Ülkemizin coğrafi konumu nedeniyle deprem kuşağında yer alması, toplumumuzun deprem öncesinde, anında ve sonrasında neler yapılması gerektiğiyle ilgili bilinçlendirilmesini gerektiriyor. Özellikle çocukların günün önemli bir süresini geçirdikleri okullarda deprem planıyla ilgili eğitim verilmesi büyük önem taşıyor.
Okullarda deprem öncesinde, anında ve sonrasında alınması gereken önlemler ve yapılması gerekenlerle ilgili detaylı bilgiye yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
İçindekiler
Okullarda Deprem Öncesi Yapılması Gerekenler
Deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenlerden önce, depremde oluşabilecek zararları ve riskleri en aza indirmenin yöntemlerini öğrenmek gerekir. Bu noktada okullarda alınabilecek birçok tedbir vardır. Bunların bir kısmı yapısal tedbirlerdir. Okulun yapım aşamasında doğru arazi seçimi, yönetmeliğe uygun yapı malzemelerinin kullanımı, iklim ve toprak koşullarını dikkate alarak inşaat yapımı ve deprem sigortasının yapılması gibi önlemler alınmalıdır. Bunun yanında yapısal olmayan bazı önlemler de depremin olumsuz etkilerini azaltmak açısından hayati önem taşır. Okullarda deprem öncesi yapılacaklar şu şekilde özetlenebilir:
- Deprem anında uygulamak üzere bir eylem planının oluşturulması.
- Toplanma yerleri ve deprem çıkışlarının önceden belirlenmesi.
- Dolap üstlerinde bulunan materyallerin düşmemesi için plastik tutucularla sabitlenmesi.
- Dolap gibi eşyaların duvara sabitlenmesi.
- Bitişik konumlanan dolapların arasında çarpma etkisini sıfırlamak için dolgu malzemesi konulması.
- Aydınlatma gereçleri ve klima gibi eşyaların montajının sağlam bir şekilde yapılması.
- Zehirli maddeler ve patlayıcıların bulundukları yerden düşmeyecek şekilde konumlandırılması.
- Gaz ve elektrik vanalarına ilişkin gerekli kontrollerin yapılması. Kaçak oluşumunun önüne geçilmesi.
- Okullarda güvenilir noktalarda yangın söndürme cihazlarının bulundurulup periyodik bakımlarının yapılması.
- Asansör ve merdiven kenarlarında "deprem anında kullanmayınız" ibaresinin bulundurulması.
- Afete hazırlık planlarının 6 ay aralıklarla yeniden değerlendirilmesi ve belli aralıklarla okullarda deprem tatbikatlarının yapılması.
- Öğrencilerinin velilerine ve deprem anında ulaşılacak kişilere ilişkin iletişim bilgilerinin eksiksiz olması.
Okullarda Deprem Anında Yapılması Gerekenler
Deprem öncesinde alınan tedbirler depremin etkisini azaltma konusunda etkilidir. Öte yandan deprem anında sadece bu tedbirlere güvenmek yeterli olmaz. Kendi can güvenliğinizi sağlamak adına bilinçli olmanız, sığınacağınız yeri doğru seçmeniz ve uygun pozisyonda saklanmanız gerekir. Depreme okulda yakalandıysanız öncelikle paniğe kapılmamalı ardından bu adımları izlemelisiniz:
- Pencere, dolap, raf, pano, camlı yüzeylerden ve düşme tehlikesi olan ağır eşyalardan uzaklaşarak bulunduğunuz konuma göre güvenli bir yere geçin. Eğer kütüphanedeyseniz bu yer ortadaki masaların yanındaki boşluklar olabilir. Sınıfta sıraların yanına çökebilirsiniz. Spor salonunda depreme yakalanırsanız pencerelerden uzak, güvenli bir bölgeye geçmelisiniz.
- Hızlı bir şekilde güvenilir bir konum bulduktan sonra ÇÖK- KAPAN - TUTUN pozisyonuna geçmeniz gerekir. Bulunduğunuz yerde elleriniz başınızı koruyacak şekilde cenin pozisyonunu alarak çöküp kapanmalısınız. Yanınızda devrilmeyeceğinden emin olduğunuz bir eşyaya tutunarak depremin bitmesini beklemelisiniz.
- Deprem bitene kadar kesinlikle bulunduğunuz ortamı terk etmeye kalkışmamalı, pencere, kapı, merdiven ve asansörden uzak durmalısınız.
- Deprem bittiğinde okullarda siren çalmalıdır. Siren sesinin ardından sınıflar, öğretmenlerin yönlendirmesiyle tahliye edilmelidir.
- Tahliye sırasında arbede yaşanmasına neden olmayacak şekilde, hızlı ama sıra halinde çıkış yapılması gerekir. Bu çıkışlar önceden belirlenen afet programına uygun olarak her sınıf için belirtilen çıkışlara göre yapılmalıdır.
- Deprem anında koridor, merdiven, kantin gibi alanlardaysanız olduğunuz yerde durabilirsiniz. Pencereye yakınsanız uzaklaşarak olduğunuz yerde çöküp dirseklerinizle başınızı koruyacak şekilde kapanıp, tutunabilir; deprem bittiğinde bahçeye inebilirsiniz.
- Tahliyeden sonra sınıf öğretmenlerinin yoklama yaparak sınıfı kontrol etmesi gerekir. Bahçede sınıf halinde durulmalı, okulda toplanan kriz kurulunun açıklamalarına göre hareket edilmelidir.
Okullarda Deprem Sonrası Yapılması Gerekenler
Deprem sonrasında yapılması gerekenler, depremin şiddetine ve karşılaşılan hasara göre değişiklik gösterir. Okul gibi kapalı alanlarda kendi can güvenliğinizden emin olduktan sonra yapılması gerekenler ve çevrenizdekilere yardım konusunda aksiyon almaya başlayabilirsiniz. Deprem sonrasında izleyebileceğiniz bazı adımlar ise şunlardır:
- Deprem bittiğinde güvendeyseniz önceden belirlenen çıkış planına uygun şekilde eğitmenin yönlendirmesiyle binayı tahliye etmeye başlayabilirsiniz.
- Bulunduğunuz yerde, yakınınızdaki kişilere yardımcı olabilirsiniz.
- Üstünüze veya çevrenize düşen tehlikeli maddeleri kaldırabilirsiniz.
- Bahçeye çıkarken montunuzu ve suyunuzu alabilirsiniz.
- Deprem sonrasında artçı depremler oluşabilir. Artçıların sıklığı zaman geçtikçe azalır. Bu sarsıntılar tamamen bitene kadar binaya tekrar giriş yapılmamalıdır.
- Deprem sonrasında enkaz altında kaldıysanız; paniklememeye çalışmalısınız.
- Hareketlerinizi kısıtlayan sıkışma gibi durumlar yaşıyorsanız hayati risk oluşturacak hareketler yapmaktan kaçınmaya özen göstermelisiniz.
- En önemlisi enerjinizi tasarruflu bir şekilde kullanmanız gerekir. Bu nedenle kurtarma ekipleri gelene kadar enerjinizi boşa harcamamalısınız.
- Ekipler geldiğinde yakınınızdaki tesisat borularına (su, doğalgaz gibi) vurarak ve seslendiklerinde cevap vererek sizi kurtarmalarına yardımcı olabilirsiniz.
