OpenAI teknoloji firması tarafından piyasaya sürülen bir sohbet robotu son zamanların en fazla tartışılan konularından biri haline geldi. Yapay zekâ teknolojisini kullanan bu robot çeviri yapabiliyor, hikâyeler üretebiliyor, matematiksel denklemleri çözüyor hatta yazılan bir kod içerisindeki hataları bularak bunları doğrusuyla değiştirebiliyor. Bazı öğrenciler şimdiden ödevlerini bu gelişmiş sohbet robotuna yaptırmaya başladı bile. Peki, gerçekten eğitimde ChatGPT yardımcı bir unsur olarak kullanılabilir mi?
Konuyla ilgili olarak farklı görüşler hâkim. Bazı eğitimciler ChatGPT teknolojisinin son yıllarda insan eliyle üretilen en büyük değerlerden biri olduğuna hemfikirken bazıları için ise eğitim sisteminin çökmesi çok yakın. Öğrenciler şu an için sınırları tam olarak bilinmeyen bu teknolojiye rahatlıkla erişebiliyor. Henüz çok yakın bir zamanda piyasaya sürülmesine rağmen ChatGPT akademik çalışmalara bile el atmış durumda.
ABD Northern Michigan Üniversitesi felsefe profesörü Antony Aumann yapay zekâ teknolojisini yakından deneyimleyen isimlerden biri. Aumann bir öğrencisine vermiş olduğu ödevin daha önceden hiç olmadığı kadar kusursuz bir şekilde yapıldığını gördükten sonra durumu araştırarak, sonunda öğrencisine ChatGPT kullandığını itiraf ettirmiş. (1) Peki eğitimde ChatGPT’den nasıl yararlanılır? Gelin, detaylara göz atalım.
İçindekiler
ChatGPT'den Ne Anlamalıyız?
ChatGPT her şeyden önce bir sohbet robotudur. Kullanıcılara hem hızlı hem de ayrıntılı biçimde cevaplar verebilen bu robot aslında OpenAI firması tarafından geliştirilen bir dil modelidir. Modelin altyapısında “Generative Pretrained Transformer" (GPT) denilen bir teknoloji var. GPT bir dil modeli olarak yapay zekâ teknolojisini kullanır ve anlamlı metinler oluşturur (2).
Peki, model nasıl çalışır? Robot öncelikle kullanıcının yönlendirmeleri doğrultusunda veritabanındaki belirli bir konu üzerine yazılmış tüm metinleri inceler. Öğrenimini tamamladıktan sonra edindiği bilgileri kullanarak yeni metinler üretir. Türkçe dil seçeneği de bulunan uygulama değişik amaçlı chatbot yazılımları tarafından ya da insanlar tarafından üretilen soru-cevap süreçlerinde kullanılabilir. Şu an emekleme aşamasında olan OpenAI ChatGPT uygulamasının kullanım alanları ise şu şekilde:
- Soru oluşturma ve oluşturulan sorulara cevap verebilme
- Akademik, edebi vb. her tür metin oluşturabilme
- Metin içerisinde bulunan anahtar kelimeleri tespit etme
- Metni özetleme
- Çeviri yapma
- Matematik problemi çözme
- Hata ayıklama
- Herhangi bir konu hakkında öneride bulunma
- Kod yazabilme ve mevcut olan kodları geliştirebilme
ChatGPT’nin Olası Olumsuz Etkileri
Mademki konumuz eğitimde ChatGPT o halde bu yeni modelin olumsuz yanlarını eğitim sektörü üzerinden değerlendirmekte fayda var. ChatGPT şu an geliştirme aşamasında olan bir model. Dolayısıyla resmin bütünü hakkında kesin yargılara varmak için henüz çok erken. Modelin bugün olumsuzluk olarak nitelendirdiğimiz birçok özelliğinin de ileride düzeltileceği bir gerçek. Tüm bunları göz önünde bulundurarak eğitimde ChatGPT kullanımının şu an için olumsuz olarak görülen özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- İstatistiksel tabanlı bilgisayar programlarının her zaman yanılma ihtimali vardır. Bu ChatGPT dil modeli için de geçerlidir çünkü bu modelin de temelinde istatistiksel tabanlı veriler bulunur.
