Uyaran Eksikliği Nedir?

İçindekiler

Uyaran Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

Yeterli uyaran almayan çocuklarda aşağıdaki durumlar ortaya çıkabilir:

• Çevreden bağımsız kendi kendine vakit geçirmek isteme,
• Ebeveynleri ya da yaşıtlarıyla iletişim kurmakta zorlanma,
• Konuşma bozuklukları ya da kelime haznesinde yetersizlik,
• Sosyal ilişkilerde aşırı hırçın tavırlar ya da tamamen sosyal ilişki kopukluğu,
• Kendini ifade etmede ve başkalarıyla konuşmada utangaç tavırlar sergileme,
• Öğrenme güçlüğü ya da öğrenileni çabuk unutma,
• İlerleyen vakalarda otizm ve benzeri rahatsızlıklar.

Uyaran eksikliği sonucu ortaya çıkanbilen bu durumlar, çocuğun yoksunluğa ne derece maruz kaldığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneklerin biri veya birkaçı gözlemlenebilir. Ayrıca, kişiye özel farklı örnekler de ortaya çıkabilir.

Uyaran Eksikliği ve Otizm Arasındaki Farklar

Uyaran eksikliği sıklıkla otizmle karıştırılır. Ancak iki durumu birbirinden ayıran bazı farklar söz konusudur. Bunlar:

• Otizmli çocuklarda ebeveynler ve çevreyle etkileşim neredeyse tamamen kopuktur. Ancak uyaran eksikliğinde yetersiz uyarım sonrası çocukların aile ve çevresiyle olan etkileşimi belirli ölçüde azalsa da varlığını sürdürür.
• Otizm genel anlamda çocukların duygularını yansıtmakta güçlük çektiği bir durumken; uyaran eksikliğinde duygular arası geçiş sorunu vardır.
• Otizmde çocukların kendi ismine yönelmesi durumu yokken; uyaran eksikliğinde isme yönelim belli bir tepkiyle birlikte mevcuttur.
• Otizmde amaçsız, ritüel davranışlar gözlemlenir. Uyaran eksikliğinde davranışların amacı vardır.

Uyaran Eksikliği Ne Kadar Sürede Düzelir?

Uyaran eksikliği her nöropsikolojik durum gibi geç kalınmadan tedavi edilmesi gereken önemli bir sorundur. İlerleyen süreçte otizm ve benzeri hastalıkların ortaya çıkmasına da neden olabilen uyaran eksikliği, tespit edildiği andan itibaren giderilmeye çalışılmalıdır. Uyaran eksikliği tedavisi için ebeveynler, ev içi düzende yapacakları değişikliklerle çocukların yeterli uyaranla desteklendiğinden emin olmalıdır. Bunun için yapmanız gereken, uyaran eksikliği sonuçları daha ciddi boyutlara ulaşmadan bir pedagogdan yardım almaktır. Genellikle dışarıdan bakarak fark edilemeyen birçok yoksunluk, pedagoglar tarafından kolaylıkla uyaran eksikliği belirtisi olarak tespit edilebilir. Uyaran eksikliği tanısı konulan çocuğun bundan sonraki sosyal gelişimi, pedagog tarafından çizilecek yol haritasına uyumlu olarak düzenlenmelidir. Bu aşamada önemli olan danışmanınızla sürekli iletişim halinde olmak ve önerilerine uymaktır. Uyaran eksikliği tanı ve tedavisinde süreç, her çocuk için farklı işler. Sürecin uzun ya da kısa olmasında en önemli etken erken tanıdır. Uyaran eksikliği tanısının erken konulması, iyileşme sürecinin kısalması açısından önemlidir. Uyaran eksikliğinin düzelme sürecinde çocuk gelişimi uzmanının tavsiyelerinin yanı sıra dikkate alabileceğiniz basit ama etkili uygulamalardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Ev içerisinde çocukla daha fazla ve kaliteli zaman geçirmek.
• Sizin de katılımcısı olduğunuz çeşitli etkinliklerle (oyun terapisi) çocuğunuzun oyun kurma ve iletişim becerisini artırmak.
• Uyaran eksikliği için faydalı olabilecek oyunları araştırarak, bu aktivitelere ağırlık vermek.
• Kreş ortamında, parkta ya da çeşitli oyun gruplarında çocuğunuzun yaşıtlarıyla vakit geçirmesini sağlamak.
• Gün içerisinde çocuğunuzu mümkün oldukça tablet, telefon, bilgisayar gibi dikkat dağıtıcı aletlerden uzak tutmak ve bu eşyalar için günlük kullanım limitleri koymak.
• Kitap okuma alışkanlığı kazandırabilmek için bir rutin oluşturmak.

Bunlar ve daha benzeri pek çok aktiviteyle çocuğunuzda oluşan sosyal uyaran eksikliği sorununu ortadan kaldırabilir ya da bu soruna maruz kalmasının önüne geçebilirsiniz.