Çoğu insan çağın getirdiği imkanlardan faydalanarak gelişen dünyayla uyumlu ve nitelikli eğitim almak ister. Bu talep eğitim kurumlarının teknolojiyi ve güncel gelişmeleri takip ederek hizmet standartlarını yükseltmelerini beraberinde getirir. Bu beklentileri anlayan çağdaş eğitim kurumları bireylerin taleplerini karşılayacak uygulamalar geliştirmeye başlar. Uzaktan eğitim de bu arz talep ilişkisiyle başlayan uygulamaların dikkat çekici örnekleri arasında yer alır.
Geçmişte farklı uygulamalarına rastlanılan ve belli ölçüde başarı sağlayan uzaktan eğitim günümüzde iletişim ve bilgi teknolojilerinin geldiği seviye sayesinde belki de altın çağını yaşamaktadır. “Uzaktan eğitim nedir?” sorusuna cevap arıyorsanız ve uzaktan eğitimin avantajlarını, dezavantajlarını, kimler için daha uygun olduğunu öğrenmek istiyorsanız yazının devamını okuyabilirsiniz.
İçindekiler
Uzaktan Eğitim Nedir?
Uzaktan eğitimle ilgili bugüne kadar birçok tanımlama yapılmıştır. Bu uygulamanın geçmişini de göz önüne alan bir tanım onun daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Uzaktan eğitim, öğretmen ve öğrencinin çeşitli nedenlerle aynı ortamda bulunmadığı, öğrenme ve öğretme faaliyetlerinin posta veya iletişim teknolojileri vasıtasıyla gerçekleştirildiği bir eğitim sistemidir. (1) Sistemin bilinen en eski uygulaması ABD’de yayınlanan Boston adlı bir gazete tarafından 1728 yılında verilen steno dersleridir. Bu uygulamayı daha sonra çeşitli üniversitelerin ve sanayi kuruluşlarının mektupla verdiği eğitimler takip eder. Uygulama, 20. yüzyıla gelindiğinde radyonun yaygınlaşmasıyla birlikte geniş kitlelere eğitsel radyo yayınları yapılması sayesinde bambaşka bir boyuta taşınır. 1930’lardan itibaren ise televizyon aracılığıyla yapılan eğitsel yayınlar sayesinde uzaktan eğitim sistemi için daha farklı kapılar açılır. (2)
Mektup, gazete, radyo ve televizyon yayınları dışında teyp kasetleri, video kasetler ve CD’ler aracılığıyla da eğitim verildiği dönemleri internet tabanlı uzaktan eğitim dönemi izler. Bu dönemin öncesine ait tüm uygulamalar öğretmen ve öğrenci arasında karşılıklı etkileşimi pek mümkün kılmadığı için tek yönlü uzaktan eğitim modeli olarak adlandırılır. Bu uygulamalarda öğrenci, öğreticiye merak ettiği veya anlayamadığı hususlar hakkında ya hiç soru soramaz ya da sorsa bile gerektiği zamanda cevap alamaz. İnternetin ve iletişim cihazlarının sağladığı eş zamanlı ve interaktif iletişim sayesinde bu problem büyük ölçüde çözüme kavuşur. Ayrıca internet tabanlı uzaktan eğitim sistemi, öğrenciye katılamadığı derslerin kayıtlarına daha sonra erişebilme, anında hizmet desteği alabilme, başarı değerlendirmesinin kolaylaşması gibi faydalar da sağlar. (3)
Uzaktan Eğitimin Avantajları Nelerdir?
Uzaktan eğitimle hem bireyler hem de kurumlar kendilerini geliştirerek çağın getirdiği yeniliklere daha hızlı ve kolay bir şekilde ayak uydurma imkânı bulur. Bu sistemin öğrenci ve öğretmenin aynı ortamda bulunma zorunluluğunu ortadan kaldırması, bilgiye erişmek için harcanması gereken zaman, para, enerji gibi maliyetleri azaltır. Bu da bilgiye daha çok kişinin daha az şeye katlanarak erişmesine olanak tanır. Uzaktan eğitimin sağladığı diğer avantajları şu şekilde sıralamak mümkündür (2):
- Bireyler, zaman ve mekân gibi kısıtlamalara takılmadan, kendilerini geliştirmek istedikleri alanlarda düzenlenen kurs veya programlara katılabilme, akademik eğitim alabilme imkânına kavuşur.
- Öğrenciler sınıf ortamında sık rastlanılan başarısız olma ve kendini ifade edememe korkusundan büyük oranda kurtulur.
- Eğitim kurumları ve çeşitli konularda eğitim vermek isteyen kuruluşlar da mesafe, zaman ve öğrenci sayısından bağımsız olarak, geleneksel eğitim sisteminden daha düşük maliyetli, nitelikli kurslar ve programlar düzenleme olanağı bulur.
