Açık Uçlu Soru Nedir? Nerelerde Sorulur?

İçindekiler

Açık Uçlu Sorular Nedir?

Basit bir şekilde ifade etmek gerekirse açık uçlu sorular, kısa ve sabit bir yanıttan çok daha fazlasını gerektiren sorulardır. Açık uçlu sorular “Evet”, “Hayır” gibi net cevaplardan kaçınmaya çalışır. Bu tarz sorular, soruyu yanıtlayan kişinin daha ayrıntılı yanıt vermesini sağlar.

Peki, açık uçlu sorular nasıl sorulur? Açık uçlu soruları oluşturmak zor değildir, ama öncesinde bu soruları doğru anlamak önemlidir. Aslında açık uçlu sorular herkesin oluşturabileceği türden sorulardır. Yanıta yönelik gerçek bir bilgi elde etmek, anlamlı ve amaca yönelik bir cevap elde etmek için açık uçlu soruları kullanmak gerekir.

Sorunun hedefini daha düşünülmüş bir şekilde yanıtlamaya zorlayacak sorular oluşturmak, açık uçlu sorular sormak için harika bir yol olabilir. Ayrıca varsayımsal bir zaman kullanmak, soruyu yanıtlayanların geri bildirimlerini düşünebilmeleri için zaman ayırmalarını da gerektirir. Bu tür bir soruya örnek olarak “Eğer sen olsaydın ne yapardın?'' verilebilir. Bu tür bir varsayımsal soru, yanıtlayanın görüş ve fikirlerini eleştirel ve yaratıcı bir şekilde düşünmesini sağlayabilir.

Örneğin, birine ''Banyoyu kullanabilir miyim?'' diye sorduğunda, bu sorunun cevabı evet ya da hayır gibi net cevapları içerir. Aynı şekilde ''Bu pastayı kim yaptı?'' sorusunun cevabı da net ve kesin bir cevapla gelir.

Açık uçlu sorular, tek kelimeden fazla yanıt gerektiren, birkaç seçenek arasından seçim yapmayı, düşünmeyi ve ayrıntılı cevaplar vermeyi zorunlu kılan sorulardır. Konuyu, duyguları ya da herhangi bir şeyi daha iyi anlamak istediğinde açık uçlu soruları tercih etmelisin. Bazı açık uçlu soru örnekleri aşağıdaki şekilde listenebilir:

İnsanlar neden yaratıcıdır?
Okula gitmek sana neler kattı?
Kendini geliştirmenin ne kadar önemli olduğunu düşünüyorsun?
Büyük kararlar almak için hangi stratejileri kullanıyorsun?
İnsanlar neden güler?
Neden bazı kelimeler bize komik gelir?
En sevdiğin yeri, bulunduğun diğer yerlerden daha iyi yapan nedir?

Görüldüğü gibi bu sorulara uzun ve açıklayıcı cevaplar vermek gerekir. Kapalı uçlu soruların içerisine ne ve neden gibi soru cümlelerini ekleyerek bu soruları açık uçlu sorulara çevirebilirsin. Bu aşamada gözlem yeteneği anahtardır. Bu açıdan açık uçlu sorular 5N1K kuralı kullanılarak daha detaylı bilgilere ulaşmanı sağlayabilir. Bu kuraldaki 5 N “Ne?”, “Nerede?”, “Ne zaman?”, “Nasıl?” ve “Ne için?” sorunlarını ifade ederken, 1K “Kim?” sorusuna işaret etmektedir.

Açık Uçlu Sorular Nerelerde Sorulur?

Açık uçlu sorular iletişimde önemlidir ve farklı yerlerde kullanılabilir. Kapalı uçlu sorular, hızlı ve kesin bir yanıt aranılan durumlarda uygundur. Bu sorular sohbet başlatıcı sorular değildir. Bir açıklama veya ayrıntılı anlatım düzeyi ararken açık uçlu sorular kullanmak idealdir.

Basit bir örnek verecek olursak, ''Bu gece sinemaya gitmek ister misin?'' sorusu kapalı uçlu bir soru olarak tanımlanır. Ancak bu soru yerine ''Bu akşam ne yapmak istersin?'' diye sorulduğunda bu soru açık uçlu olur.

