Biraz stres, iyi bir motivasyon kaynağı olabilir. Görevleri tamamlamak için ihtiyaç duyduğunuz teşviği sağlamaya destek verebilir. Bununla birlikte, özellikle sınav dönemlerinde stresle baş etmek oldukça zor olabilir. Sınav stresine belirsizlik ortamının eklendiği 2023 yılında YKS’ye ve LGS’ye hazırlanırken bu durumla baş edebilmeyi öğrenmeniz önemlidir.
Elinizden gelenin en iyisini yapmak istediğiniz bu dönemde belirsizlik nedeniyle endişeli de olsanız sınav günü sizi heyecanlandırsa da stresle mücadele etmek için atabileceğiniz bazı adımlar var.
İçindekiler
Sınav Stresi Nedir?
Sınav stresi, sınava girme durumundan kaynaklanan gerginlik ve endişe hissidir. Akademik ve öğrenme hedeflerinizi gerçekleştirme yeteneğinize müdahale ettiğinde bu stres, bir sorun haline gelir. Sınav stresi belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Arkadaşlarınıza ve zevk aldığınız aktivitelere olan ilginizi kaybetmek
- Karamsar ve bunalmış hissetmek
- Karar vermede sorun yaşamak
- İştah kaybı veya fazla yeme isteği
- Kaliteli uyku uyuyamamak
- Yataktan kalkmakta zorlanmak
- Çalışma motivasyonunuzda düşüş
- Gergin kaslar veya baş ağrısı
- Yüksek nabız veya hasta hissetmek
- Tırnak yeme veya dişleri gıcırdatma
- Kafa karışıklığı hissi
Stres aslında oldukça normal bir duygudur. Bunu yaşamanız da oldukça olağandır çünkü;
- Sınavda ne kadar başarılı olacağınız konusunda endişelenirsiniz.
- Okuduğunuzu anlamakta zaman zaman zorlanırsınız.
- Kendinizi hazırlıksız hissedersiniz veya ders çalışmak için yeterli zamanınız olmaz.
- Her sınav için çok fazla bilgiyi öğrenmeniz ve hatırlamanız gerekir.
- Sınavlar her zaman belirsizlik unsuru içerir.
- Geleceğiniz için sınavdan başarılı bir sonuç almanız gerektiğini hissedersiniz.
- Başarılı olmak konusunda çevreden ve ailenizden baskı görürsünüz.
- Hayatınızdaki başka konularda da belirsizlik söz konusudur.
Sınav Stresini Yönetme
Sınav stresini yönetmek, bu stresle başa çıkmanız için en büyük yardımcınız olacaktır. Stresi yönetmek için öncelikle ihtiyacınız bir çalışma alanıdır. Sonrasında izlemeniz gereken adımlar şu şekilde sıralanabilir:
- Sınavın tam olarak neleri kapsadığını öğrenin. Bunun için geçmiş sınav sorularına göz atmanız da faydalı olacaktır.
- 2023 yılında yapılacak LGS ve YKS konu kapsamları 8. sınıf ve 12. sınıf ikinci dönem ders konularını içermeyecek şekilde düzenlenmiştir. 2023 Derslere Göre LGS Konuları ve 2023 YKS’de Kaldırılan Konularla ilgili bilgiyi bağlantılardan edinebilirsiniz.
- Bilgileri görsel olarak düzenlemenize yardımcı olacak bir diyagram olan zihin haritası oluşturun. Püf noktaları toplamak ve özetler çıkarmak için önemli bağlantıları hatırlamanıza yardımcı olacak parlak renkler kullanın.
- Her çalışma döneminde neleri ele almak istediğinize dair net bir plan yapın. Planlamanızda küçük görevler için saat ve günler belirleyin. Belirlediğiniz saat ve günlerde sadece tek bir görev üzerine çalışın. Böylece konular sizin için bunaltıcı olmayacaktır.
- Ders çalışırken düzenli olarak yaklaşık 5 dakikalık kısa molalar verin.
Sınav Stresini Nasıl Yenilir?
Sınav kaygısı yaşamanın en yaygın nedeni, başarısızlık korkusudur. Bu olumsuz düşünceyi geride bırakmak için mevcut mücadelenize ve henüz öğrenmediğiniz şeylere odaklanmak yerine neleri başardığınıza kanalize olun. Sınav sonucundan korkmak yerine, sınav anında elinizden gelenin en iyisini yapacağınıza konsantre olun. Sınav kaygısını azaltacak teknikler, kendinizi daha iyi hissetmenize ve çalışmaya odaklanmanıza yardımcı olacaktır. Bu teknikler şu şekilde sıralanabilir:
- Nefes Almayı Unutmayın: Sınav kaygısıyla başa çıkma yolları arasında en popüler olanı nefes egzersizleridir. Nefes egzersizleri ve farkındalık teknikleri uygulamak için her gün birkaç dakika ayırmak, vücudunuzun stres tepkisini yavaşlatmanıza ve dikkatinizi şimdiki ana kaydırmanıza yardımcı olur. Yaşayacağınız bu deneyim kaygılarınızı akılcı bir şekilde düşünmek için de size zaman verecektir.
