Yanardağlardan Çıkan Lavlar Neden Yanardağını Eritmiyor?

Yanardağlardan Çıkan Lavların Bulunduğu Katman Nedir?

Öncelikle, yanardağlardan çıkan lavların nereden geldiğine bakalım! Yanardağlardan çıkan lavların bulunduğu katman magmadır. Lavlar, Dünya'nın derinliklerinde bulunan magmadan oluşur.

Magma, Dünya'nın içindeki erimiş kaya ve minerallerden meydana gelir ve oldukça sıcaktır — yaklaşık 700°C ile 1.200°C arasında değişir! Magma, Dünya'nın katmanları arasındaki manto adı verilen bölgede yer alır. İşte burada magma yavaşça hareket eder ve bazen çatlaklardan yukarı doğru çıkarak yüzeye ulaşır. Yüzeye çıktığında artık ona lava diyoruz!

Peki lav bu kadar sıcaksa, neden yanardağın kendisini eritmez?

Lavlar Neden Yanardağı Eritmez?

• Yanardağın Yapısı Çok Güçlüdür: Yanardağın dış kısmı, lavlardan çok daha sert ve soğuk olan katı kayalardan oluşur. Bu kayalar lavın sıcaklığına rağmen kolay kolay erimez. Lav yukarı çıkarken zaten enerjisinin bir kısmını kaybeder ve biraz soğur. Bu da yanardağın duvarlarının erimesini zorlaştırır.
• Magma Odası: Yanardağın içinde, lavların biriktiği bir "magma odası" bulunur. Burası, lavların patlamadan önce toplandığı bir havuz gibidir. Magma odası, lavların kontrolsüz bir şekilde yayılmasını engeller. Bu da yanardağın iç yapısını korur.
• Basınç ve Soğuma Dengesi: Lav yüzeye çıkarken basınç nedeniyle yukarı doğru itilir. Ama aynı zamanda çevresindeki kayalar lavı bir arada tutar. Lav dışarı çıktığında hava ile temas ederek hızla soğur ve katılaşır. Bu katılaşan lavlar, yanardağın dış kısmını güçlendirir.

Yanardağlar Nasıl Patlar?

Bazen magma odasında çok fazla lav birikir ve basınç artar. İşte o zaman yanardağ patlayabilir! Patlama sırasında lav, kül ve gazlar gökyüzüne fırlar. Ama her patlama, yanardağın yapısını tamamen yok etmez. Patlama sonrası lavlar soğuyup katılaştığında, yanardağın yüzeyi yeniden şekillenir ve hatta büyüyebilir!

Yanardağlar Kendi Kendini Korur!

Yanardağlardan çıkan lavlar çok sıcak olsa da, yanardağın iç yapısı ve çevresindeki katı kayalar sayesinde kendi kendini koruyabilir. Lavlar dışarı çıkıp soğudukça, yanardağın yüzeyi daha da güçlenir. Doğa gerçekten harika değil mi?

Küçük Bir Bilgi: Dünya’daki en sıcak lav, Kilauea Yanardağı'ndan çıkar ve yaklaşık 1.170°C sıcaklıktadır! Bu lav o kadar sıcaktır ki kayaları bile şeker gibi eritebilir!