Sis Nasıl Oluşur?

Sis Nedir?

Sis, aslında yere çok yakın seviyede oluşan bir bulut türüdür. Havada bulunan su buharının yoğunlaşarak küçük su damlacıkları haline gelmesiyle meydana gelir. Bu damlacıklar havada asılı kaldığında, görüş mesafesi önemli ölçüde azalır ve biz buna “sis” adını veririz. Yani yukarıda gördüğümüz pamuksu bulutlar gibi, sis de atmosferdeki nemin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Ancak bulutlardan farklı olarak, sis yeryüzüne daha yakın oluşur ve genellikle göz hizasında hissedilir.

Sisin Oluşma Şartları

Sis oluşumu, doğanın hassas dengesine bağlı olarak gelişir. Bu beyaz perdeyi görmek için belirli koşulların bir araya gelmesi gerekir. En temel şartlardan biri, havadaki nem oranının yüksek olmasıdır. Çünkü sis, su buharının yoğunlaşarak küçük su damlacıklarına dönüşmesiyle meydana gelir. Ancak sadece nem yetmez; havanın da soğuması gerekir. Özellikle gece boyunca sıcaklığın düşmesiyle birlikte nemli hava soğur ve yoğuşma başlar. İşte bu andan itibaren sis, yavaşça ortaya çıkar.

Bir diğer önemli etken ise rüzgarın az ya da hiç olmamasıdır. Hafif esintiler bile sisin dağılmasına neden olabilir. Bu nedenle genellikle durgun, sakin havalarda sisle karşılaşırız. Ayrıca yüzeyin soğuk olması da sis oluşumunu tetikler. Özellikle açık havalarda, yer yüzeyi gece boyunca ısı kaybeder. Bu durum, yüzeye yakın havanın daha hızlı soğumasına neden olur. Eğer bu soğuyan hava yeterince nemliyse sisin oluşması kaçınılmaz hale gelir.

Sisin Türleri

Her sis aynı değildir, farklı şartlarda oluşan farklı sis türleri vardır. Her biri kendine özgü özellikler taşır ve oluştuğu ortama göre isimlendirilir.

• Radyasyon Sisi: Bu sis türü genellikle açık ve sakin gecelerde meydana gelir. Gündüz ısınan yer yüzeyi, gece boyunca ısı kaybeder ve yüzeye yakın hava hızla soğur. Bu soğuma sonucu havadaki nem yoğuşur ve sis oluşur. En çok sabah saatlerinde görülür ve güneş yükseldikçe kaybolur.
• Adveksiyon Sisi: Adveksiyon sisi, sıcak ve nemli havanın soğuk bir yüzeyle temas etmesiyle oluşur. Özellikle deniz kıyılarında sık rastlanır. Sıcak hava kütlesi, soğuk zemin üzerinde hareket ettikçe yoğuşma meydana gelir ve geniş alanlara yayılan sis tabakaları ortaya çıkar.
• Yamaç (Orografik) Sisi: Dağlık bölgelerde görülür. Nemli hava, bir dağın yamacından yükselirken soğur ve sis oluşur. Bu sis türü genellikle dağ yürüyüşçülerinin karşılaştığı manzaraları oluşturur.
• Buhar Sisi: Soğuk hava, sıcak bir su yüzeyinin üzerine geldiğinde oluşur. Özellikle göl, deniz veya nehir üzerinde sabah saatlerinde buhar şeklinde yükselen sis olarak gözlemlenir. Kış aylarında bu görüntü oldukça etkileyicidir.
• Cephe Sisi: Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin buluştuğu yerlerde görülür. Sıcak havanın, cephe boyunca yoğun nem taşıması ve bu nemin soğuyarak yoğuşmasıyla meydana gelir. Genellikle yağışlı havalarda eşlik eder.

Her bir sis türü, doğanın hava koşullarına verdiği farklı bir tepkidir.

Sisin Görülme Zamanları ve Yerleri

Sis genellikle sabahın erken saatlerinde veya akşam serinliğinde ortaya çıkar. Bunun temel sebebi, bu saatlerde hava sıcaklığının düşmesi ve havadaki nemin yoğuşmaya başlamasıdır. Özellikle gece boyu soğuyan yer yüzeyi, sabah saatlerinde sis oluşumu için ideal bir zemin hazırlar. Güneş yükseldikçe hava ısınır ve sis yavaşça dağılır. Bu nedenle sabah sisleri, özellikle sonbahar ve kış aylarında oldukça yaygındır.

Coğrafi konum da sisin görülme sıklığını etkiler. Örneğin; deniz kenarları, göl çevreleri ve nehir vadileri gibi nem oranının yüksek olduğu bölgelerde sis daha sık görülür. Ayrıca dağlık alanlar, vadiler ve ova gibi alçak basınçlı bölgeler de sis oluşumu açısından oldukça elverişlidir. İstanbul Boğazı, Uludağ çevresi, Karadeniz kıyıları gibi bölgeler, Türkiye’de sisin en yoğun yaşandığı yerler arasında yer alır.