesi, güneyinde Akdeniz bölgesi ve doğusunda Doğu Anadolu bölgesi vardır. Yüz ölçüm açısından Türkiye’nin bölgeleri arasında 2. sıradadır. İç Anadolu Bölgesinde 13 tane il bulunur. Bu iller; Ankara, Aksaray, Kırıkkale, Kayseri, Konya, Sivas, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Kırşehir, Niğde, Nevşehir, Yozgat olarak sıralanabilir. İç Anadolu Bölgesi’nin öne çıkan illeri Ankara, Eskişehir, Konya, Kayseridir. Bu illerde, ticaret, ulaşım, sanayi imkanları daha fazla gelişmiştir. Ayrıca bu illerde nüfus yoğunluğu daha fazladır. Ankara Türkiye’nin başkenti olması nedeniyle, idari fonksiyona sahip olan tek ildir. İç Anadolu Bölgesi; Yukarı Sakarya bölümü, Orta Kızılırmak bölümü, Yukarı Kızılırmak bölümü ve Konya bölümünden oluşur.

Doğu Anadolu Bölgesi

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye’nin doğusunda yer alır. Yüz ölçümü bakımından Türkiye’nin en büyük bölgesidir. Yüz ölçümü fazla olmasına rağmen, Doğu Anadolu, nüfus yoğunluğu en az olan bölgedir. Doğu Anadolu Bölgesi; Erzurum-Kars bölümü, Yukarı Fırat bölümü, Yukarı Murat-Van bölümü, Hakkari bölümünden oluşur. Doğu Anadolu Bölgesi’nde Kars, Ardahan, Erzurum, Erzincan, Iğdır, Hakkari, Van, Ağrı, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Bitlis, Tunceli illeri bulunur. Doğu Anadolu’da öne çıkan illerin Erzincan, Erzurum, Malatya, Van olduğu söylenebilir. Bu illerin nüfusu bölgedeki diğer şehirlere göre daha kalabalıktır. Aynı zamanda, ulaşım, tarım, geçim şartları bu illerde daha gelişmiştir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüz ölçümü bakımından Türkiye’nin en küçük bölgesidir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin batısında Akdeniz bölgesi, kuzey ve doğusunda ise Doğu Anadolu Bölgesi yer alır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin güneyinde ise komşu ülkelerden Suriye vardır. Orta Fırat bölümü ve Dicle bölümü Güneydoğu Anadolu Bölgesini oluşturur. Tarım, hayvancılık bölgenin fonksiyonlarıdır. Gaziantep, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Siirt, Batman, Kilis, Mardin, Şırnak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan illerdir. Nüfus yoğunluğu ve ekonomik değer açısından; Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde öne çıkan illerdir.

Türkiye’nin İlleri

Türkiye’nin 7 farklı bölgesinde; 81 il vardır. Türkiye’de yer alan illerin nüfus yoğunluğu, fonksiyonu farklıdır. Türkiye’de nüfus yoğunluğu en yüksek 5 il; İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir, Antalya olarak sıralanabilir. Bunlar haricinde; Konya, Adana, Şanlıurfa, Gaziantep gibi illerde nüfusu fazla olan illerdir. Türkiye’de illerin; sanayi, tarım, ulaşım, idari, turizm, ticaret gibi farklı fonksiyonları vardır. Ankara; idari fonksiyonlu tek ildir. İstanbul ise sanayi, turizm, ticaret gibi birden fazla fonksiyona sahiptir. Bazı illerin ise tek fonksiyonu vardır. Genelde kırsal kesimde yer alan bölgelerde; tarım illerin temel fonksiyonudur. Türkiye’de ulaşım, istihdam ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu vilayetler; 30 büyükşehir belediyesine sahip illerdir. Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ,Trabzon, Van büyükşehir belediyesi olan illerdir. Bu illerde; tarım, ticaret, turizm, sanayi gibi olanaklar gelişmiştir. Bu illerin nüfus yoğunluğu diğerlerine göre daha fazladır. Bu iller, coğrafi bölgelerinde öne çıkan, göç alan merkezlerdir.

Komşu Ülkeler

Türkiye, Asya ve Avrupa’nın birbirine bağlandığı bir konumda yer alır. Bu durum, Türkiye’nin jeopolitik konumunu önemli hale getirir. Türkiye bu kıtalar arasında bir köprü görevi görür. Aynı zamanda, Çanakkale ve İstanbul Boğazları, Akdeniz ve Karadeniz’e açılma noktasında ulaşım açısından büyük öneme sahiptir. Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrilidir. Türkiye bu konumu itibarıyla doğuda, batıda ve güneyde birden fazla ülke ile sınıra sahiptir. Türkiye’nin komşu ülkeleri batıda; Yunanistan, Bulgaristan, doğuda; Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan, İran güneyde ise; Suriye ve Irak olarak sıralanabilir. Türkiye ile en uzun sınıra sahip komşu ülke; Suriye’dir. Türkiye’nin en kısa sınırı; Nahçıvan ile olan sınırdır. Türkiye’nin nüfus yoğunluğu ve yüz ölçümü komşu ülkelerinin birçoğuna göre daha fazladır. Türkiye’nin komşu ülkeleri içinde nüfus yoğunluğu ve yüz ölçümü daha fazla olan sadece İran’dır. Türkiye komşu ülkeleri ile ticaret, ithalat, ihracat açısından temasta bulunmak için sınır kapılarına sahiptir. Türkiye’nin komşu ülkeleri ile arasında yer alan sınır kapıları şu şekildedir:

Yunanistan sınır kapıları; İpsala, Pazarkule, Uzunköprü
Bulgaristan sınır kapıları: Kapıkule, Hamzabeyli, Aziziye
Gürcistan sınır kapıları: Türkgözü, Aktaş, Sarp
Ermenistan sınır kapıları: Akyaka, Dilucu
İran sınır kapıları: Gürbulak, Kapıköy, Esendere
Irak sınır kapıları: Habur, Üzümlü
Suriye sınır kapıları: Öncüpınar, Mürşitpınar, Cilvegözü, Çobanbey, İslahiye, Ceylanpınar, Şenyurt, Akçakale, Karkamış

Türkiye siyasi haritası hakkında daha detaylı bilgiler edinmek hem coğrafya hem de genel kültür bilgi dağarcığınızı geliştirmeye yardımcı olur. Aynı zamanda Türkiye’nin tarihi hakkındaki bilgilerinizi pekiştirmeniz için de faydalıdır. Türkiye siyasi haritasına detaylı bir şekilde göz atarak, aklınıza takılan bazı konulara yanıt bulabilir, bilgilerinizi tazeleyebilirsiniz.