Liseye Geçiş Sistemi kısaltması olan LGS, başarı oranına göre okullara öğrenci yerleştiren bir sınav sistemi. Türkiye’deki 8. sınıf öğrencilerinin ortaokuldan sonra liseye yerleşmesini sağlayan bu sınavda hem akademik başarın ölçülür hem de liseye yerleşmeni sağlayacak kriterler belirlenmiş olur. Bu sınavın sonuçları sıralama ve yüzdelik dilimler şeklinde açıklanır. Liseye girişte önemli rol oynayan yüzdelik dilim, tercih edilen liseye girişte avantajlı konuma sahip olmayı sağlar. Bu nedenle sıralama ve yüzdelik dilimler önemli hedeflerdir. Sen de bu detayları öğrenerek, çalışmalarını yönlendirebilir ve hedeflerini daha net hâle getirebilirsin.
Peki, LGS yüzdelik dilim nedir ve nasıl hesaplanır, avantajları nelerdir bilmek ister misin? Haydi gel, detaylara göz atalım.
İçindekiler
Yüzdelik Dilim Nedir?
Birçok öğrenci ve velinin merak ettiği soruların arasında yüzdelik dilim nedir ve nasıl hesaplanır konusu yer alır. Genel olarak senin diğer öğrencilere göre elde ettiğin başarı düzeyini ifade eden bu terim, sınav sonuçlarının istatistiksel analizine dayalı olarak hesaplanır. Her yıl müfredata göre belirlenen sınav soruları çeşitli zorluk derecelerine sahiptir. Sınava iyi hazırlanmış öğrenciler kolay olanları rahatlıkla çözerken adaylar arasındaki bilgi seviyesinin sınandığı zor sorularda da başarılı olurlar. Öte yandan herhangi bir nedenle sınava iyi hazırlanamamış öğrenciler zor soruları kolaylıkla çözemez. Zor sorular akademik başarı oranını belirler. Bu soruları çözenler sınava katılanların tamamından ayrışır. Böylelikle puanları artar. Tüm öğrencileri kapsayan yüzdelik dilimler puanlara bakmaksızın sınavdaki genel duruma göre belirlendiği için avantaj sağlar. Okullar yüzdelik dilimlere göre kontenjan belirler ve öğrenci alımı yapar. Dolayısıyla başarı oranı en az senin kadar iyi olan öğrencilerle aynı sınıf ve sıralarda eğitim alma imkânına kavuşmuş olursun.
Yüzdelik Dilim Hesaplama Yöntemleri ve Formülleri
Yüzdelik dilim hesaplama yöntem ve formüllerinden önce genel ve il ölçütlerinin tanımını yapmak gerekir. Yüzdelerden oluşan dilimler hesaplanırken sınav sonuçlarının istatistiği alınır, demiştik. Bu istatistik hesaplamalar il ve tüm Türkiye bazında olur. Bu noktada sıkça sorulan genel yüzdelik dilim nedir sorusunun yanıtını da şöyle vermek mümkün: Sınava giren bütün öğrencileri kapsayan hesaplamalar genel istatistik bilgileridir. Yani “Senin başarı oranın sınava giren tüm öğrenciler arasında nerede?” sorusunu yanıtlamak için bu hesap yapılır. Bu hesaplamayı yapmak için çeşitli formüller kullanılır. Yüzdelik dilim hesaplama makinesi detaylarına geçmeden önce bazı önemli bilgileri hatırlamakta fayda var. LGS iki oturumda yapılır. Birinci oturumda 50 adet sözel sorusu yer alır. Sözel sorular Türkçe, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ile Yabancı Dil derslerinden oluşur. Bu oturumun süresi 75 dakika olur. İkinci oturum ise sayısal soruların yer aldığı sınavdır. Matematik ve Fen Bilimleri derslerinin yer aldığı İkinci oturumda toplam 40 soru olur ve bunları çözmen için 75 dakika süre verilir. Tüm soruları iyi bir zaman yönetimiyle rahatlıkla çözebilirsin. Sınavdan çıktığında kaç soru yaptığını hatırlayabilirsen netlerini de hesaplayabilirsin. LGS puanı nasıl hesaplanır maddelerle şöyle açıklayabiliriz:
- Yaklaşık LGS puanını öğrenmek için öncelikle branşa göre netlerini hesaplaman gerekir. Tüm sorularda 3 yanlış 1 doğruyu götürür ve net puan bu hesaplamadan sonra belli olur.
- Ortalama LGS puanın için her dersten yanıtladığın soruların netlerini ayrı olarak hesaplayıp o dersin katsayısıyla çarpman gerekir. Katsayılar her yıl farklı olur, bunun için hesabı yaparken sınava girdiğin yıl açıklanan sayıları kullanmalısın.
- Her ders için katsayılı puanını bulduktan sonra hepsini toplaman gerekir. Daha sonra da Millî Eğitim Bakanlığının o yıl için belirlediği taban puanı bu toplama eklemelisin.
