Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş günlerinden yadigâr olan milli bayramlarımız ülkemizin bağımsızlık mücadelesinin en önemli aşamalarını temsil ederler. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Türkiye'de önemli bir yere sahip olan milli bayramlarımızdandır. Bu özel gün her yılın nisan ayının 23’ünde, tüm Türkiye'de büyük bir coşku ve sevinçle kutlanır. Çocuklar kendilerine adanmış olan bu bayramının anlam ve önemini küçük yaşlardan itibaren 23 Nisan ile ilgili bilgiler edinerek öğrenmelidir.
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın ne demek olduğu, tarihçesi, anlam ve önemi hakkında detaylı bilgi edinmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.
İçindekiler
23 Nisan Nedir?
23 Nisan, Türk halkının bağımsızlık mücadelesinde oldukça büyük bir öneme sahip olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının yıl dönümüdür. TBMM’nin açılışı 19 Mayıs 1919’da Atatürk’ün Samsun’a çıkışıyla başlayan milli mücadelenin uygulayıcısı konumunda olan Türk halkının, zafer yolunda attığı en önemli adımlardan biridir. 23 Nisan 1920 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Ankara’da açılan meclis, halkın yürüttüğü Kurtuluş Savaşı’nın yöneticisi durumuna geçmiştir. Bu aynı zamanda Türk halkının kendi iradesiyle başlattığı Millî Mücadele’yi yürütmek için yeni bir devlet kurduğunun ilanı niteliğindedir. (1)
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Tarihçesi
23 Nisan tarihinin bir bayram olarak kabul edilmesi ise TBMM’nin açılışının ilk yıl dönümünde gerçekleşmiştir. Meclis 23 Nisan 1921’de aldığı kararla 23 Nisan gününü yeni Türk devletinin ilk “Milli Bayram”ı olarak kabul etmiştir. Hakimiyet-i Milliye Bayramı adı altında kutlanmaya başlanan bu bayramın 23 Nisan 1922’de Ankara’da yapılan ilk kutlamalarında, çocuklar oldukça ön plana çıkmıştır. Vazifesi öksüz, yetim ve kimsesiz çocukları korumak olan Himaye-i Etfal Cemiyeti bu durumu fırsat bilerek TBMM Başkanı Mustafa Kemal’in de desteğiyle 23 Nisan 1923’teki kutlamalarda yardım toplamaya başlamıştır. (1)
Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin bu faaliyetleri 1924 yılındaki kutlamalarda Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa tarafından açıkça desteklenmiştir. Ayrıca bu kutlamalarda cemiyeti Mustafa Kemal Paşa’nın eşi Latife Hanım temsil etmiştir. Bu gelişmeler 23 Nisan Hakimiyet-i Milliye Bayramı’na 1925’ten itibaren “Çocuk Günü” ve “Çocuk Bayramı” da denmeye başlanmasına sebep olmuştur. 23 Nisan’ın “Çocuk Bayramı” olarak ilk kapsamlı kutlamaları 1927’de yapılmaya başlamıştır. Kutlamaların süresi 1929 yılında yedi güne çıkarılmış ve kutlamalar “Çocuk Haftası” adıyla gerçekleştirilmiştir. En aktif rolün Türk Ocaklarına verildiği etkinliklere, okulların 23 Nisan günü tatil edilmesiyle tüm öğrencilerin katılımı sağlanmıştır. (1)
1929’dan itibaren Çocuk Haftası olarak kutlanmaya başlanan 23 Nisan hem çocukların sorunlarına dikkat çekilen hem de ülke çapında coşkuyla kutlanan bir milli bayram haline dönüşmüştür. 27 Kasım 1935’te çıkarılan bir kanunla bu bayrama “Milli Hakimiyet Bayramı” adı verilmiştir. Bu ad 1981'de çıkarılan bir kanunla "23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak değiştirilmiştir. 23 Nisan, 1979'da TRT tarafından törenlere komşu ülkelerden çocukların davet edilmesiyle uluslararası bir kimlik kazanmıştır. Kutlamalarına TBMM'nin ve TRT’nin çabalarıyla her geçen yıl daha fazla ülkeden çocukların katıldığı 23 Nisan, sadece Türk çocuklarının değil tüm çocukların günü olma yolundadır. (2)
23 Nisan’ın Anlam ve Önemi
23 Nisan, şanlı bir tarihe sahip olan Türk halkının, yaşadığı toprakları düşman işgalinden kurtarma mücadelesindeki kararlılığını tüm dünyaya ilan ettiği bir gündür. Bağımsızlığını tamamen kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalan bir halkın özgürlük mücadelesinin en önemli simgelerinden olan TBMM’nin kuruluşunun yıl dönümüdür. 23 Nisan bu nedenle tüm milli bayramlarımız içinde özel bir yere sahiptir. Türk halkı, 23 Nisan 1920’de, başka devletlerin tahakkümü altında yaşamak istemediğini, bu uğurda yaptığı mücadelede ne kadar kararlı olduğunu göstermiştir. Böylece bağımsızlık mücadelesini kendi seçtiği kişilerin önderliğinde sürdüreceğini ilan etmiştir. Meclis, açılışının ilk yıldönümünde bu önemli olayın gerçekleştiği günü “Milli Bayram” ilan ederek 23 Nisan’ın anlam ve öneminin ne kadar büyük olduğunu göstermiştir.