- Model bazen hiç bilmediğiniz bir konuda size yanlış önermelerde bulunabilir. Hatta söz konusu yanlış önermeleri hatalı birtakım veriler le de destekleyebilir.
- Şu an için Google verileri birden fazla sonucu bir arada sunarak karşılaştırma imkânı sunduğundan çok daha güvenilirdir. Dolayısıyla bu yeni chatbot şu aşamada Google yerine değil Google ile kullanılabilir.
- Modelin piyasada bulunan ve herkes tarafından kullanılabilen sürümü 2021 yılına kadar olan verileri kapsar. Bu nedenle 2021 yılından sonra ortaya çıkan gelişmelerle ilgili uygulamadan destek alınamamaktadır. (3)
- Diyelim ki üzerinde çalışmış olduğunuz bir proje ödeviniz var. Sistem projenizi geliştirmek konusunda size yardımcı olabilir. Öte yandan sıfırdan yeni bir proje üretmek isterseniz OpenAI ChatGPT henüz bu konuda yeterli beceriye sahip değil.
- Mevcut eğitim sisteminde öğrenciler eğitime alınır, öğretim gerçekleştirilir ve sonuçta eğitimin anlaşılıp anlaşılmadığının tespit edilebilmesi için öğrencilere sorular sorulur. Yeni dil modelinde ise öğrenci soruların cevaplarını kendisi bulabilir. Bu da mevcut eğitim sistemine darbe vurabilecek bir tehdit olarak algılanabilir.
Eğitimde Yapay Zekâ Devrimi
Kendi kendine gidebilen ve otomatik olarak park edebilen arabalardan tutun da bir cerrah kadar başarılı ameliyatlar yapabilen robotlara kadar yapay zeka artık hayatımızın her alanına girmiş durumda. Bunun en bariz örneklerini bugün eğitim sektöründe de görmek mümkün. Geleneksel uygulamalar eğitimde ChatGPT kullanımıyla birlikte yerini çok daha farklı metodolojilere bırakmak üzere. Kısa bir süre öncesine kadar uzaktan eğitim yalnızca bilgisayar dersleri için geçerliyken bugün hemen hemen tüm dersler uzaktan çevrim içi şekilde takip edilebilir durumda. O halde gelin eğitim sektöründeki bu dönüşümü yakından inceleyelim.
İdari İşler
Yapay zekâ uygulamaları eğitim sektöründe çalışan yönetici ve öğretmenlerin işlerini oldukça kolaylaştırır. Tek işi derslere girmek olmayan öğretmenlerin aynı zamanda sınav yapmak, not vermek ve öğrencilerin sorularına yanıt vermek gibi asli görevleri vardır. ChatGPT kullanan bir öğretmen aynı anda yüzlerce sınav kâğıdını değerlendirebilir veya soru hazırlayabilir. Hal böyle olunca da eğitimciler öğrencilerinin dersleriyle ilgili ya da kişisel sorunlarına çok daha fazla vakit ayırabilirler.
Akıllı İçerikler
Yapay zekâ veya bir başka deyişle (Artificial Intelligence-AI) sistemleri günümüzde sıkça rastladığımız akıllı içerik üretme konusunda da eğitimcilere destek sağlar. AI teknolojileriyle geleneksel müfredat kullanılarak belirli bir konu üzerine dijital akıllı içerikler oluşturulabilir. Bugünün öğrencileri sırtında ağır ders kitaplarını taşımak yerine her yönden çok daha verimli ve ekonomik dijital kitapları çok daha fazla benimsediği bir gerçektir. (4)
Dijital Dersler
AI modelleriyle yalnızca dijital ders kitapları değil aynı zamanda öğrenci kitlelerine özel dijital dersler de oluşturulabilir. Bu derslerde web tabanlı simülasyonlarla bilginin görselleştirmesi sağlanarak öğrencilerin dersleri çok daha iyi algılaması sağlanabilir. (5)
Yapay Zekâ ile Kişiye Özel Öğrenim
Aslında her öğrenci başarılıdır. Başarıyı ortaya çıkarabilmek için ise bireylerin yetenek ve ilgi alanlarına göre bir eğitim programı uygulamak gerekir. Eğitimde ChatGPT kullanılarak bir öğrencinin neyi ne kadar öğrendiği kolaylıkla tespit edilebilir. Böylelikle farklı metodlar kullanılarak kişiye özel bir çalışma programı ortaya çıkarılabilir. (5)
Geleneksel eğitim teknikleri kullanılarak hazırlanan müfredatlar genellikle öğrencilerin yüzde 80’lik bir kısmına hitap eder. Yapay zekâ uygulamaları ise her bir öğrenci için kendi ilgi ve yeteneklerine uygun programlar önererek bu oranı yüzde 100’e çıkarabilir.
