Öğrencilik hayatında ileriye dönük birçok hayal kurar, kendin için hedefler belirlersin. Bu hedeflerin çoğunluğunda gelecekteki mesleğini ve kariyer hayatını şekillendirirsin. Seçtiğin meslek sana statü, bilgi ve hayallerini gerçekleştirmen için birçok yolu açacak anahtardır. Öğrenciyken uzun vadeli hedefler koymak zor gelse de doğru bir kariyer planlaması için kendini hedeflerin doğrultusunda geliştirmen senin için çok önemlidir. Genellikle ailenin, öğretmenlerinin ve çevrenin senden beklentisi iyi bir kariyere sahip olmandır. Peki, kariyer nedir?
Kariyer, belirli bir meslek dalında uzmanlaşmak, alanında derinlemesine bilgi sahibi olmak, iş yaşamın boyunca gelişime devam etmek anlamına gelir. Kariyer yolculuğu uzun bir süreç olduğundan kişiye özgü planlama yapman sağlam adımlarla ilerlemeni sağlar. Sen de etkili bir kariyer planlaması ile kendini seçeceğin mesleğe önceden hazırlayabilirsin. İş hayatına başladıktan sonra da planlamana uygun adımlarla istediğin konuma ulaşman daha kolay olur. Meslek hayatındaki zorlu basamakları tırmanırken yanında bir harita olması kendini güvende hissettirir. Peki doğru bir kariyer planlamasını nasıl yapabilirsin? Gel birlikte bakalım.
İçindekiler
Kariyer Planlaması Yaparken Nelere Dikkat Etmelisin?
Hayatını bu denli etkileyecek kariyerin için doğru bir planlamayla yola çıkmalısın. Bunun için öncelikli kendini iyi tanımalı ve gerçekçi düşüncelerle yol haritanı oluşturmalısın. Doğru bir kariyer planlaması için dikkat etmen gerekenlere göz atarak kendi rotanı oluşturabilirsin.
Planlama sürecinde kendine dışarıdan bakabilmek ve objektif değerlendirmeler yapmak önemlidir. Ne istediğini bilmeli, keyif aldığın, ilgi duyduğun alanları keşfetmelisin. Kendin için alternatifler düşünmelisin.
Meslek Gruplarını Araştır
Günümüzde pek çok farklı meslek grubu var. Bunların hepsini deneyimleyerek seçim yapman çok zor. Kendi potansiyeline uygun olan seçenekleri diğerlerinden ayırmalı ve bu meslekleri derinlemesine araştırmalısın.
Mesleklerin gerekliliklerini, çalışma alanlarını keşfetmelisin. Bu süreçte çevrenden destek almanı öneririz. İş hayatında aktif olan tanıdıklarınla konuşabilir, günlük iş planları hakkında bilgi alabilirsin. Ayrıca seni tanıyan kişilerden alacağın geri bildirimlerle kendine uygun meslek dallarını keşfetmen oldukça kolaylaşır.
İlgilendiğin alanla ilgili çevrende biri olmasa bile profesyonellere ulaşıp fikir alabilirsin. Etkinlikleri takip edip katılım sağlayabilirsin. Böylece sektörel ortamı gözlemleyebilirsin.
Potansiyel Pazarları Keşfet
Değişen trendler, teknoloji ve ihtiyaçlar farklı pazarların doğmasına sebep olur. Yeni oluşan bu pazarlar da iş gücüne ihtiyaç duyar. Trendleri takip edip, piyasaları incelemek, alanındaki uzman kişilerin öngörülerine kulak vermek bu aşamada oldukça önemlidir. Birçok meslek türü zamanla unutulmaya başlarken hiç duyulmamış mesleklerde uzmanlaşarak hem ilgi alanına uygun hem de zamanın ötesinde bir kariyer planlaması yapabilirsin. Örneğin; e-ticaret pazarının son yıllardaki yükselişiyle birçok farklı iş kolu oluştu. Bu yükselişi önceden görüp buna uygun beceriler edinen kişiler bu pazarda hızla yükselip kariyer basamaklarını adeta çifter çifter çıktı.
Seçeneklerini Sırala
Araştırmalarını tamamladıktan sonra bazı alanların seni daha fazla heyecanlandırdığını fark edeceksin. Kendi yeteneklerin, isteklerinle uyuşan meslek veya sektörleri sıralamasın. Becerilerinle eşleşen bir kariyer seçeneğine yönelmen süreci senin için daha keyifli hale getirir.
İlgini çeken ve ciddi anlamda kariyer yapmayı düşündüğün dallarda araştırmalar yapmaya devam edebilirsin. Yaz döneminde stajlar yaparken birebir deneyim edinebilirsin. Sektörler hızla değiştiğinden güncel konuları takip etmek sana farklı fikirler verir.
Gereklilikleri Öğren
Birçok alanda araştırmalar, görüşmeler yaparak kariyerini inşa edeceğin seçenekleri belirledin. Peki sonrasında ne yapmalısın? Bu alanda çalışmak için hangi yetkinliklere sahip olman gerektiğini bilmelisin. Başlangıç seviyesi iş ilanlarını inceleyerek istenen minimum eğitim düzeyi, kullanılan programlar ve beceriler hakkında bilgi edinebilirsin. Örneğin; bazı alanlardan lisans seviyesinden mezun olmak yeterli olmayabiliyor, bu durumda yüksek lisans eğitimini de kariyer planlamasına dahil edebilirsin.
İş hayatına başladıktan sonra kariyerinde yükselmek için edinmen gereken sertifikalar, eğitimler, yasal ehliyetler gibi birçok gereklilik olabilir. Bunları sektörden kişilerle konuşarak, iş ilanlarına göz gezdirerek varsa resmi mevzuatları takip ederek listeleyebilirsin. Bu aşamada güncel bilgilere sahip olduğundan emin olmasın.