Açık uçlu soruların kullanım alanları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

Bir kişinin neyi sevdiğini anlamaya çalışırken sormak her zaman iyi bir fikirdir. Bu açıdan karşındaki kişinin genel tercihleri hakkında ayrıntılı bir fikir edinmek istiyorsan açık uçlu sorular muhtemelen daha uygun ve etkili olur.
Ev ödevlerinde, anketlerde, iş toplantılarında kullanılabilir.
Açık uçlu sorular, satış ve müşteri hizmetleri alanlarında kritik öneme sahiptir. Müşteri hizmetleri ve satış uzmanları, soruları çok kısa bir yanıttan daha fazlasını gerektiren bir şekilde sorarak müşterilerle daha olumlu ilişkiler kurabilir ve onları karşılıklı bir diyaloğa dâhil edebilir. Örneğin, bir görevlinin ''Bu konuda yardımcı olabilir miyim?'' demesi yerine ''Bu konuda size nasıl yardımcı olabilirim?” demesi elbette çok daha iyi bir iletişim yaratır.
Aynı şekilde sağlık çalışanları için açık uçlu soruları kullanmak, hastaları doğru teşhis ve tedavi edebilmeleri açısından önemlidir.
Bir iş görüşmesinin amacı, bir adayın işe uygun olup olmayacağı konusunda fikir edinmektir. Bu nedenle iş görüşmelerinde ayrıntılı cevaplar gerektiren sorular sormak, başvuran adayın detaylı bilgi paylaşmasına yardım eder.

Açık uçlu sorular, mevcut arkadaşların hakkında daha fazla bilgi edinmene veya yeni insanlar tanımana yardımcı olabilir. Bu kapsamda okulda arkadaşlarınla sınıf tartışmalarında kullanabileceğin açık uçlu soru örneklerini aşağıda senin için bonus bir ipucu olarak verebiliriz:

Okulu başkalarına nasıl anlatırsın?
Bir günlüğüne öğretmen olsaydın ne yapardın?
Sadece bir ders çalışabilecek olsaydın hangisini seçerdin ve neden?
Okulda geçirdiğimiz günü nasıl daha iyi hale getirebiliriz?

Açık Uçlu Soruların Avantaj ve Dezavantajları

Açık uçlu soruların avantajları, yanıtlayanlardan fikir ve düşünceler toplayarak çok daha derin, daha kapsamlı ve genellikle öznel bilgiler sunmasıdır. Açık uçlu soruların diğer avantajları şu şekilde belirtilebilir:

Açık uçlu soruların yanıtları kapsamlı olduğu için veri toplama olanaklarını artırır.
Yeni birçok bilgi ve öngörü sunar. Olası yanıtların bir sınırı olmadığı için, daha önce hiç düşünmediğin bilgi ve gerçek görüşü öğrenmen olasıdır.
Açık uçlu sorular, daha fazla ayrıntıya ulaşmanı sağlar. Herhangi bir şeyin neden olduğunu anlamanı kolaylaştırır.
Bu sorular, fikirleri, duyguları ve görüşleri anlamana imkân tanır.
Yanıtlayan kişinin perspektifinden olayları görmene yardımcı olur.
Açık uçlu sorular, daha tarafsızdır ve karşıdaki kişiyi daha iyi tanımak için faydalı olabilir.
Ucu açık sorular, basit cevaplar toplamaktan daha fazlasını yapar. Kime yönlendirilirse yanıtlarıyla derinlere inme ve gerçekten akıldan geçenleri öğrenme fırsatı sağlar.
İyi yapılandırılmış açık uçlu sorular, iyi düşünülmüş ve dikkate alınmış görüş ve bakış açıları kazanmana yardımcı olabileceğinden önemlidir.
Bu sorular, ihtiyacın olan bilgileri almana yardımcı olur.
Açık uçlu bir sorular, yanıtlayıcılara aralarından seçim yapabilecekleri bir seçenek listesi sunulmadığından kişinin soruyu kendi anlayış ve deneyimlerine göre yanıtlamasına olanak tanır. Bu durum, soruyu hem yanıtlayan hem de soran kişinin öğrenme sürecini olumlu etkiler. Daha fazla tartışma ve iyileştirme için alan yaratır.
Açık uçlu soruların cevapları her bireye göre değişir. Dolayısıyla bu durum, benzersiz bakış açıları kazanmaya yardım eder. Aynı zamanda soran kişiye daha derin bir araştırma yapma şansı verir.
Bu tür sorular, cevaplayıcıların kendilerini daha değerli hissetmelerini ve düşüncelerini sınırlamadan paylaşmalarını sağlar.

Açık uçlu soruların dezavantajları ise aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

Açık uçlu sorular, açıklayıcı cevaplar gerektirdiğinden bazen zaman alıcı olabilir.
Cevaplama süresi uzun sürdüğünden özellikle anket çalışmalarında daha az yanıtlama oranlarıyla karşılaşılabilir.
Daha fazla zaman ve emek harcanmasına neden olabilir.
Açık uçlu yanıtlar çoğunlukla özneldir. Bu nedenle bu soruların cevaplarını tutarlı veri noktaları ve sonuçlarla karşılaştırmak daha zordur. Açık uçlu soruları bir uygulamada analiz etmek zordur.
Yine anket çalışmalarında çok fazla gereksiz bilgi elde edilmesine sebep olabilir.

Sonuç olarak, açık uçlu sorular kullanmayı ne tür bir bilgi elde etmek istediğine bağlı olarak tercih edebilirsin. Gerçeklerle ilgili ayrıntılı verilere ulaşmak için açık uçlu sorular kullanabilirsin.