Dünyada sıcaklık rekorları her zaman büyük bir merak konusu olmuştur. Özellikle küresel ısınmanın etkileri arttıkça, aşırı sıcak bölgeler bilim insanlarının daha fazla ilgisini çekmektedir. Ancak dünyanın en sıcak yeri tam olarak neresi? Bu soruya yanıt vermek, sadece bir bölgedeki sıcaklığı ölçmekten ibaret değil. Farklı sıcaklık ölçüm teknikleri, mevsimsel değişimler ve yüzey sıcaklığı gibi birçok faktör dikkate alınıyor.
Resmi kaynaklara göre dünyanın en sıcak noktası yıllar içinde değişiklik göstermiştir. ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Ölüm Vadisi’nin en sıcak yer olduğu düşünülse de son yıllarda alternatif adaylar da ortaya çıkmıştır. İran’daki Lut Çölü, Tunus’un Kebili bölgesi ve Etiyopya’nın Dallol kasabası gibi yerler, olağanüstü sıcaklıklarıyla bilinir. Peki, bu sıcaklıklar nasıl belirleniyor ve gerçekten dünyanın en sıcak noktası neresidir?
İçindekiler
Dünyanın En Sıcak Yerleri Nasıl Belirlenir?
Bir bölgenin dünyanın en sıcak yeri olup olmadığını belirlemek için çeşitli ölçüm yöntemleri kullanılır. Sıcaklık ölçümünde en önemli faktörler; kullanılan cihazlar, ölçüm yapılan zaman dilimi ve sıcaklığın hangi seviyede ölçüldüğüdür. Bilim insanları, sıcaklık verilerini analiz ederken birkaç temel yönteme başvururlar.
Öncelikle, meteoroloji istasyonları en yaygın kullanılan sıcaklık ölçüm noktalarıdır. Bu istasyonlar, Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından belirlenen standartlara uygun olarak yerleştirilir. Buradaki cihazlar, havadaki sıcaklığı belirlemek için termometreler ve ısı sensörleri kullanır. Ancak bu istasyonların çoğu belirli yerleşim yerlerine yakın olduğundan, dünyanın en sıcak noktaları için her zaman doğru veriyi sağlamayabilir.
Bir diğer yöntem ise uydu tabanlı ölçümlerdir. NASA ve diğer bilim kuruluşları, yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri ile kara yüzeyinin sıcaklığını ölçebilir. Özellikle NASA'nın MODIS (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer) cihazı, geniş alanlarda sıcaklık değişimlerini takip etmek için kullanılır. Uydu verileri, en sıcak bölgelerin belirlenmesinde büyük bir rol oynar çünkü çöller gibi erişimi zor olan bölgelerde bile sıcaklık ölçümleri yapabilir.
Ayrıca yer yüzeyi sıcaklığı ile hava sıcaklığı arasındaki fark da dikkate alınır. Örneğin, Ölüm Vadisi'nde 1913 yılında ölçülen 56.7°C'lik sıcaklık, havanın sıcaklığını gösterirken; Lut Çölü'nde 2005 yılında yapılan uydu ölçümleri 70°C’nin üzerine çıkan yüzey sıcaklıklarını kaydetmiştir. Bu nedenle en sıcak bölgeyi belirlerken havadaki sıcaklık mı, yoksa yüzey sıcaklığı mı esas alınacak sorusu önemlidir.
Resmi Kaynaklara Göre Dünyanın En Sıcak Yeri
Dünyanın en sıcak yeri konusunda birçok iddia olsa da resmi kaynaklar bu konuda net bilgiler sunmaktadır. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve NASA gibi kurumlar tarafından yapılan ölçümler, en yüksek sıcaklık rekorunun Kaliforniya’daki Ölüm Vadisi (Death Valley) bölgesine ait olduğunu gösteriyor.
Ölüm Vadisi, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde yer alan bir çöl bölgesidir. Burada 10 Temmuz 1913 tarihinde Furnace Creek’te 56.7°C (134°F) sıcaklık ölçülmüştür. Bu sıcaklık, bugüne kadar kaydedilmiş en yüksek hava sıcaklığı olarak kabul edilmektedir. Ancak bu ölçüm bazı bilim insanları tarafından tartışmalıdır. Çünkü 1913’te ölçüm yapılan ekipmanların hata payı olabileceği düşünülmektedir.
