10 Kasım, Türkiye’deki büyük küçük herkesin aynı saatte özlem ve minnet duygularıyla saygı duruşuna geçtiği bir gündür. Bu saygı duruşu, Türkiye’nin bağımsız ve özgür bir ülke olmasını sağlayan Mustafa Kemal Atatürk’ün anısınadır. Her 10 Kasım günü saat 09:05’te ülkede genel bir yas havası olur. Bu saatte ülkedeki neredeyse tüm işler birkaç dakika boyunca durur ve duygu birliğiyle Mustafa Kemal Atatürk anılır. Duran işlere tüm şehirlerde akan trafik de dâhildir. Sürücüler de aynı saatte araçlarını durdurarak dışarı çıkıp bu saygı duruşuna katılır.
İnsanların yanı sıra tüm kurum ve kuruluşlarda da bugün farklı şekilde karşılanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının bahçesinde duranlar hariç olmak üzere tüm resmi kurum ve kuruluşlarda bayraklar yas göstergesi olarak yarıya indirilir. 10 Kasım Atatürk’ü Anma ve Ulusal Yas Günü'nde sadece yurt içinde değil başka ülkelerdeki Türkiye’yi temsil eden tüm kuruluşlarda da anma törenleri düzenlenir. Ülke içinden ve dışından birçok kişi ve kurum 10 Kasım mesajları iletir, Türkiye’nin kurucusu olan Atatürk’ü anar. Böylelikle hem kendi tarihini ve kurucusunu bir kez daha hatırlar hem de yeni nesillere milli değerleri aşılar.
10 Kasım günü Anıtkabir ve Dolmabahçe Sarayı’nda da törenler düzenlenir. Anıtkabir’deki törenlere devlet yönetiminin en üst makamı olan Cumhurbaşkanlığı makamı ve yardımcıları katılır. Bunun yanı sıra TBMM Başkanı gibi üst düzey devlet yöneticileri de törende hazır bulunur. Ayrıca genelkurmay statüsü başta olmak üzere üst düzey askerî erkân ve siyasi partilerin başkanları ile temsilcileri katılır. Törende siyasi partilerin başkanları ve başkanlık düzeyindeki temsilcileri de hazır bulunur. Bununla birlikte Atatürk’ü bu önemli günde ziyaret etmek isteyen tüm vatandaşlar ebedî anıtı olan Anıtkabir’de bir araya gelir.
İçindekiler
10 Kasım 1938'de Ne Oldu?
Ulusça yas tutulan bugünün anlamı ve önemi büyüktür. Ülkedeki yabancıların da güne özel törene dair merakları “10 Kasım 1938’de ne oldu?” sorusuyla artar. Atatürk 10 Kasım 1938 günü saat 09:05’te İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yummuştur. Türkiye’nin kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk’ün tüm vatandaşlar için değeri sadece kurtarıcı olmakla kalmaz. Yaptığı devrimler, ilke ve inkılaplar ülkeyi aydınlık bir geleceğe hazırlamıştır. Türk insanını çağdaş uygarlık seviyesine taşıyan devrimlerin tamamı, Atatürk’ün Anadolu halkına verdiği değerin bir göstergesidir.
Atatürk’ün mirasına sahip çıkan tüm vatandaşlar milli birlik ve beraberlik duygularıyla yaşamaya gayret eder, cumhuriyetin ve devrimlerinin bekçisi olurlar. 10 Kasım 1938 Atatürk’ün vatanı, içinde yaşayanlara emanet ettiği bir gün olarak da bilinir. Atatürk’ün sağlığında söylediği “Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet pâyidar kalacaktır.” sözü de mirasın emanet edildiği hissini uyandırır. (1) Bu duyguları tekrar hatırlamak ve yeni nesillere aktarmak amacıyla her yılın kasım ayının 10 - 16. günlerini kapsayan hafta “Atatürk Haftası” olarak ilan edilmiştir.
İstanbul Dolmabahçe Sarayı her 10 Kasım günü yoğun ziyaretçi akınına uğrar. Dolmabahçe Sarayı’ndaki tören şehirdeki resmi ve askerî erkân katılımıyla saat 09:05’te başlar. Başlangıçta siren sesiyle 2 dakikalık saygı duruşunu takiben İstiklâl Marşı okunur. Daha sonra halka açılan Dolmabahçe Sarayı’nın 71 numaralı odası bütün gün ziyaretçilerle dolar taşar. Bu oda Atatürk’ün son günlerini geçirerek hayata veda ettiği odadır. Bu nedenle sabahın erken saatlerinden itibaren saray önünde toplanılır ve ziyaret saati için sıraya girilir.
10 Kasım Anlamlı Sözler
Atatürk ve Türkiye tarihini bilen herkesin bildiği bugün ve hafta boyunca tüm yurtta ve dış temsilciliklerde çeşitli anma törenleri düzenlenir. Tüm resmi kurumlarda Atatürk büstüne çelenk ve çiçekler konulur. Okullarda öğrenciler günün anlam ve önemine dair çeşitli 10 Kasım sözleri ve şiirler okur. 10 Kasım ile ilgili şiirler genellikle Atatürk’ün övüldüğü hasret ve ayrılık temalı içeriklerden oluşur. Okuldaki öğrencilerin Atatürk’ün bıraktığı mirasa sahip çıkacaklarına dair okuduğu çeşitli kompozisyon ve şiirler de günün anlamını içerir.