- İyi bir teknolojik altyapıyla verilen çevrim içi eğitim geleneksel eğitimin sağladığı öğrenci-öğretici etkileşiminin benzerini mümkün kılar.
- Bireylere, çeşitli medya gereçleri kullanılarak görsel ve işitsel açıdan zenginleştirilmiş etkili bir eğitim programını tamamlama imkânı sunar.
- Dünyadaki değişimlere ve gelişmelere paralel olarak yaşam boyu eğitimi mümkün kılar.
- Özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitimine yardımcı olur.
Uzaktan Eğitimin Dezavantajları Nelerdir?
Uzaktan eğitim her ne kadar çeşitli kısıtlamaları ortadan kaldıran avantajları olan farklı ve yenilikçi bir eğitim sistemi olsa da bazı dezavantajları vardır. Bir kısmı sistemin kendinden bir kısmı da dış faktörlerden kaynaklı olan bu dezavantajlar şu şekilde sıralanabilir (4), (5):
- Uygulanan uzaktan eğitim modelinde etkileşimin yetersiz olması veya hiç olmaması durumunda, öğrencinin öğretmenin anlatımı güçlendiren mimiklerinden, vücut hareketlerinden ve ses tonundan yararlanamamasına neden olur.
- Örgün eğitim gören öğrencilerin psikolojik ve sosyal yönden gelişimine katkı sağlayan öğrenciler arası birliktelik, grup bilinci ve kültürel alışveriş uzaktan eğitimde yeterince sağlanamaz.
- Yeterli öğrenme motivasyonuna sahip olmayan yani sürekli bir denetime ve teşviğe ihtiyaç duyan kişiler için uygun değildir.
- İnternet tabanlı ve telekonferans gibi eş zamanlı etkileşim sağlayan yöntemler hariç aktif öğrenmeyi desteklemez.
- Teknolojinin yoğun kullanıldığı sistemlerde eğitmenlerin sistemin tasarımı ve işletilmesi gibi hususlarla zaman kaybetmesine neden olabilir.
- Eğitmen ve eğitilenlerin iletişim ve bilgi teknolojilerini kullanma konusunda yetersiz olmaları durumunda online eğitimden yeterli verim alınamaz.
- Uzun süreli bilgisayar ve mobil ekran kullanımı sonucunda gözlerde, kas ve iskelet sisteminde problemler oluşabilir.
- İnternet altyapısının yetersiz olduğu yerlerde yaşayanlar, bağlantının herhangi bir sebeple değişmesi veya kurulamaması durumlarında iletişim sorunları yaşayabilir.
- Uygulamaya dayalı derslerde beceri ve tutuma yönelik yeterli eğitim verilemez.
Uzaktan Eğitim Kimler için Daha Uygundur?
Örgün eğitim için vakti olmayan veya almak istediği eğitimi yaşadığı yerde ya da örgün olarak veren bir kurum bulamayanlara hitap eden pek çok uzaktan eğitim kurumu bulunur. Özellikle üniversitelerde uzaktan eğitim alanında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Uzaktan üniversite okumak veya çeşitli kurslara katılmak isteyenler için birçok fırsat sunulmaktadır. Uzaktan öğretim bu fırsatlardan yararlanmak isteyen, ders çalışma disiplinine sahip olduğuna ve kendi kendini motive edebileceğine inanan herkes için uygundur. İnternet tabanlı uzaktan eğitim ise bunlara ek olarak interneti, bilgisayarı veya akıllı mobil cihazları rahatlıkla kullanabildiğini düşünen ve internete erişimde sıkıntı yaşamayan kişilere daha uygun bir sistemdir. Türkiye’de uzaktan eğitim çağın getirdiği olanakların etkin bir şekilde kullanımıyla oldukça ileri bir seviyeye ulaşmış bir durumdadır. Kendinizi çağın gerektirdiği bilgi ve ve becerilerle donatmak için yurt içindeki çağdaş uzaktan eğitim metotları kullanan eğitim kurumlarından yararlanabilirsiniz.
Kaynaklar:
İşman, Aytekin (1998). Uzaktan Eğitim. Sakarya: Değişim Yayınları. (1)
Arat, T. & Bakan, Ö. (2014). Uzaktan Eğitim ve Uygulamaları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14 (1-2) , 363-374 (2)
Odabaş, Hüseyin (2003). İnternet Tabanlı Uzaktan Eğitim ve Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri, E-prints in Library and Information Science. Volume:17, Number:1 (3)
Koyunoğlu, Fulya, Sistem Yaklaşımı Açısından Uzaktan Eğitim: İnönü Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi Model Önerisi, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi (4)
Ülger, K. (2021). Uzaktan Eğitim Modelinde Karşılaşılan Sorunlar-Fırsatlar ve Çözüm Önerileri, Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7 (1), 393-412 (5)
Benzer İçerikler
