Gün geçtikçe gelişen teknolojiyle birlikte hayatımıza yepyeni kavramlar katılmaya devam ediyor. Teknolojiyle birlikte tanıdığımız birçok kavram ve yenilik, bazı avantajlarla birlikte dezavantajları da beraberinde getiriyor.
Bugün, günlük hayatta pratiklik sağlayan birçok teknolojik çözüm aktif olarak kullanılıyor. Bunlar teknolojinin yararları kapsamında ele alınırken öte yandan teknolojinin insan sağlığına, çevreye ve sosyal hayata bazı negatif etkileri de bulunuyor. Siz de hem çocuklar ve gençler hem de yetişkinler açısından teknolojinin yararlarına ve zararlarına ilişkin daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, gelin birlikte göz atalım.
İçindekiler
Teknoloji Nedir?
Temel olarak insana ve dünyaya fayda sağlayan yazılım ve donanımların üretilmesi amacıyla geliştirilen bilgi ve uygulamaları "teknoloji" olarak özetlemek mümkündür. Dijitalleşme odaklı bu çağda teknolojinin önemi gün geçtikçe artar. Hızlı bir şekilde yaşantınızı dönüştüren teknolojinin olumlu yönlerine odaklandığınızda birçok faydasını görebilirsiniz. Bununla birlikte doğru kullanılmadığında teknolojinin zararlarına maruz kalmak kaçınılmazdır. Teknolojinin yararları ve zararları hakkında bilinçli olmak, yararlarından faydalanırken zararlarından korunmaya katkı sağlar.
Teknolojinin Yararları Nelerdir?
Teknolojinin hemen her alanda birçok faydası bulunur. Özetlemek gerekirse teknolojinin yararları arasında şunlar sayılabilir:
- Günlük hayatı kolaylaştırır.
- Bilgiye ulaşılabilirliği artırır. Elinizdeki kaynaklar kütüphanedeki kitaplarla sınırlı kalmaz. dünyanın bir ucunda, araştırdığınız konuya dair üretilen tezlere ve makalelere çok hızlı bir şekilde ulaşmanız mümkün olur.
- Dijital ortamlarda farklı ülke ve milletlerden kişilerle sosyalleşme olanağı sunar. Çevrim içi olarak yapılan dersler, izleyici katılımına açılan seminer ve kurslar, fiziki olarak bulunamadığınız sosyal ortamlara katılım sağlamanıza yardımcı olur.
- İş ve okul hayatında mekandan bağımsız çalışma imkanı tanır.
- Tıp alanında teknolojik gelişmeler sayesinde birçok hastalığın tanı ve tedavi süreci kolaylaştırılır.
- Ulaşım araçları ve yol yapımında kullanılan yeni teknolojiler sayesinde ulaşım kolaylaşır.
- Eğitim alanında hem bilgiye erişim kolaylığı hem de interaktif eğitim/ öğretim ortamlarının oluşturulmasında teknolojinin önemi oldukça fazladır.
- Ülke ve dünya ekonomisinin kalkınmasında önemli bir role sahiptir.
- Yapay zeka teknolojisi ve geliştirilen robot sistemleri sayesinde insanların iş gücünün daha verimli kullanılmasına yardımcı olur.
- Para aktarımı, bürokratik işlemler, bankacılık işlemleri konusunda pratik ve güvenilir çözümler sunar.
- Çevrim içi alışverişte mağaza reyonlarındakinden çok daha fazla ürün seçeneği bulunur. Alternatifleri ve fiyat karşılaştırmalarını aynı anda görerek kendinize ve bütçenize uygun bir şekilde alışveriş yapmak mümkün olur.
- Medya sektöründe de teknolojinin sağladığı birçok imkan vardır. Dünyanın dört bir yanında yaşanan gelişmeler teknoloji sayesinde takip edilebilir.
- Doğal afetlerde toplumun bilinçlendirilmesi, afet durumunda yapılması gerekenler, afet bölgesine müdahale ve yardım organizasyonları için teknolojinin gücünden yararlanılır.
- Teknolojinin hayatımıza kattığı en bilinen yararlardan biri ise iletişimdir. İstediğimiz an istediğimiz her yerden sevdiklerimizle iletişim kurabiliyor olmak; teknolojinin gücünü en çok hissettiğimiz alanlardan birisidir.
Teknolojinin Çocuklara Sağladığı Yararlar Nelerdir?
Çocuklar dijital araçlara ilgi duyar. Bu araçlarda yer alan bazı uygulamalar çocukların gelişimine katkıda bulunacak niteliklere sahiptir. Teknolojinin çocuklara sağladığı bazı yararlar şunlardır:
- Dijital kaynaklar sayesinde sınırsız bilgiye ulaşabilirler.
- Yabancı dil öğrenimini kolaylaştıran birçok uygulamadan yararlanarak; çok daha hızlı bir şekilde birçok kaynağa ulaşarak yeni bir dil öğrenebilirler.
- Çocukların interaktif eğitimlere katılabilmesi hem daha donanımlı hem de daha sosyal bir bireyler olmalarına katkıda bulunur.
