Haziran 2022'de düzenlenen YKS'den önce yapılan bir açıklama akıllara şu soruyu getirdi: “Baraj puanı kalktı şimdi ne olacak?” Açıklama Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından 15 Haziran 2022'de kurumun web sitesinde tekrar gündeme getirildi. Bu açıklamaya göre, 2022 YKS baraj puanları kaldırılmıştı. (1) Böylelikle sınava giren öğrencilerin belli bir baraj puanını geçmesi zorunluluğu ortadan kalkmış oldu. Daha önceki senelerde aşamalı sınavlara giriş veya üniversite tercihi yapma hakkını kazanmak için gerekli olan bu puanların kaldırılması şu anlama geliyor: 2022 yılı itibarıyla üniversite sınavında çok düşük puan alan bir öğrenci de puanına göre üniversite tercihi yapabilecek.
Yüksek Öğretim Kurumu tarafından verilen bu karar birçok soru işaretini beraberinde getirdi. Normalde baraj puanını geçemeyen öğrenciler için bu bir avantaj mı? Bu karar, üniversitelerin kontenjanlarında herhangi bir değişikliğe yol açar mı? Çok başarılı öğrencilerin durumlarında bir değişiklik olacak mı? Adayların, öğrencilerin ve velilerin aklını kurcalayan soruları araştırdık ve yanıtlarını derledik. İşte TYT AYT baraj puanı kaldırılması, nedenleri ve bu değişikliğin getirdiği sonuçlar.
İçindekiler
Üniversite Baraj Puanı Nedir?
Üniversite baraj puanı sınava giren adayın alması gereken minimum puan olarak tanımlanıyordu. Bu puan güncellenen test sistemlerine göre değişiklik gösterse de bu yıla kadar olan tüm üniversiteye giriş sınavlarında önemli bir kriterdi. Baraj puanı adayın sonraki sınav aşamasına katılabilmesinde veya bir üniversiteye girmeye hak kazanmasında önemli rol oynuyordu.
YKS Baraj Puanı 2021 senesi için TYT alanında 150, AYT'de ise 180 olarak belirlenmişti. Dolayısıyla TYT sınavına girmiş adayların testlerden en az 150 puan alması bekleniyordu. AYT sınavı için de test sonucunda en az 180 puan alması gerekiyordu. Hatta aynı yılda ilave ek yerleştirme konusunda da baraj puanlarında bir değişikliğe gidilmişti. (2) Buna göre ek yerleştirme için baraj puanlarının TYT için 140'a düşürülmesine karar verilmişti. Baraj puanı AYT ve YDT için ise 180'den 170'e düşürülmüştü. Ancak bu puanlar 2022 yılında yapılan YKS'de tamamen kaldırıldı.
Baraj Puanı Neden Kalktı?
Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin akıllarını kurcalayan bir başka konu da baraj puanı neden kalktı sorusu. Baraj puanının kalkmasının en önemli nedeni Covid-19 salgını nedeniyle gelişen pandemi. Bu süreçte öğrencilerin bir kısmı kendilerine tanınmış olan eğitim haklarına ulaşamadı ve bu nedenle sınava hazırlıkları yarım kaldı. Bu arada açılmış olan üniversitelerin de kontenjan boşluğu yaşaması sonucunda baraj puanının kalkması kararı verildi. Bu durumun sınava çalışan öğrenciler için endişe yaratması da ihtimaller dâhilinde yer alıyor.
Bunların yanı sıra baraj puanının kaldırılmasının aday sayısının artmasıyla ilişkili olduğuna dair açıklamalar da bulunuyor. 2022 yılında 3 milyon 250 bin öğrencinin sınava girdi. İlerleyen senelerde bu sayının fazlasıyla artacağı ve üniversitelerin kontenjan açısından artan sayıyı tolere edebilecekleri ön görülüyor. Geniş kontenjana rağmen baraj puanı nedeniyle fazla sayıda öğrencinin açıkta kalmaması için de böyle bir adım atılmış olması olası. Keza ÖSYM bu kararı alırken 2021'de baraj olmasaydı başarı sıralamalarının nasıl olacağı yönünde simülasyonlar gerçekleştirildiğini de açıklamıştı..
Baraj Puanı Kaldırılması
Yükseköğretim Kurulu YKS'ye ilişkin aldığı kararları öncelikle kendi web sitesinden açıklıyor. Baraj puanı kaldırılmasına dair bilgiler de 11 Şubat 2022 tarihinde yayımlanan ve aynı başlığı taşıyan açıklamada yer almıştı. (3) Bu açıklamada YKS olarak kısaltılan Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nda ön lisans ve lisans programlarını tercihteki TYT ve AYT baraj puanlarının kaldırıldığı bildirilmişti.
