Anaokuluyla başlayıp üniversiteye kadar uzanan eğitim süreci hayat boyu devam etse de akademik olarak belirli dereceleri bulunan bir dönemi kapsar. Bu sürecin yükseköğretim evresi; ön lisans, lisans ve yüksek lisans gibi derecelerden oluşur.
Yükseköğretim evresinde “Lisans nedir?” sorusunun cevabı, lisans ve ön lisans arasındaki farkların neler olduğu merak edilen konular arasındadır. Yükseköğrenim yolculuğunuza nereden başlayacağınıza karar verebilmek için her iki kademe türünde genel bilgilere sahip olabileceğiniz bu yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.
İçindekiler
Lisans Nedir?
Lisans, 4 yıldan az olmayan hatta bazı bölümlere göre 5 ya da 6 yıla kadar uzayabilen yükseköğretim derecesidir. (1) Üniversite sınavında başarılı olarak üniversiteye gitmeye hak kazanan öğrenciler genellikle ortalama 4 yıllık eğitim sürecine dahil olurlar. 8 döneme ayrılan lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler, diplomalarını alarak mezun olmaya hak kazanır. Lisans eğitimi genellikle fakültelerde verilmekle birlikte üniversiteye bağlı bir eğitim alanı olan Meslek Yüksek Okullarında da verilebilir. Üniversitedeki her bir bölüm ana bilim dallarıyla birbirinden ayrılır. Lisans eğitiminin tamamlanma süreci de öğrencinin akademik hedeflerine göre farklılık gösterebilir. Lisans eğitimi alabilmek için bugünkü sisteme göre ÖSYM tarafından hazırlanan TYT ve AYT sınavlarından yeterli puanları almış olmak gerekir.
Lisans eğitimi örgün olabileceği gibi açıköğretim kapsamında ya da ikinci öğretim olarak da tamamlanabilir. Örgün öğretimde öğrencilerin fakültelerde verilen derslere katılma zorunluluğu bulunur. (1) Olağanüstü haller dışında dersler üniversitelerin fiziki ortamlarında gerçekleştirilir. Açıköğretim ise öğrencilerin dersleri fiziki bir okul ortamında almak zorunda olmadığı, bilgisayar üzerinden çevrim içi katılım sağlayabildiği lisans türüdür.(1) Bununla birlikte açıköğretimde de vize ve final sınavları farklı okullarda, öğretim görevlilerinin kontrolü altında gerçekleştirilir. İkinci öğretim de örgün eğitimler gibi derslerin fakültelerde işlendiği eğitimdir. Derslerin genellikle mesai saatleri sonrasına denk gelen, akşam saatlerinde yapılması nedeniyle diğer iki lisans derecesinden farklılaşır. İkinci öğretim sabah ya da öğlen derslerine katılması mümkün olmayan öğrencilerin tercihi olabilir. Ayrıca bu öğretim türü için dönemsel olarak üniversitelere göre değişiklik gösterebilen bir ücret politikası uygulanabilir. İkinci öğretim öğrencilerinin yatay geçişle normal programlara geçiş hakkı bulunmaz. (1)
Lisans Ne İşe Yarar?
Lisans derecesine sahip olmak bireylerin ilgi duydukları alanda akademik açıdan kendilerini geliştirmelerinin önünü açarken aynı zamanda rekabetçi bir ortama sahip olan iş piyasasında bir adım daha öne çıkabilmeyi sağlar. Eğitim sürecinin önemli bir basamağını oluşturan lisans, lise eğitiminin tamamlanması ardından okunabilen bir yükseköğrenim derecesidir. Lisans programları sanattan sosyal bilimlere, tıptan mühendisliğe kadar pek çok alanı kapsar. Bu programların tümü öğrencileri ilerleyen dönemlerde kariyer basamaklarını emin adımlarla çıkabilmeleri için ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerilerle donatır. Lisans derecesine sahip olan bir kişi doğrudan bir kariyere geçiş yapabilir ya da yüksek lisans, doktora gibi derecelerle eğitimine devam edebilir. Lisans her koşulda iş dünyasının kapılarını açan bir anahtar olarak değerlendirilebilir. Akademik hedefleri değişiklik gösteren öğrencilerden kimi lise öğrenimi sonrası lisans derecesine kaydolurken kimisi de ön lisans eğitimi almayı tercih eder. Siz de yükseköğrenim planları yapıyorsanız ve hangi dereceden başlayacağınıza karar veremiyorsanız yazının devamında yer alan önlisans ve lisans arasındaki farklara göz atarak süreci netleştirebilirsiniz.
Kimler Lisans Tercihi Yapabilir?
Lisans tercihi yapabilmek için AYT ve TYT sınavlarında belli bir puana ulaşmış olmak gerekir. Lisans tercihi yapabilecek adaylara 24 tercih hakkı sunulur. Bu tercihlerin tamamını doldurmak gibi bir zorunluluk bulunmaz.
Lisans Diploması Nedir?
Lisans diploması, üniversitelerin 4 yıl veya daha uzun süre eğitim veren bölümlerinden lisans derecesiyle mezun olan öğrencilerin almaya hak kazandığı belgedir. Lisans eğitimi genellikle 4 yıl olmasına rağmen öğrencilerin alttan ders bırakarak okulu 7 yıla kadar uzatması durumunda diploma hakları ellerinden alınmaz. Bununla birlikte mezuniyet için belirli bir süreyle sınırlandırılan lisans derecesi hazırlık da dahil 8 yıl içinde hala tamamlanmamış ise bu durumunda öğrencinin hakları ellerinden alınabilir.
Ön Lisans ile Lisans Arasındaki Farklar Nelerdir?
- Ön lisans, 2 senelik olan ve pratik eğitim ağırlıklı meslek okullarında verilen programları kapsar. Lisans programlarındaysa eğitim süreci minimum 4 yıldır. Öğrencilerin seçtikleri bölüm ihtiyacı dahilinde yabancı dil eğitimi içeren hazırlık sınıfını okumaları gerekebilir.
- Öğrenciler ön lisans eğitimini tamamladıktan sonra DGS sınavına girip başarılı bir sonuç elde ederek okudukları bölümlerle ilişkili lisans programlarına geçiş yapabilirler. Lisans mezunlarının ise diploma alabilmek için DGS sınavına girmek gibi bir zorunlulukları yoktur.
- Lisans mezunlarının yüksek lisans ve doktora yapma şansları ön lisans mezunlarına oranla çok daha yüksektir.
- 4 senelik lisans programı okuyan öğrencilerin burs başvurusu yapması durumda, ön lisans öğrencisi olup da burs almak isteyen öğrencilere göre şansı daha yüksektir. Farklı kurumlar tarafından sağlanan burslar lisans eğitimini ailesinin bulunduğu yerden farklı bir ilde devam ettiren lisans öğrencilerinin hayatını kolaylaştırmak açısından fayda sunar.
- Ön lisans öğrencileri 2 yıllık eğitim süreçleri sonunda kendilerini spesifik bir alanda eğitmiş olur. Dolayısıyla bölümlerinden mezun oldukları anda mesleklerini icra edebilme ihtimalleri bulunur. Özellikle teknik içeriğe sahip programlardan mezun olma durumunda bu ihtimal daha da yükselir.
- Ön lisans programları 2 yıllık olduğu için aileden uzakta bir ilde okunsa bile hem ebeveyn hem de öğrenci için maddi açıdan lisans eğitimi kadar zorlayıcı olmayabilir. Lisans derecesi 4 yıl ve daha uzun sürdüğünden ekonomik açıdan daha zorlayıcı olabilir.
Kaynaklar
Benzer İçerikler