Teknolojinin Getirdiği Geleceğin Meslekleri
Teknolojinin gelişmesi, bazı iş kollarının ortadan kalkmasına, bazılarının form değiştirmesine yenilerinin ise oluşmasına neden olur. Bununla birlikte çocukların hayalini kurdukları meslekler de değişir. Yeni nesil teknolojiler ile geleceğin mesleği olarak değerlendirebileceğimiz yapay zeka mühendisliği, blockchain uzmanlığı, robotik, drone pilotluğu gibi önceden adı duyulmamış meslekler ortaya çıkmıştır. Teknolojiyle iç içe büyüyen çocuklarda bu mesleklerin temeli küçük yaşta atılır. Geleceğin mesleği olarak görülen bazı meslek grupları ise şunlardır:
- Yapay Zeka Mühendisliği: Yapay zeka ve robotik teknolojilerinin geliştirilmesinde görev alan mühendislerdir.
- Blockchain Uzmanlığı: Veri depolamaya ilişkin yenilikçi bir sistem olan blockchain; sağlık kuruluşları, noterler, devlet daireleri gibi düzenli kayıt tutulan ve veri saklanan alanlarda kullanılır. Blockchain sisteminin işleyişi hakkında uzmanlaşan kişiler ise "Blockchain Uzmanı" olarak adlandırılır.
- Metaverse Uzmanı: Metaverse kavramı birçok farklı meslek grubunun oluşmasına yol açar. Bu sistemin yarattığı iş olanaklarını değerlendirmek isteyenler Metaverse araştırmacısı, tasarımcısı, hikaye anlatıcısı gibi görevleri üstlenebilirler.
- 3D Üretim Mühendisliği: Üç boyutlu tasarımın önem kazanmasıyla birlikte gelişen bu meslek, nesnelerin tasarımını 3. boyuta taşır. Tasarımda daha geniş olanaklar sunar.
Teknolojinin Zararları Nelerdir?
Birçok faydası olsa da teknolojinin bazı zararları da mevcuttur. Özellikle çocukluk ve gençlik döneminde teknoloji bağımlılığı seviyesine gelen alışkanlıkların kontrolünün sağlanması son derece önemlidir. Bu nedenle teknolojinin faydalarından maksimum seviyede yararlanırken, akıllı cihazların kullanımını belli bir yerde sınırlandırmak gerektiğini de unutmamalısınız.
Teknolojinin Sağlığa Zararları
Teknolojinin kontrolsüzce ve uzun süreli kullanımından kaynaklanan çeşitli sağlık problemleri ortaya çıkabilir. Ekran kullanımının kontrol edilmemesi ilk etapta görme bozuklukları ve göz hastalıklarının oluşmasına akabinde ise daha ciddi hastalıklara neden olabilir. Sağlık açısından teknolojinin neden olduğu olumsuz durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Göz Sağlığının Bozulması: Uzun süre ve sürekli ekrana maruz kalan çocuklarda ve yetişkinlerde görme bozuklukları oluşabilir. Hali hazırda görme problemleri olanların şikayetleri artabilir. Göz hastalıklarından kaynaklanan baş ağrısı, uzağı veya yakını görememe, bulanık görme, gözlerde kızarıklık ve sulanma gibi şikayetlerin olması durumunda ekran kullanımını sınırlandırmak ve göz doktoruna muayene olmak gerekir.
- Boyun Ağrısı / Boyun Fıtığı: Teknolojinin gelişmesiyle birlikte artış gösteren rahatsızlıklardan bir diğeri ise boyun fıtığıdır. Özellikle bilgisayar ve tablet başında yanlış şekilde oturan ve uzun süre masa başında sabit kalan bireylerde boyun ağrısı şikayetleri sık görülür. Ders çalışırken, bilgisayarda oyun oynarken ya da tablette bir şeyler izlerken boyun ağrısı yaşanması durumunda öncelikle duruş düzeltilmeli, ardından biraz konumu değiştirip mola vererek çalışmaya daha sonra devam edilmelidir.
Siber Zorbalık
Çevrim içi platformlarda yapılan rencide edici, aşağılayıcı, utandırıcı, kızdırıcı ve korkutucu davranışlar "siber zorbalık" olarak tanımlanır. Sosyal medyada yapılan aşağılayıcı veya iftira içerikli paylaşımlar yapmak, rencide edici mesaj ve tehditler göndermek, sahte kimlikle başkası adına paylaşımlarda bulunmak, siber zorbalık kapsamına girer. Genç bireyler böyle bir duruma maruz kaldıklarını düşünüyorlarsa konuyu bir yetişkinle paylaşmalıdır. Yetişkin bir birey siber zorbalığa maruz kaldığında, yasal mercilere başvurmalıdır.
Teknoloji Bağımlılığı
Sosyal medyada ve bilgisayar oyunlarıyla harcanan saatler teknoloji bağımlılığının oluşmasına neden olabilir. Bu durum öyle bir hale gelir ki, kişi telefonu yanında olmadığında veya gün içinde oynamak istediği o oyunu oynayamadığında öfke ve huzursuzluk hissi yaşar. Sürekli sosyal medya bildirimlerine bakma gereksinimi duyar. Bu durum derslere ve işlere odaklanmayı oldukça zorlaştırır. Kişinin günlük yaşam aktivitelerindeki verimi düşer. Bu nedenle teknolojiden yararlanırken, dozunu kaçırıp bağımlı hale gelmemek son derece önemlidir.
Teknoloji bağımlılığından kaçınarak, kendinizi geliştirecek birçok farklı konuda bilgi birikimine sahip olabilirsiniz. Çeşitli seminerler, açık oturumlar, panellere çevrim içi olarak katılım sağlayabilirsiniz. Dil kurslarına, özel derslere daha az zaman ayırmak için çevrim içi alternatifleri tercih edebilirsiniz. Boş zamanlarınızı ilgi alanınıza uygun çeşitli çevrim içi eğitimler sayesinde daha verimli geçirebilirsiniz.