Maddi Olanaklar Hakkında Bilgi Edin
Seçtiğin alanda maddi kazanç potansiyelleri hakkında bilgi sahibi olmalısın. Kendine katacağın ek becerilerle bu potansiyeli artırma şansın olabilir, buna göre planlamanda eğitimlere yer verebilirsin. Maddi kazanç söz konusu olduğunda bunu yalnızca maaş olarak düşünmemelisin. Şirketlerin, sektörün sunduğu yan hakları da detaylı incelemelisin.
Doğru Seçim ve Hedef Belirleme
Doğru Seçim ve Hedef Belirleme
Araştırmalarını tamamladıktan sonra seçim yapmak ve buna uygun hedefler belirlemek en kritik aşamadır. Bu aşamada çevrenden ya da profesyonellerden destek alabilirsin.
Seçeneklerini Kıyasla
Tüm bunların sonucunda ortaya çıkan kariyer hedefleri arasında kıyaslama yapmalısın. Anlık bir heyecanla hareket ederek seçim yapman kariyer sürecinde seni sekteye uğratabilir. Bu sebeple önündeki tüm kariyer seçeneklerini olası durumlarıyla birlikte ele almalısın. Seni zorlayacağını düşündüğün süreçler, pahalı eğitim masrafları ve karşılığını yeterince alamama, ilerleyebileceğin alanların çok kısıtlı olması gibi durumlarda alternatif planları değerlendirmeni öneririz. Bunun için artılar ve eksiler listesi yapabilirsin. Unutma seçimini kendi önceliklerine ve ilgi düzeyine göre yapmalısın.
SMART Hedefler Belirle
Hedefsiz bir plan, uzun süre devam ettirilemez. Bu sebeple kısa, orta ve uzun vadeli hedefler belirlemelisin. Bu hedefleri belirlerken SMART metodundan yararlanabilirsin. (1)
SMART metodu adını bir hedefin sahip olması gereken niteliklerden alır. Bu niteliklere uygun hedefler belirleyerek başarıya kolaylıkla ulaşabilirsin.
1. S = Spesifik
Hedefini genel kavramlarla açıklamaktan kaçınmalısın. Net ve detaylı bir hedef belirlemelisin. Örneğin; iyi bir hayata sahip olmak hedefi çok açık uçludur. Bu hedef için tam olarak neler yapılması gerektiğini belirlemek hem senin hem beynin için çok zordur. Beyninin hedefe kitlenmesi ve buna uygun hareket etmesi için daha spesifik hedef belirlemelisin. ‘Üniversiteden mezun olduktan sonra top 200 listesinde yer alan, teknoloji alanında bir şirkette uzman yardımcısı olarak işe başlayacağım' hedefi çok daha net ve harekete geçiren bir etkiye sahiptir.
2. M = Ölçülebilir
İngilizce measurable kelimesinden gelen ikinci madde, hedeflerinize ulaşmada en önemli adımlardan biridir. Koyduğun hedefe ulaşıp ulaşmadığını ölçemezsen, motivasyonun düşer. Hiçbir hedefi tamamlamış hissedemezsin. Bu nedenle belirlediğin hedefte kısıtlayıcı ögeler bulunmalıdır, 3 ay içinde, 2 adet sertifika gibi sayısal veriler barındırabilir.
3. A = Ulaşılabilir
Hedef belirlerken objektif bir bakış açısıyla yaklaşmalısın. Kısa sürede büyük etkiler görmek istediğin zaman kendine gerçekçi olmayan büyük hedefler koyarsın. Ulaşılabilir bir hedef olmadığından tamamlayamayıp hayal kırıklığı yaşarsın. Bunu önlemek için hedeflerini yapılabilir, seni adım adım üst seviyeye çıkaracak şekilde belirlemelisin.
Örneğin, işe girdikten sonra 1 yıl içinde terfi almayı hedeflersen bu ulaşılabilir olmaz. Sektörel istisnalar olsa da bu kadar kısa sürede terfi etmek oldukça zordur. Bunun yerine terfi etmek için ihtiyacın olan yetkinlikler neler, bunları keşfedip gelişimine odaklanmalısın. Ulaşılabilir hedeflerini gerçekleştirdikçe hayallerin çok daha yakın hale gelecektir.
4. R = İlgili
Birbirinden bağımsız hedefler belirlemek ilgini dağıtabilir, bu da sürecini sekteye uğratır. Uzun vadeli planına ve senin değerlerine uygun hedefler belirlemek gelişimini sürekli hale getirir. Amacını unutmamalı, planına uygun şekilde ilerlemelisin.
5. T = Zamana Bağlı
Ölçülebilir maddesiyle örtüşen bu madde, odaklanmayı artırır. Belli bir süreçte hedefini gerçekleştirmen gerektiğini bilmek sende olumlu bir baskı oluşturur. Hedeflerini kısa, orta ve uzun vadeli olarak belirleyebilirsin. Böylece planına uygun şekilde günlük, haftalık, aylık veya yıllık hedeflerini gerçekleştirebilirsin.
Kariyer yolculuğu oldukça uzun bir süreçtir. Bu süreci en iyi şekilde yönetmek ve sonunda hedeflerine ulaşmak için doğru bir kariyer planlaması yapmalısın. Kendine ve becerilerine en uygun seçimlerle kariyer basamaklarını sağlam ve keyifli bir şekilde çıkabilirsin.
Kaynakça www.mindtools.com
Benzer İçerikler