Atatürk’ün büyük destek verdiği Himaye-i Etfal Cemiyeti başta olmak üzere çeşitli sivil toplum kuruluşlarının ve halkın gayretleriyle Çocuk Bayramı’na dönüşen 23 Nisan çok özel bir anlama daha kavuşmuştur. Bayramın asıl amacı eğlenceli etkinliklerden ziyade, toplumun dikkatinin yardıma muhtaç çocuklara ve farklı çocuk sorunlarına çekilmesini sağlamak haline gelmiştir. Çocuk ölümlerinin azaltılması dahil pek çok soruna dikkatlerin çekilmesine yardımcı olmaya başlayan 23 Nisan hem yardıma muhtaç çocukların hem de ülkenin problemlerinin çözümüne destek olmuştur. Bu durum 23 Nisan’ın tarihi açıdan önemini daha da artırmıştır.
23 Nisan ve Atatürk
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nın tarihi ve önemi, Atatürk'ün hayatı ve devrimleriyle yakından ilgilidir. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu olarak Türk Milleti'nin milli iradesine büyük önem vermiştir. Bu nedenle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışını, Türk milletinin kendi kendini yönetme iradesinin ilanı, dolayısıyla da kutlanacak önemli bir gün olarak kabul etmiştir. Atatürk ayrıca, 23 Nisan’ı yeni kurulan devletin geleceği olan Türk çocuklarının bayramı olarak kutlanmasını da özellikle istemiştir. Böylece, çocukları Türk halkının milli egemenliğiyle özdeşleştirmiştir. Her yıl nisan ayının 23’ünde, tüm Türk halkı milli iradesine sahip çıkma ve Türkiye'nin geleceği için umutlu olma mesajı verir.
23 Nisan ne zaman ilan edildi?
23 Nisan tarihi, TBMM’nin açılışının ilk yıl dönümü olan 23 Nisan 1921’de milli bayram olarak ilan edildi.
23 Nisan’da ne oldu?
23 Nisan’ın milli bayram olarak kabul edilmesinin sebebi TBMM’nin 1920’de o gün açılmış olmasıdır. TBMM milli egemenliğin ve halkın kurtuluş savaşının en önemli simgesi olduğu için, açılış tarihi bir milli bayram olarak ilan edilmiştir.
23 Nisan hangi olaydan sonra kutlanmaya başlanmıştır?
23 Nisan, Büyük Millet Meclisi’nin 23 Nisan 2021’de meclisin açılış tarihini milli bayram olarak ilan etmesinden sonra kutlanmaya başlamıştır.
Kaynaklar:
Özçelik, M. (2011). 23 Nisan Çocuk Bayramı’nın Ortaya Çıkışı ve 1922-1929 Yılları Arasında 23 Nisan Kutlamaları . Gazi Akademik Bakış , 5 (9) , 265-284 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gav/issue/6522/86476 (1)
Akın, V. (1997). 23 Nisan Milli Hakimiyet ve Çocuk Bayramı’nın Tarihçesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 3 (3) , 91-96 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11140/133272 (2)