Nobel Ödülü Nedir? Hangi Alanlarda ve Kimlere Verilir?

Nobel Ödülü Nedir?

Nobel ödülleri, Alfred Nobel tarafından kurulan bir vakıf/dernek kurullarının oluşturduğu törenlerdir. İnsanlığa fayda sağlayacak ve nesiller boyunca süregelecek eserler ve icatlar, yüksek prestijli tören ile ödüllendirilir. Nobel ödülleri her yıl kurucusu Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

Nobel Ödülü Hangi Alanlarda Verilir?

Nobel ödülleri İsveç ve Norveç de yer alan bilim ve ödül jürisi olan kurullar tarafından belirlenir. Ödüllerin alanları ise yıllar içerisinde çeşitlenmiştir. Başlıca Nobel ödül dalları ise şu şekildedir:

 

• Nobel Fizik Ödülü
• Nobel Kimya Ödülü
• Nobel Ekonomi Ödülü
• Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü
• Nobel Edebiyat Ödülü
• Nobel Barış Ödülü

Nobel Ödülü Kimlere Verilir?

Nobel ödülleri, İsveç bilim kurulu tarafından hazırlanır ve ödül almaya hak kazanan adaylar belirli kriterler dahilinde seçilir. Nobel barış ödülü için ekstra farklı kriterler yer alır. İsminden de anlaşıldığı üzere barış ödülüne hak kazanan adayların, belirli bir statüye sahip olması gerekir. Özellikle devlet başkanlarından seçilen barış ödülü adayları, uluslararası hukuk enstitüleri tarafından belirlenir. Nobel ödülü hakkında bilgi ve ödülün kısaca açıklaması, tören esnasında gerçekleşir. Ödüllerin takdim sırası ise ödüllerin niteliklerine göre değişiklik gösterir. Nobel tıp ödülü diğer bir ismi ile fizyoloji ödülü olarak da sunulabilir. Tıp ve ilaç sektöründe gerçekleşen çalışmaların tamamı bu ödül kategorisinde ele alınır. Ödüllerin nitelikleri ve dereceleri ise kişinin bulunmuş olduğu statü ve kategori itibariyle değişiklik gösterir. Bazı Nobel ödülleriyle birlikte İsveç kronu olarak para ödülleri de takdim edilir.

Ülkemizde Nobel Ödülü Alanlar

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Nobel ekonomi ödülü ve ekonomi alt dallarında kazanılan ödülleri almaya hak kazanan adayları belirler. Genellikle her bir ödül kategorisi için yalnızca bir kişinin ödül kazanması gerekir. Edebiyat alanında çalışmalar veren Orhan Pamuk, 2006 yılında Nobel ödülü almıştır. Ülkemizde Nobel ödülü olan bir diğer isim ise kimya alanında çalışmalar yürüten Ahmet Üzümcü'dür. Nobel ödülü almaya hak kazanan ilk kimyacı Ahmet Üzümcü, 2013 yılında “Kimyasal Silahların Yasaklanması” adlı çalışmasıyla Nobel Barış Ödülünün sahibi olmuştur. 2015 yılında ise Kimya alanında yaptığı çalışmalarla  Prof. Dr. Aziz Sancar Nobel ödülü almaya hak kazanmıştır.

İsveçli bilim insanı Alfred Nobel tarafından başlatılan ödül töreni, dünya üzerinde yeni eserlerin ve insanlığa katkı sağlayacak icatların oluşmasına katkı sağlar.  Sen de Nobel ödülüne hak kazanan isimlerin çalışmalarını inceleyebilir ve ufkunu genişletebilirsin.

Benzer İçerikler