Ölüm Vadisi’nde modern dönemde de aşırı sıcaklıklar kaydedilmiştir. 16 Ağustos 2020 tarihinde yine Furnace Creek bölgesinde 54.4°C (129.9°F) sıcaklık ölçülmüş ve bu değer modern tarihte en güvenilir sıcaklık kaydı olarak kabul edilmiştir. Bu bölgenin bu kadar sıcak olmasının sebebi, deniz seviyesinin altında bulunması, kuru havası ve güneş ışınlarını doğrudan emen jeolojik yapısıdır.
Ancak uydu ölçümleri farklı sonuçlar verebilir. Özellikle İran’daki Lut Çölü ve Afrika’daki bazı çöl alanları, yüzey sıcaklığı açısından Ölüm Vadisi’nden daha yüksek sıcaklıklara ulaşabilmektedir. Fakat Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) hava sıcaklığını esas aldığı için Ölüm Vadisi, resmi kaynaklara göre dünyanın en sıcak yeri olarak kabul edilmektedir.
Alternatif Adaylar: En Sıcak Bölgeler
Resmi kayıtlara göre dünyanın en sıcak yeri Ölüm Vadisi olarak kabul edilse de bazı bölgeler farklı ölçüm yöntemleriyle çok daha yüksek sıcaklıklara ulaşmıştır. Özellikle uydu verileri, çöllerin yüzey sıcaklıklarını ölçerek bazı bölgelerin Ölüm Vadisi’nden bile daha sıcak olabileceğini göstermektedir.
1. Lut Çölü, İran
Lut Çölü, İran’ın güneydoğusunda yer alan ve dünyanın en sıcak yüzey sıcaklıklarının ölçüldüğü bir bölgedir. NASA'nın MODIS uydusu tarafından yapılan ölçümler, bu çölün bazı noktalarında 70.7°C (159.3°F) gibi inanılmaz sıcaklıklara ulaşıldığını göstermiştir. Bu değer, modern teknolojiyle ölçülen en yüksek yüzey sıcaklığı olarak kayıtlara geçmiştir.
Ancak Lut Çölü'nde yapılan bu sıcaklık ölçümleri, hava sıcaklığı değil, yüzey sıcaklığı olarak kaydedilmiştir. Bu nedenle Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından en sıcak yer olarak resmen kabul edilmemiştir. Yine de bilim insanları Lut Çölü’nün en aşırı sıcaklıklara sahip bölgelerden biri olduğunu ve yaşam koşullarının son derece zor olduğunu belirtmektedir.
2. Kebili, Tunus
Kebili, Tunus’un güneyinde yer alan bir kasaba olup, Afrika kıtasının en yüksek sıcaklık değerlerinden birine sahiptir. 7 Temmuz 1931’de burada 55°C (131°F) sıcaklık ölçülmüş ve bu değer, Afrika’daki en yüksek hava sıcaklığı olarak kaydedilmiştir. Bu rekor, bugün bile kıtanın en yüksek hava sıcaklığı olarak kabul edilmektedir.
3. Dasht-e Lut, İran ve Rub' al Khali, Suudi Arabistan
Dasht-e Lut, İran’ın doğusunda bulunan ve Lut Çölü’nün bir parçası olan devasa bir çöl alanıdır. Burası, NASA tarafından yapılan uydu ölçümlerinde dünyanın en sıcak yüzey sıcaklıklarının tespit edildiği yerlerden biridir. Özellikle 2005-2009 yılları arasında yapılan ölçümlerde 70°C'nin üzerine çıkan yüzey sıcaklıkları kaydedilmiştir.
Rub' al Khali ise Arap Yarımadası’nın en büyük çölü olup, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Yemen’in bazı bölgelerini kapsar. Bu çöl, dünyanın en büyük kum çöllerinden biri olarak bilinir ve yüzlerce kilometre boyunca uzanır. Bölge, 50°C’nin üzerinde sıcaklıklara ulaşabilen bir yapıya sahiptir.
4. Dallol, Etiyopya
Dallol, Etiyopya’nın kuzeyinde Afar Çöküntüsü olarak bilinen jeolojik olarak aktif bir bölgede yer alır. Burası, dünyanın en sıcak sürekli yerleşim bölgesi olarak kabul edilir. Ortalama yıllık sıcaklık değerleri göz önüne alındığında Dallol, en sıcak ortalama sıcaklığa sahip yer olarak kayıtlara geçmiştir. 1960-1966 yılları arasında yapılan ölçümlerde bölgenin yıllık ortalama sıcaklığı 34.6°C (94.3°F) olarak kaydedilmiştir. Bu, dünyadaki en yüksek yıllık sıcaklık ortalamasıdır.