Alınan yeni kararla sayısal, sözel, eşit ağırlık ve dil alanları için sınav puanı hesaplanırken TYT türünde en az 150 puan almış olma şartı artık geçerli değil. Aynı şekilde yerleştirme puanlarının hesaplanmasında TYT için 150 ve AYT için 180 puan barajı uygulaması da artık dikkate alınmıyor. Açıklamaya göre sınav sonucu hesaplanan tüm adaylar için ortaöğretim başarı puanı önem taşıyor. Adayların tercih ettiği üniversiteye yerleştirilmesi de ortaöğretim başarı puanı ve sınav puanı toplamına göre yapılıyor. Tercihlerini yapan öğrenciler puan üstünlüğüne göre yerleşme imkânı elde ediyor.
Yeni Baraj Puanı Düzenlemesi
Yükseköğretim Kurulunun açıklamasına göre Temel Yeterlilik Testi (TYT) için adayların Temel Matematik Testi veya Türkçe Testinden 0,5 veya daha fazla ham puan almış olma şartı uygulanmaya devam ediyor. Sınava giren ve 0,5 puanı alamayan adayların AYT ve / veya YDT'ye girmiş olsalar da puanları hesaplanmıyor. Adayın sayısal, sözel ve eşit ağırlık puan türündeki sınav başarı notlarının hesaplanması için ilgili puan türüne dair AYT'deki iki testin en az birinden de 0,5 veya daha fazla ham puan almış olması gerekli. Tıpkı bunun gibi aday eğer Yabancı Dil Testi'ne de girecekse o testten de en az 0,5 ham puan almış olmalı.
Kısaca sınava giren adayların ilgili oldukları alana dair testleri çözerken en az 0,5 ham puan alması gerekiyor. Temel Yeterlilik Testi'nde bu ham puanı alamayan adaylar Alan Yerleştirme Testi'ne girmeye hak kazanamamış oluyor. Böylelikle ilk sınavda bir şekilde başarı kazanamayan öğrenciler bir sonraki sene için kendilerini hazırlıyor. İlk sınavda belirtilen ham puanı almış herkes ikinci sınava da girmeye hakkına sahip oluyor. Adayların ikinci sınavda bir tercih yapabilmeleri için belirtilen ham puanın üzerine çıkmaları önem taşıyor.
Baraj Puanının Kalkmasının Avantajları
Üniversiteler her yıl yaklaşık 1 milyona yakın öğrenci alımı duyuruyor. Bu öğrencilerin yaklaşık yüzde 50'si 2 senelik ön lisans programlarına yerleşirken, kalanı ise 4 yıllık programlara yerleşiyor. Her sene 2,5 milyon kişi üniversite sınavına giriyor. Üniversite adayları arasında mezuna kalanlar, bölümünü beğenmeyenler ve başka bir okulda daha okumak isteyenler bulunuyor. Tüm bu aday grupları için genel olarak baraj puanı kalkmasının avantajlarını şöyle sıralamak mümkün:
- Baraj puanının kalkması özellikle test sınavlarında başarılı olamayan ve sadece klasik sınavlarda kendini gösterebilen; dislektik, dikkat eksikliği hiperaktivite sendromlu veya otizm spektrum bozukluğu yaşayan öğrenciler için oldukça avantajlı bir durum olabilir.
- Mezuna kalanların avantajı, baraj olmadan istedikleri bölüme yerleşebilecek puanı kazanabilmelerine dair bir motivasyon oluşturmaları olarak öne çıkıyor.
- Baraj puanının kalkması üniversitelerde daha fazla öğrencinin okuması ve üniversite mezunu insan sayısının artması anlamına geliyor.
Baraj Puanının Kalkmasının Dezavantajları
Baraj puanının kaldırılması bazı ebeveyn ve öğrencilerde tedirginlik yarattı ve dolayısıyla çocukların rutin çalışma düzeninde aksaklıklara yol açtı. Bununla birlikte konuyla ilgili detaylı ve net bilgileri edinen öğrencilerin bu durumun kendi çalışma sistemlerini değiştirmelerine neden olmadığını anlayarak rahatlaması mümkün.
- Baraj puanı kalktı mı sorusu öğrencilerin çalışma düzenlerinde geçici olarak sekte yaratmış olabiliyor.
- Bu tip ani haberler, sınava çalışan adaylarda moral bozukluğuna yol açabiliyor. Ebeveynlerin bu konuda hassas olması ve adaya destek olarak onu rahatlamaya çalışması gerekebiliyor.
- Akademik personellere daha fazla görev düşüyor.
- Üniversiteden mezun olan kişilerin sayısı artacağı için şirketlerin iş alım kriterlerini yeniden gözden geçirmeleri gerekiyor.
- Daha fazla akademik işgücüne ihtiyaç doğacağı için üniversitelerin kadrolarında da genişleme olması gerekiyor.