10 Kasım günü okul öncesi ve ilkokul eğitim seviyelerinde farklı etkinlikler düzenlenir. Okul öncesi çağındaki çocuklara Atatürk ve vatan sevgisi içerikli faaliyetler yaptırılır. Çocuklar Atatürk resminin etrafını süsler, panolar hazırlar ve hep birlikte marş söylerler. Ayrıca okul öncesi çocukların duygu ve düşüncelerini anlattıkları resimler yaptırılarak bugünü ve taşıdığı değerleri sahiplenmesi sağlanır. İlkokul seviyesindeki çocuklar ise şiir ezberleyebilir, kompozisyon yazabilir. Bu yaştaki çocuklardan, 10 Kasım’a dair duygu ve düşüncelerini yazarak veya resimleyerek anlatmaları istenir.
10 Kasım anlamlı sözleri için çeşitli örnekler verilebilir. Atatürk’ün kendi sözlerinden bazı örnekler şöyledir:
- Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kâfidir. (2)
- İki Mustafa Kemal vardır: Biri ben, et ve kemik geçici Mustafa Kemal… İkinci Mustafa Kemal, onu "ben" kelimesiyle ifade edemem; o, ben değil, bizdir! O, memleketin her köşesinde yeni fikir, yeni yaşam ve büyük ülkü için uğraşan aydın ve savaşçı bir topluluktur. Ben, onların rüyasını temsil ediyorum. Benim girişimlerim, onların özlemini çektikleri şeyleri tatmin içindir. O Mustafa Kemal sizsiniz, hepinizsiniz. Geçici olmayan, yaşaması ve başarılı olması gereken Mustafa Kemal odur. (3)
- Ben, manevî miras olarak hiçbir nass-ı katı’*, hiçbir dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevî mirasım, bilim ve akıldır. (4)
- Beni övme sözlerini bırakınız; gelecek için neler yapacağız, Onları Söyleyin! (5)
10 Kasım Şiirleri
Her yıl 10 Kasım günü çocuklar bilinenin dışında, farklı bir şiirle Atalarına seslenmek ister. Bu nedenle o gün yaklaşırken çocuklar arasında bir heyecan başlar. Hiç bilinmeyen 10 Kasım şiirleri araştırılır. Bu şiirleri internet üzerinden araştırdığınızda birçok farklı kaynak bulmanız mümkündür. Bu noktada kaynakların doğruluğunu da bilmek önemlidir. Okunan şiirin şairinin doğruluğu da araştırılmalı ve teyit edilmelidir. Milli Eğitim Bakanlığı gibi güvenilir kaynaklar aracılığıyla yayımlanan şiirlerden faydalanmak mümkündür. (6) Bunun yanı sıra çeşitli kitaplar ve ansiklopedilerde de çeşitli sözler ve şiirler bulabilirsiniz.
10 Kasım günü çıkmış gazeteleri de arşiv taramaları yaparak bulmak mümkündür. Özellikle konuyla ilgili yaratıcı bir çalışma yapmak isteyen öğrenciler bu kaynaklardan da yararlanabilir. 10 Kasım şiirleri ilkokul öğrencileri için ezberlemesi kolay ve duygu yoğunluğunu verebilen türlerden seçilmelidir. Behçet Kemal Çağlar, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Ümit Yaşar Oğuzcan gibi önemli şairlerin Atatürk için kaleme almış olduğu şiirler hem derin hem de etkilidir. Şiirlerin yanı sıra ilkokul öğrencileri için koro, oratoryo çalışmaları da düzenlenebilir. Böylelikle öğrencilerin Atatürk’ün kültüre ve sanata bakış açısı da bir kez daha hatırlatılmış olur.
Günün anlam ve önemine dair şiirler arasında hiç bilinmeyen, duyulmayan örnekleri bulmak biraz zor olabilir. Bunun yerine çok okunmamış olanları bulabilirsiniz. Bazı şairleri ve 10 Kasım şiirlerini şöyle listelemek mümkündür (6):
- 10 Kasım Türküsü - Fazıl Hüsnü Dağlarca
- Atatürk - N. Ulvi Akgün
- Atatürk’ü Duymak - Behçet Necatigil
- Atatürk Gülümsedi - Talât Tekin
- Atatürk Yazar - M. Vasfi Saral
- Atatürk’ü Gördüm Düşümde - A. Rıza Ergüven
- Bir Tutkudur Mustafa Kemal - Y. Doğan Ergeneli
10 Kasım Atatürk’ün aramızdan ayrılışının yıldönümü ve aynı zamanda ülkeyi gelecek nesillere emanet ettiği bir gündür. O günü yaşayan herkes millî ve manevi değerlerin yanı sıra duygu ve düşünce olarak Mustafa Kemal Atatürk’ün izinde olduğunu bir kez daha hatırlar.
Kaynaklar:
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III, C. III, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1997. (1)
Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Atatürk, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. (2)
Hamdullah Suphi Tanrıöver, Yerli Yabancı 80 İmza Atatürk’ü Anlatıyor. (3)
Cemal Kutay, Mustafa Kemal’in Ufuktaki Manevî Mirasçısı ile Sohbet. (4)
Afet İnan, Atatürk’ün BUM. (5)
https://www.meb.gov.tr/belirligunler/10kasim (6)
Benzer İçerikler