Şimdi tüm bu işlemleri bir örnekle gösterelim. Bu yıl sınava girecek kişi sayısı 10.000 olsun. Sıralaman 200 ise yüzdelik dilimini hesaplarken şu işlemi yapmalısın:
200 x (100 / 10 000) = %2
LGS’de 20 adet soruyla yer alan Türkçe, Matematik ve Fen Bilimleri derslerinin katsayısı daha yüksektir. 10 adet soru sorulan İnkılap Tarihi, Din Kültürü ve Yabancı Dil dersleri ise daha düşük katsayıyla çarpılır. Çarptığın rakamları topladıktan sonra MEB’in kılavuzunda duyurulmuş olan taban puanla toplayarak bir sonuç elde edebilirsin. Standart puan ve ağırlıklı standart puanları hesaplamak için ortalamaları bilmen önem taşır. Daha detaylı hesaplama yapmak istersen sınava gireceğin yıl MEB tarafından yayımlanmış olan LGS kılavuzundaki örneklere göz atabilirsin.
Yüzdelik Dilimlerin Öğrenci Sıralamasına Etkisi
Yüzdelik dilim hesaplama LGS sınavında da çok önemlidir. Bunu şöyle açıklamak mümkün, diyelim ki senin aldığın puanı Türkiye genelinde 10 bin öğrenci daha aldı. Herkesin başarısı ve hedefi de aynı okul. Bu okulun ise 2000 öğrencilik kontenjanı var ve hangi adayı alsa diğerine haksızlık olacak. İşte bu tip durumlarda yüzdelik dilimin etkisi daha çok ortaya çıkar. Okul yüzdelik dilim sıralaması içinde kendini konumlandırır, kontenjanına göre öğrenci alımı yapar. Sınavın zorluk derecesi, katılım oranı, öğrencilerin sonuçlarına göre sıralama ve yüzdelik dilim grafikleri her sene değişir. Girdiğin sınavda da içinde bulunacağın yüzdelik dilimi belirleyen veriler sınava katılan öğrencilerin başarı oranlarına göre değişir.
Yüzdelik Dilimlerin Üniversite Tercih Sürecindeki Rolü
Yerleştirme puanı hesaplama işlemi her sınav için farklı. Dolayısıyla LGS’deki puan türü hesaplama ile üniversite sınavında doğru bir sonuç elde etmek imkânsızdır. Bununla birlikte LGS’deki bilgilerini TYT ve AYT’de başarı kazanmak için de kullanman gerekir. Sınavdaki ham puanın genel ortalamayla hesaplanır ve senin için ihtimaller dahilindeki yerleştirme sistemi açıklaması için bu sonuçlar kullanılır. Hedeflerine en uygun okulu kazanman disiplinli çalışmaya, bol soru çözmeye ve sınavda zamanı iyi kullanmaya bağlıdır. Tüm bunları yapmak için çevrim içi hizmet veren LGS hazırlık çözümü Vitamin LGS’den destek alarak hayalindeki liseye girebilirsin. Aynı disiplini ve çalışma sistemini ilerleyen dönemlerde gireceğin üniversite sınavlarında da uygulayarak başarı kazanabilirsin. Başarı oranı yüksek bir okulda eğitim aldığında üniversite tercihlerini buna göre belirleyebilirsin. İyi bir akademik kariyer hedefliyorsan çalışmaya LGS’den itibaren başlayabilir ve kendi sistematiğini erkenden kurarak başarı sıralamasında öne çıkabilirsin. Daha detaylı bilgi edinmek istersen “Liselere geçiş sistemi nedir?” başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.
Sıkça Sorulan Sorular
Yüzdelik dilim nedir ve ne işe yarar?
LGS yüzdelik dilim sınavda diğer öğrencilere göre elde ettiğin başarı düzeyini ifade eden bir ölçüttür ve liselere yerleşme sürecinde öğrencilere avantaj sağlar.
Yüzdelik dilim hesaplama nasıl yapılır?
Yüzdelik dilim öğrencinin sınav puanının tüm adayların puanları içindeki yüzdelik dilimini belirlemek için istatistiksel analizler kullanılarak hesaplanır.
Yüzdelik dilimler tercih sürecinde nasıl kullanılır?
LGS yüzdelik dilimleri liselere yerleştirme sürecinde öğrencilerin tercih ettikleri liselerdeki kontenjanlarla uyumlu olup olmadığını değerlendirmek için kullanılır.
Yüzdelik dilimler sıralama üzerinde ne kadar etkilidir?
Yüksek yüzdelik dilimine sahip öğrenciler genellikle sıralama açısından daha yüksekti olur ve tercih ettikleri liselere girişte daha avantajlı konuma geçer. Bununla birlikte sıralama sadece yüzdelik dilime bağlı değildir.
Yüzdelik dilimlerle ilgili diğer terimler ve kavramlar nelerdir?
LGS yüzdelik dilimleriyle ilgili diğer terimler ve kavramlar arasında puan türleri, taban puan, başarı sırası, en küçük ve en yüksek puan gibi terimler yer alır.