- Hafıza Becerilerinizi Geliştirin: Zihninizi güçlendirecek çalışmalar yapın. Örneğin hatırlatma kartları oluşturarak hafızanızı güçlendirmeyi deneyin. Hatırlamak istediğiniz noktalara harfler atamak veya bir kelimeyi gerçekle ilişkilendirmek gibi hatırlatma teknikleri geliştirin. Kendi zihninizde bir veri alma sistemi kurmak, çalışmayı eğlenceli hale getirecektir.
- Sağlıklı Beslenmeyi, Uykuyu ve Egzersizi İhmal Etmeyin: Tüm geceyi uykusuz geçirmek, düzensiz bir beslenmeyle hayatta kalmak ve gününüzü çok az hareket ederek geçirmek kaygı belirtilerini artırabilir. Vücudunuzun en iyi performansını gösterebilmesi için 8-9 saat uyku, daha az kafein ve günlük en az yarım saatlik egzersiz yapmalısınız.
- Rahatlamayı Öğrenin: Stres vücudunuzda gerginlik yaratarak sizi fiziksel olarak etkileyebilir. Birçok gevşeme tekniği, bu konuda size yardımcı olabilir. Stresi azaltma konusunda en yaygın tekniklerden biri, dörde kadar sayarken burnunuzdan derin bir nefes almaktır. Ardından yediye kadar sayarak nefesinizi tutabilir ve sekize kadar sayarak da yavaşça nefes verebilirsiniz. Her nefes verişinizde endişelerinizin vücudunuzu terk ettiğini hayal edin. Gerginliği azaltmak için bunu ders çalışırken, sınavdan önce ve sınav sırasında yapabilirsiniz.
Sizin için Önemli Olan Sınavlara Hazırlık Yapmak
Sizin için önemli olan sınavlara hazırlık yaparken, sınava girecek tüm öğrencilerin aynı heyecan ve kaygıyı yaşadığını unutmayın. Bu durum oldukça normaldir. Özellikle YKS ve LGS’ye hazırlık yaparken öğrencilerin stresi çok fazla hissettiği bilinir. Öncelikle sakin olun, eksiklerinizi belirleyin ve sınavda çıkacak konulara göre ders programınızı gözden geçirin. Ardından, ders programınıza uygun olan kaynakları belirleyin. LGS’ye hazırlanıyorsanız Vitamin LGS güncellenen 2023 LGS kapsamına uygun içerikleriyle, eksiklerinizi hızla belirleyip sınava kalan zamanı verimli değerlendirmeniz için aradığını kaynak olabilir. YKS’ye girecekseniz de 2023 YKS ders konularına göre güncellenmiş olan Raunt ile üniversite hedefinize ulaşmak için size özel çalışma planınızı oluşturabilirsiniz. Önemli sınavlara hazırlanırken dikkat etmeniz gereken diğer birkaç husus şu şekilde sıralanabilir:
- Tekniklere rağmen sınav kaygısını üzerinizden atamıyorsanız ve bu derslere odaklanmanızı engelliyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alın.
- Kendinize hedef koyun ve sadece bu hedef üzerine çalışın.
- Güçlü olduğunuz dersleri ihmal etmeyin. Örneğin edebiyat, en güçlü olduğunuz alansa bilginizi daha da pekiştirin ve güçlendirin. Böylece rakiplerinizin bir adım önüne geçeceksiniz.
- Eksik olduğunuzu düşündüğünüz alanlardan korkmayın. Bu alanlarda çalışmaya başlayın ve gerekirse yardım alın. Unutmayın ki, başlamak başarmanın yarısıdır.
- Sosyal aktivitelerden uzaklaşmayın. Sosyal aktiviteler, kendinizi daha iyi hissetmenize ve derslerinize daha iyi adapte olmanıza destek verecektir. Sadece çalışma takviminizi iyi ayarlayın.
- Sosyal medyadan olabildiğince uzak kalmaya çalışın. Bu sayede hem derslerinize hem de sosyal aktivitelere daha fazla zaman ayırabilirsiniz.
Sınav kaygısı ile başa çıkmak için uygulayabileceğiniz yöntemler hem başarılı olmanıza hem de sizin için önemli olan sınavlara hazırlanırken stresinizi yönetmenize destek olacaktır. Biraz stresin zararsız olduğunu ve size çalışma gücü vereceğini unutmayın. Öte yandan yoğun stres, motivasyonunuzu düşüreceği için rahatlamaya ve hedeflerinize ulaşmaya odaklanın.