Özel Yetenek ve Diğer Sınavlara Göre Baraj Puanı Nasıl Değişti?
Baraj puanı kalktı tercihler nasıl olacak diyen özel yetenekli öğrenciler için de aynı avantaj sağlanıyor. Bilindiği gibi üniversitelerin bazı bölümleri özel yetenek sınavıyla öğrenci kabul ediyor. TYT'ye girdikten sonra alınan puanla üniversitelerin özel yetenek sınavlarına başvuru yapan öğrenciler bu sınav sonucuna göre o bölümde okumaya hak kazanıyor. Bu prosedür baraj puanı kalkmasıyla değişmiş gibi görünse de temelde aynı şekilde işliyor.
Temel Yeterlilik Sınavı'nda 0,5 ve daha fazla ham puan kazanmış öğrenciler, istedikleri özel yetenek sınavıyla alım yapan okula başvuru yapabiliyor. Daha önceki sınavlarda TYT'de 150 ve üzeri puan alan öğrencilere tanınan hak artık 0,5 ve daha fazla puan alabilmiş tüm öğrenciler için geçerli. Barajın kaldırılmasıyla taban puanı aranma şartı ortadan kalktığı için adaylar üniversitelerin değerlendirmelerine göre başvuru yapabiliyor. Adayın aldığı puan, özel yetenek sınavına girmesi için yeterliyse o üniversiteye başvurabiliyor. Özel yetenek sınavına kabul edilen öğrencinin sınavda gösterdiği başarı ise ilgili yükseköğretim kurumunca değerlendiriliyor. Sınavı kazanan öğrenciler kendi sonuçlarına internet veya basın - yayın organları aracılığı ile ulaşabiliyor.
En Çok Başvuru Yapılan Okullar Etkilendi mi?
Sınava sistemli şekilde hazırlanan öğrenciler için baraj puanının değişmesinin pek bir etkisi bulunmuyor. Bu öğrenciler sıralamada üst yüzdelik dilimlerde yer almak için çalıştığından sıralamanın altında kalanların yaşadığı puan - baraj ve tercih kriterleri ile ilgili yapılan değişikliklerden etkilenmiyor. Bunun yanı sıra YÖK'ün baraj puanının kaldırılmasına dair yaptığı açıklamada bazı programlarda başarı sırası koşulu devam ettiği bilgisi de yer alıyor.
Sürdürülen genel prosedüre göre TYT ve AYT sınavlarından sonra üniversiteler kendi taban puanlarını ve kontenjanlarını açıklıyor. Öğrenciler de kendi sıralamalarına göre tercih yapmaya başlıyor. Buna göre tıp, diş hekimliği, eczacılık gibi sıhhi bölümlere girmek isteyen öğrencilerin başarı sırasının yüksek olması gerekiyor. Bunun yanı sıra hukuk, mimarlık, mühendislik ve öğretmenlik programlarında başarı sırası koşulu aynı şekilde devam ediyor. Sistemli ve düzenli şekilde sınava hazırlanan adaylar, başarı sırası koşuluna uymak zorunda. Dolayısıyla baraj puanı kaldırıldığı için okula girmiş başarı oranı daha düşük öğrenciler ile aynı bölümde okumaları söz konusu değil.
2021 TYT Sonucuna Göre Düzenleme Nasıl?
YÖK'ten yapılan açıklamaya göre 2021 TYT'de alınan 200 ve üzeri puanlar 2022 YKS'de kullanılabiliyor. Ancak, tıpkı ortaöğretim başarı puanında olduğu gibi bu kullanım hakkı sadece bir senelik. Bir önceki sene sınava girmiş öğrencilerin ortaöğretim puanında bazı katsayı farklılıkları olabiliyordu. Bu aynı şekilde devam ediyor. Üniversite sınavına girdiği sene tercihlerinden birisini kazanamayan öğrencinin ortaöğretim başarı puanı değişmiyor. Ancak sınavda tercihlerinden birisini kazanmışsa ortaöğretim başarı puanı hesaplamasında katsayı değişikliği yapılıyor. Bu prosedür aynı şekilde devam ediyor.
Önceki sene girdiği sınavda 200 ve üzeri puan alan öğrencilerin de notları bu yıl kullanılabiliyor. Ancak 2022 YKS'den itibaren TYT'den 200 ve üzeri puan alan öğrenciler bir sonraki yıl bu puanlarını kullanamıyor. Daha fazla kişinin üniversiteye girmesi ile ilgili yapılan bu değişiklikler temelde sistemli çalışan adayları etkilemiyor. Ancak çeşitli nedenlerle taban puanda takılan ve üniversitede okumaya hak kazanamayan adaylar için bir şans niteliği taşıyor.
Kaynaklar:
https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/ (2)
https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler (3)
Benzer İçerikler