Bilgiye 7/24 Erişim
Eğitimde ChatGPT kullanımı öğrencilerin zamandan bağımsız şekilde hareket etmelerini sağlar. 7/24 günün her saati sohbet robotuna erişilebilir. Bu durum öğrenciye büyük avantaj sunabilir. Böylelikle öğrenci klasik eğitim sisteminden farklı olarak ders programını günün en verimli olduğu saatlerine göre ayarlayabilir. (5)
Derslere Katılım
Klasik eğitim sistemlerinin en büyük problemlerinden birisi de derslere katılım oranlarının düşük olmasıdır. Kendi ihtiyaç ve beklentilerine uygun olmayan eğitim programları sebebiyle öğrencilerin derslere katılım oranı düşük kalabilmektedir. Yapay zekâ ile hazırlanmış kişisel eğitim programları öğrencilerin kendilerini özel hissetmesini sağlar. Bu da derslere olan katılımı artırabilir. (5)
ChatGPT Eğitimde İntihal Oranını Artıracak mı?
Birçok uzman eğitim de dahil olmak üzere OpenAI ChatGPT robotunun pek çok alanda devrim niteliğinde dönüşümlere imza atacağını söylese de modelin özellikle intihal konusunda bir dizi problemi de beraberinde getireceği bir gerçek. Doğrusu, ChatGPT intihal yapmayı düşünenler için son derece cazip bir seçenek. ABD Furman Üniversitesinde felsefe üzerine dersler veren Hick’e göre öğretim görevlileri yapay zekâ kullanılarak yapılan intihallere karşı uyanık olmak zorunda.
Eğitimde intihal yeni bir kavram değil. Daha önceden akademik hayatta pek çok intihal girişimi oldu ve halen de olmaya devam ediyor. Bu nedenle intihal sayısında çok büyük bir artış olması beklenmiyor. Öte yandan intihal yapacak öğrencilerin yeni dönemde ChatGPT ve benzer uygulamalara yöneleceği de açık ve net biçimde ortada.
AI teknolojileri kullanılarak yapılacak intihal girişimlerin önüne geçmek için dünya çapında bazı girişimler uygulanmaya başladı bile. Örneğin:
- New York City, Los Angeles ve Baltimore’da bulunan devlet okulları AI uygulamalarının kullanımını yasakladı.
- Avustralya’nın önde gelen sekiz üniversitesi kalem ve kağıtla yapılan sınavlara ağırlık verilmesini kararlaştırarak sınavları değerlendirme yönteminde değişikliğe gidilmesini onayladı.
- New York Eğitim Bakanlığı sözcüsü Jenna Lyle bu tür uygulamaların akademik başarı için gerekli olan eleştirel düşünme ve problem çözme yeteneklerini baltaladığını vurguladı.
Her ne kadar kısıtlamalar uygulanarak intihallerin önüne geçilmeye çalışılsa da öğrencilerin söz konusu kısıtlamaları bir şekilde aşma ihtimali olduğunu tahmin etmek hiç de zor değil. Dolayısıyla bu noktada yapay zekâ robotlarını eğitim sistemine uyarlamanın yollarını bulmak çok daha akıllıca görünüyor. (6) Hayatımıza yeni giren bu teknolojinin eğitime olumlu ve olumsuz etkileri daha uzunca bir süre araştırılmaya ve tartışılmaya devam edeceğe benziyor.
Kaynaklar:
https://www.professorbainbridge.com (1)
https://elearningindustry.com (5)
Benzer İçerikler
