Gerçekleşmemiş olduğu ortaya çıkan bir şeye dair canlı bir anın olduysa, görünüşe göre bu alternatif gerçeklikte yalnız değilsin. Mandela Etkisi, muhtemelen yüzyıllardır var olmasına rağmen, 2009 yılında paranormal araştırmacı Fiona Broome tarafından adlandırılır (1).
Geçmişte kalan en sıradan anıları bile sorgulamaya neden olan Mandela Efekti, temelde tarihsel kayıtlarla eşleşmeyen bir şeyi hatırlamak anlamına gelir. Sen de Mandela etkisinin ne olduğunu merak ediyorsan, gel birlikte bakalım.
İçindekiler
Mandela Etkisi Nasıl Olur?
Mandela etkisinin birkaç olası nedeni vardır. Bunlar:
- Sahte anılar kavramı, Mandela Etkisi için olası bir açıklama sağlar. Yanlış hatıralar, bir olayın gerçek olmayan veya çarpıtılmış hatıralarıdır (2). Bazı sahte anılar, gerçek olaya çok benzeyen unsurlar içerir.
- Konfabulasyon, sahte anıların ve Mandela etkisinin altında yatan başka bir potansiyel mekanizmadır (3). Konfabulasyonlar, ilgili kanıt veya olgusal destekten yoksun yanlış ifadeler veya olayların yeniden anlatılmasıdır. Teknik olarak yanlış ifadeler olsa da, konuşmacı bu ifadeleri gerçek olarak kabul eder.
- Broome, Mandela etkisini, bu gerçeklikte hiç yaşanmamış bir olayın net bir anısı olarak tanımlar. Onun açıklaması, Mandela etkisinin diğer alternatif gerçeklikler veya paralel evrenlerle etkileşime girdiğinde ortaya çıktığını öne süren birkaç popüler teoriyle bağlantılıdır. Alternatif gerçeklikler kavramı, kuantum fiziği ve sicim teorisinden kaynaklanır. Sicim teorisine dayanarak, evrenimizin potansiyel olarak sonsuz birçok başka evrenden yalnızca biri olduğu iddia edilebilir. Bu çoklu evren olarak bilinir. Sicim teorisinin matematiksel temeli işe yarasa da, kanıtlanamamış bu teori son derece tartışmalıdır.
- Bir başka sebep ise, hatalı raporlamadır (4). Örneğin, ister kasıtlı, ister tesadüfi bir şekilde olsun ünlü insanlar hakkında çıkan ölüm haberleri, insanları doğru olmayan bir şeye inanmaya yönlendirebilir.
- Hiç canlı bir rüyadan uyandığın ve uykunda meydana gelen olayları gerçekten yaşamış gibi hissettiğin oldu mu? Gerçekçi rüyalar da Mandela etkisi yaratabilir.
Bir kişinin anılarının çarpık hale gelmesi ilginçtir, ancak büyük bir grup insanın bir olayla ilgili yanlış yorumlanmış bir hatırayı paylaşması büyüleyicidir. Bunlara "kolektif sahte anılar" denir (5). İnsanlar başkalarının söylediklerini gerçek olarak kabul etme eğilimindedir. Bu koşullarda kolektif hafıza başkaları tarafından pekiştirilme ve onaylanmayla oluşur.
Mandela Etkisi Örnekleri
İnsan hafızası, pek çok yanılgıya düşebilir. Mandela Etkisi örnekleri incelendiğinde bu garip algılar, yanılgılar birleşmesi için bazı olası açıklamalar, bu efekte ışık tutmaya yardımcı olabilir. İşte bu örneklerden bazıları:
- Broome, kendisinin ve diğer bazı tanıdıklarının, aktivist ve eski Güney Afrika devlet başkanı Nelson Mandela'nın gerçek vefatından yıllar önce bir televizyonda cenaze töreniyle birlikte bir hapishanede ölmesiyle ilgili net hatıraları olduğunu aktarır. Ancak teoriye adını veren Nelson Mandela gerçekte 2013 yılında solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle vefat eder. Ancak sayısız insan onun 1980'lerde hapishanede öldüğünü çok net bir şekilde hatırlar.
- Monopoly oyununun simgesi Bay Tekel, silindir şapkası ve taktığı gözlüğüyle hatırlanır. Ancak Rich Uncle Pennybags, asla bir gözlükle çizilmemiştir. Yine de çoğu kişi anılarında onu bu şekilde hayal eder.
- Popüler Taş Devri ailesi, bu kadar uluslararası tanınırlığa sahipken, neden bu kadar çok insan Çakmaktaşların aile adının nasıl yazılacağını bilmez? Flinstones olarak akıllarda kalsa da doğrusu Flintstones'dur.
- 90'ların bazı çocukları, Pokemon karakterinin kuyruğundaki siyah detayları açıkça hatırlar. Ama kuyruk, gerçekte sadece sarıdır.
- Kit-Kat, sana doğru görünebilir. Bununla birlikte, klasik çikolatada Kit ve Kat arasında hiçbir zaman kısa çizgi bulunmaz. Doğrusu: KitKat.
- Star Wars'un en bağlı hayran kitlesinin bir kısmı bile robot C3PO'nun baştan aşağıya altın rengine sahip olduğunu savunur. Ama dikkatlice bakarsan, sağ bacak diz altından itibaren gümüş renginde olduğunu görebilirsin.
- Ünlü tabloda Mona Lisa'nın gülüşü ile ilgili pek çok teori bulunur ve bununla ilgili olarak pek çok insan Mona Lisa'nın eskiden daha belirgin bir gülümsemeye sahip olduğunu iddia eder.
- Çocuk masallarının neredeyse en bilineni olan Pamuk Prenses hikâyesinde kötü kalpli kraliçe aslında "Duvardaki sihirli ayna..." diye söze başlasa da neredeyse herkes bunu ''Ayna ayna söyle bana ...'' olarak hatırlar. Evet çocukluğunun en bilindik masalı bu nasıl olabilir ki?
Sonuç olarak; Mandela etkisi, büyük bir grup insanın bir şeyi olduğundan farklı şekilde hatırladığı olağandışı bir etkidir. Paralel evren ve hafızanın yanılabilirliği açısından hala tartışılmaya devam eder. Bir kısım insan Mandela etkisinin paralel evren ve alternatif gerçekliklerin sonucu oluştuğunu savunurken, diğer bir kısım ise, bu durumun hafızanın yanılabilir olmasından kaynakladığını ileri sürer. Sonuç ne olursa olsun, mandela etkisinin varlığı tartışılamaz bir şeydir. Mandela etkisi bir öğrencinin öğrenme süreci üzerinde de büyük bir etki yaratabilir (6). Yanlış hatırlamalar, performansını olumsuz etkileyebilir ve başarını düşürebilir. Bu nedenle sen de Mandela etkisi hakkındaki gelişmeleri takipte kalarak bilgi edinmeye devam edebilirsin.
Kaynaklar:
https://mandelaeffectsite.wordpress.com/
https://mandelaeffectsite.wordpress.com
Benzer İçerikler
